۰۱۱/۰

۶۲/۲

۵۹۵

۰۰۹/۰

۲۶/۰±۷/۰

۱۷/۰

۲۲/۱

ترکیب گیاهی

۰۲/۱۷

۰/۰

۶۴/۳-

۸۲۱

۰/۰

۰۱۰/۰±۰۴/۰-

۰۵۸/۰-

۰۱۷/۰-

بین درصد تاجپوشش، تراکم و درصد ترکیب گیاهی در دو تیمار شاهد و آتشسوزی در سطح ۵% اختلاف معنیداری وجود دارد، طبق آزمون T-test انجام شده برای پارامترهای گیاهی، چون مقدار
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

p-value که مربوط به واریانس هر سه متغیر است از ۰۵/۰ کوچکتر شده، پس برابری واریانسها رد میشود. مقدار p-value مربوط به میانگین آنها نیز از ۰۵/۰ کمتر است بنابراین دو جامعه مستقل شاهد و آتشسوزی در هر سه پارامتر اندازه گیری شده با هم اختلاف معنیدار دارند (جدول ۴-۳).
۴-۴- نتایج به دست آمده از مطالعات پوشش گیاهی بر اساس گونه های موجود در منطقه مورد مطالعه
۴-۴-۱- بررسی اثر آتش بر درصد تاجپوشش گونه های موجود در مرتع
نتایج حاصل از مقایسه میانگینها نشان میدهد که درصد تاجپوشش کل منطقه سوخته نشده به طور میانگین ۱۲/۷۸ و منطقه آتش، ۱۱/۷۳ درصد در هر متر مربع، میباشد که دلیل آن را میتوان این‌گونه بیان کرد که پوشش منطقه شاهد شامل گیاهان بوتهای با تاج گسترده میباشد و بیشترین درصد تاجپوشش را به خود اختصاص میدهد در صورتی که در عرصه تیمار بیشتر گونه های یکساله و چندساله با تعداد پایه بیشتر و درصد تاجپوشش کمتر قرار دارند (جدول ۴-۴).
۴-۴-۱-۱- اثر آتش بر تاجپوشش گیاهان جنس Astragalus
سه گونه جنس Astragalus در مناطق آتش و شاهد یافت شد. دو گونه Astragalus adscendens و Astragalus gossypinus و گونه Astragalus remotijogus که فقط در منطقه تیمار وجود داشت. با توجه به نتایج آزمون آماری (جدول ۴-۵)، اختلاف میانگین دو گونه Astragalus adscendens و Astragalus gossypinus در دو منطقه شاهد و تیمار در سطح ۵% معنیدار است. آتشسوزی درصد تاجپوشش Astragalus adscendens و Astragalus gossypinus را به ترتیب به طور میانگین از ۴۲/۲۹ به ۹۳/۱ درصد و ۲۲/۲ به ۴۳/۰ درصد در هر متر مربع کاهش داده است به این دلیل که در این دو گونه درصد شاخه ها نسبت به ریشه بیشتر است، پس از آتشسوزی درصد زیادی از آنها از بین میرود. در این بین گیاه Astragalus remotijogus که دارای فرم رویشی فورب چندساله است بعد از آتشسوزی فرصت رشد پیدا کرده و به طور میانگین در منطقه آتشسوزی شده به ۵۲/۰ درصد در هر متر مربع میرسد.
۴-۴-۱-۲- اثر آتش بر تاج پوشش گیاه Picris strigosa و Centaurea virgata
درصد گیاه Picris strigosa بعد از آتشسوزی از ۳۵/۰ درصد به ۱۳/۷ درصد به طور معنیداری افزایش داشته است، گونه Centaurea virgata نیز از ۹۵/۱ به ۲۲/۵ درصد در هر متر مربع تحت شرایط آتشسوزی افزایش یافت. این افزایش را میتوان به وجود پایه های مادری این گونه ها در دوره‌های اول رویشی منطقه تیمار و جابهجایی بذر این گونه توسط باد نسبت داد (جدول ۴-۴).
۴-۴-۱-۳- اثر آتش بر تاجپوشش گیاه Bromus tomentellus
Bromus tomentellus بعد از آتشسوزی از ۸۷/۳ به ۱۲/۴ درصد در متر مربع افزایش یافت. این گیاه به صورت bunch grass میباشد به همین دلیل نسبت به آتشسوزی از خود مقاومت نشان داده است.
۴-۴-۱-۴- اثر آتش بر تاجپوشش گیاه Festuca ovina, Agropayron sp., Poa bulbosa
گونه های Poa bulbosa، Agropayronو Festuca ovina که سازگاری بیشتری نسبت به آتشسوزی دارند بعد از آتشسوزی به ترتیب از ۴۸/۰ به ۷۷/۵، از ۴۸/۰ به ۱۸/۲ و از ۱۷/۰ به ۲۰/۲ افزایش یافتند (جدول ۴-۴) میانگین تاجپوشش هر سه گونه در دو منطقه شاهد و تیمار در سطح ۵% اختلاف معنیداری را نشان میدهد.
۴-۴-۱-۵- اثر آتش بر تاجپوشش گیاهsp. Agrostis
گونه Agrostis که قبل از آتشسوزی به طور میانگین ۲۷/۶ درصد در هر متر مربع بود بعد از آتشسوزی به طور کامل حذف شده است.
جدول ۴-۴- مقایسه میانگین تاجپوشش و تراکم گونه ها در دو تیمار شاهد و آتش با آزمون T جفت نشده

نام گونه

درصد تاجپوشش

تراکم (پایه در مترمربع)

منطقه آتش

منطقه کنترل

منطقه آتش

منطقه کنترل

۴- مالیات «خانبانی» که در مورد کالاهای وارداتی و صادراتی شهر اجرا می‌شد. (الجناب،۲صفر۱۳۲۵،سال اول،ش۱۲: ۷)
۵- تفاوت مالیات گرفته شده با آنچه در دفترچه مالیاتی اصفهان ثبت شده بود. (الجناب،۲صفر۱۳۲۵،سال اول،ش۱۲: ۶)
۶-پسرهای شاهزاده که هر کدام یکی از محلات را در اختیار داشتند و از موقعیت خود سوء استفاده های زیادی می کردند. (دولت‌آبادی،۱۳۹۰: ۲۹۳)
علاوه بر کسانی که در کنسولگری انگلستان متحصن شده بودند و از مردم عادی و کشاورزان بودند، اصناف در چهلستون تجمع کرده بودند، ظاهراً تعداد آن ها بیست هزار نفر بوده و در میدان شاه هم حدود سی‌هزار نفر جمع شده بودند. (انجمن مقدس،۹صفر۱۳۲۵،سال اول،ش۱۲: ۳)
میرزامهدی دولت‌آبادی اعلام کرد: «شاهزاده‌یا خوب است یا بد. اگر خوب است نظر به برادری ما با سایر اهالی بلدان ایران انصاف نیست که بیست و پنج سال [؟!] چنین نعمتی مختص ماها باشد. حالا می خواهیم برادری کنیم و بیست پنج سال هم قسمت دیگران باشد و اگر بد است تقصیری که اهالی اصفهان نموده اند که دیگران آن تقصیر را نکرده اند و مستوجب چنین عقوبتی شده اند چیست» (دولت‌آبادی،۱۳۹۰: ۲۹۶-۲۹۵)
در تهران نیز عده‌ای به حمایت از مخالفین شاهزاده دست به تظاهرات زدند. (مجدالاسلام کرمانی،۱۳۵۱: ۶۷) حتّی نمایندگان اصفهان اعلام کردند «تا ظل‌السلطان از اصفهان معزول نشود، کار مجلس پیشرفت نخواهد کرد». (مجدالاسلام کرمانی،۱۳۵۱: ۳۵) در مجلس هم مباحثی راجع به بحران اصفهان در گرفت. ادیب التجار نماینده‌ی اصفهان، دو تلگراف جداگانه از مردم اصفهان را قرائت کرد که خواهان عزل شاهزاده بودند. (رجایی،۱۳۸۵: ۳۴۷-۳۴۶)
موضوعی که مجلس بدان سبب شاهزاده را فاقد صلاحیت برای حکومت اصفهان دانست، ظلم و ستم او به مردم نبود بلکه آن بود که چون وی در آنجا «املاک زیادی دارد نمی‌تواند حاکم باشد!» (رجایی،۱۳۸۵: ۳۴۷)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یکی از نمایندگان به نام آقا شیخ حسین گفت: «هرکه در هر ولایت صاحب آب و خاک است صلاح دولت و ملت نیست که آن شخص در آن ولایت حکومت کند» رئیس مجلس هم در پاسخ گفت: «در مسأله تغییر حکومت اصفهان دیگر اخذ رأی نمی‌خواهد. عجالتاً تلگرافی برای وزارت‌ داخله فرستاده شود». (رجایی، ۱۳۸۵: ۳۴۷).
این بهانه در نوع خود جالب توجه است، چرا که با این حساب هیچ کدام از اهالی اصفهان که دارای املاک و مستغلاتی در ولایت اصفهان هستند، نمی‌توانند به عنوان حاکم اصفهان انتخاب شوند! تازه در جلسه بعد بود که وکیل‌التجار نظر داد: «خوب است آن قانونی را که هرکس صاحب مستغلات در ایالت است نباید حاکم آن ایالت شود، بنویسند» (رجایی،۱۳۸۵: ۳۴۷) و با این حساب می‌توان نظر داد که این طرح کاملاً اتفاقی در ذهن نمایندگان بوجود آمده و بر همین اساس شاهزاده را محکوم کردند.
دو روز بعد به تاریخ اول صفر ۱۳۲۵ﻫ . ق. /۱۶ مارس ۱۹۰۷ شاهزاده از حکومت اصفهان عزل شد. (رجایی،۱۳۸۵: ۳۴۷، براون،۱۳۳۸: ۱۴۶) آنگونه که از منابع برمی‌آید، نکته‌ی عجیبی در عزل شاهزاده وجود دارد، آقایان مسجدشاهی چندان از عزل شاهزاده خوشنود نبودند و علمای طراز اول مثل میرمحمدصادق امام جمعه و خاندان چهارسوقی از شخص شاهزاده حمایت کردند، پس چه کسانی مردم را تشویق به ادامه‌ی تحصن خود در کنسول‌گری نمودند؟ شاید روس‌ها در این امر دخالت داشتند، اما باید افراد دیگری را در این امر در نظر گرفت که در منابع اسمی از آن ها نیامده است.
شاهزاده پس از عزل از حکومت اصفهان، احساس خطر زیادی در حفظ اموالش می‌کرد به همین خاطر درخواست‌هایی جهت حفاظت از اموال و املاکش به سفارت و کنسولگری انگلستان و روسیه فرستاد. (ملک‌زاده،۱۳۸۳،ج۲: ۸۵۹-۸۵۸) و این مطالب در نامه‌هایی که بین سفیر انگلستان و کنسول اصفهان آمده است، به خوبی مشهود است. (نگاه کنید به: معاصر،۱۳۵۳: ۲۳۸-۲۳۶)
این پایان ماجرای شاهزاده نبود. با آمدن حاکم جدید، نظام السلطنه، مردم در اطراف انجمن ولایتی جمع شده و خواهان اخراج افراد خانواده شاهزاده و ارکان حکومت شاهزاده بخصوص میرزا باقرمنشی باشی از اصفهان بودند. هر چند حاکم جدید به دلیل کم تجربگی خودش و استفاده از تجارب این افراد اجازه‌ی این کار را نداد.
پس از دو ماه، جابری انصاری که از محارم دربار شاهزاده بود، شروع به فعالیت جهت بازگشت شاهزاده به اصفهان را کرد.(جابری انصاری،بی‌تا،ج۳: ۱۲۲). بالأخره با وساطت جابری انصاری و آقایان نجفی قرار شد تا شاهزاده به قمیشلو بیاید و آقایان نجفی به استقبال او بروند و او را به اصفهان بیاورند که ظاهراً قتل مونس‌السلطنه، همسر شاهزاده توسط پسرش، صارم‌الدوله همه چیز را بر هم زد. (جابری انصاری: ۱۳۲۱، ۳۵۲)
۴-۱-۲-قتل مونس‌السلطنه همسر شاهزاده ظل السلطان
این واقعه در جمعه نهم جمادی‌الثانی ۱۳۲۵ ﻫ . ق.، چند ساعتی از شب گذشته رخ داد. علت را اختلاف مونس‌السلطنه با پسر بزرگ و عروسش می‌دانند (جهاداکبر،۱۵جمادی الثانی۱۳۲۵،سال اول،ش۱۷: ۷) اما علت واقعی آن چندان مشخص نیست. از این مسأله به دو نشانه متضاد می توان دست یافت، اول نزدیکی ارتباط شاهزاده و خاندان مسجدشاهی که باعث می شود همسر شاهزاده به آنجا پناه ببرد و دوم آنکه بسیاری معتقدند که همسر شاهزاده به خانه قدرتمند ترین دشمن اش پناه برد.
ماجرا این طور بود که مونس السلطنه با جعبه جواهراتش به منزل آقانورالله رفته و در آنجا بست نشست. (دانشور علوی،۱۳۷۷: ۱۱) در همان شب شاهزاده اکبرمیرزا صارم‌الدوله، پسر ارشد مونس‌السلطنه به خانه‌ی آقا نورالله رفت و «اظهار می‌دارد که بودن مخدره [مادرش] در اینجا منافات با شئونات حضرت والا [شاهزاده] دارد» (انجمن مقدس: ۱۸ جمادی الاول ۱۳۲۵: سال اول، ش۲۶، ۵) شاهزاده صارم‌الدوله تقاضا کرد که در خلوت با مادرش صحبت کند و پس از مدتی که با او به توافق نرسید، سه گلوله به طرف مادرش شلیک کرد و سپس صارم‌الدوله سریعاً از منزل خارج شد و چندین سوار در انتظار او بودند، منجمله سه پسر دیگر مونس‌السلطنه به نام‌های شاهزاده همایون میرزا، شاهزاده فریدون میرزا و شاهزاده مهدیقلی میرزا. به احتمال زیاد این قتل با برنامه‌ریزی قبلی صورت گرفته است و صارم الدوله به همراه برادران خود و همراهانش صحنه را ترک می‌کنند. (جهاداکبر،۱۵جمادی الثانی۱۳۲۵،سال اول،ش۱۷: ۷).
اهالی شهر مخصوصاً اتحادیه علما بعنوان اینکه این پیش آمد لطمه بزرگی به عالم روحانیت زده نسبت به شاهزاده صارم الدوله اعتراض نمودند (دانشور علوی،۱۳۷۷: ۱۳) «صبح که شد جمعیت و ازدحام زیادی به سمت خانه آقا [ نورالله] آمدند می‌خواستند بازارها را ببندند، آقا مانع شدند که ما هر قدری خواهیم رفع فساد کنیم، چون بعضی اطراف مغشوش است، هر روز یک نوع بهانه پیدا می‌شود و چون روز شنبه موقع انعقاد انجمن محترم ایالتی بود، از جهت بعضی اراجیف که در میان مردم شیوع داشت، مردم مانع از انعقاد انجمن در چهل ستون شدند. حضرات اعضا … در مسجد شاه انجمن کردند و جمعیت فوق‌العاده شد که باید منشی باشی و پسرهای حضرت والا در این شهر نباشند. از انجمن هم به همین مضامین تلگرافی به دارالشورای کبری مخابره نمودند». (انجمن مقدس،۱۸جمادی‌الثانی۱۳۲۵،سال اول،ش۲۶: ۵). تلگرافی آمد که شاهزاده مسببین را به تهران احضار نموده است. (انجمن مقدس،۱۸جمادی الثانی۱۳۲۵،سال اول،ش۲۶: ۶) اما علیرغم این تلگراف دامنه اعتراضات گسترش یافت، به گونه‌ای که مردم اطراف قصد ورود به شهر را داشتند، اما آقانورالله اکیداً دستور داد که کسی از خارج شهر نیاید. نیرالدوله حاکم جدید نگران از به هم خوردن نظم عمومی از تهران تلگراف زد با مردم در مسجدشاه دیدار خواهد کرد تا شاید بتواند اوضاع را آرام نماید. (انجمن مقدس،۱۸جمادی‌الثانی۱۳۲۵،سال اول،ش۲۶: ۶). بازارها را تعطیل شد تا مدتی بعد با وساطت آقانجفی و آقانورالله بار دیگر باز شد، اما مجدداً به تحریک اشخاص نامعلومی، مردم بازارها را بار دیگر تعطیل کردند. در ۱۷ جمادی‌الاول ماجرا وجه دیگری یافت و تلگراف تهدیدآمیزی از شاهزاده رسید که نشان می‌داد وی قصد دارد به اصفهان بیاید. او گفته بود: «از علاقه و مایملک خود در اصفهان صرف‌نظر نمی‌کنم و این حرکات سبب می‌شود که املاک خود را به خارجه بسپارم». سپردن املاک را تهدید بسیار خطرناکی بود، چرا که از آن پس کنسولگری امور املاک را به دست می‌گرفت، همانگونه که بانوعظمی، املاکش را به کنسولگری روسیه سپرده بود. پس «انجمن اصفهان برائت جستند از اینکه کسی در صدد قطع علاقه‌‌‌ی ایشان باشد». خلاصه بعد از چند روز با احضار فرزندان شاهزاده به تهران اوضاع آرام شد. (انجمن مقدس،۱۸جمادی‌الثانی۱۳۲۵،سال اول،ش۲۶: ۸) در این قضیه روحانیت اصفهان بیشتر نقش میانجی بین مردم و شاهزاده را داشت تا رهبری مردم و بیشترسعی در آرام کردن اوضاع را داشتند تا از هرج و مرج و اغتشاش جلوگیری نمایند.
۴-۱-۳-بازگشت شاهزاده ظل السلطان به اصفهان
یک ماه بعد از به قدرت رسیدن نیر‌الدوله، در تاریخ سوم رجب ۱۳۲۵ ﻫ . ق. خبر رسید که شاهزاده قرار است به اصفهان برگردد و این بار توانسته بود موافقت مجلس را دریافت کند. «بعد از انفصال حضرت والا‌ ظل‌السلطان از حکومت هرچندی خبر حرکت او منتشر ‌می‌شود و عموم اهالی را به وحشت می‌اندازد. چنانکه این چند روزه نیز این خبر نشر یافت و به محض انتشار یک هیجان غریبی در مردم آشکار گردید و دست اشرار از آستین بیرون آمد» (جهاداکبر،۱۲رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۲۴: ۴) این اشرار، الوار مقیم اصفهان بودند که از شاهزاده طرفداری می‌کردند و به محض خبر آمدن او دست به اعمالی زدند که وحشت مردم را افزایش می داد، به طوری که در درگیری که در ۳ رجب ۱۳۲۵ ﻫ . ق. بین فدائیان اصفهان و الوار طرفدار شاهزاده درگرفت، چند نفر زخمی شده و دو نفر فدایی هم مفقود شدند. (جهاداکبر،۱۲رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۲۴: ۵).
از تهران چندین تلگراف خطاب به آقایان نجفی و ثقه‌الاسلام راجع شاهزاده آمد که به مردم اصفهان اطمینان می داد که وی تنها به جهت سرکشی به املاک خود خواهد آمد. مهمترین این تلگراف‌ها از طرف سه تن از نمایندگان مجلس بود که بنا به درخواست امام جمعه خویی و میرزا هادی جواهری نمایندگان صاحب نام مجلس شورای ملی، از آقایان نجفی درخواست داشتند تا اجازه دهند شاهزاده به مدت سه ماه به اصفهان جهت سرکشی به املاک خود بیاید و سپس به تهران برگردد. (نجفی،۱۳۶۹: ۲۳۰) و تلگراف دوم هم از طرف سه تن دیگر از نمایندگان مجلس شورای ملی محض راحتی خیال مردم اصفهان فرستاده شد، که البته مردم اصفهان به این امر راضی نشدند و از طرفداران شاهزاده به مجلس شکایت کردند و مجدداً تلگراف‌هایی به همین مضامین برای جلوگیری از بازگشت شاهزاده، به مجلس فرستادند. (نجفی،۱۳۶۹: ۲۳۱-۲۳۰).
سیدمحمد طباطبایی در مجلس اعلام کرد: «از شرایط مشروطه این است که اگر کسی بخواهد به خانه اش برود باید بلوا کنند و نگذارند؟ شاهزاده ظل‌السلطان از شاه، از مجلس اجازه گرفتند که برود، ممانعت کردن از رفتن او موافق کدام قانون است؟» آقامیرزاهادی [نماینده، اصفهان]: «آخر مردم اطمینان ندارند.» آقامیرزا فضل علی آقا: «ظل‌السلطان را برای حکومت تبریز معین کردند نرفت وزارت جنگ را هم تکلیف کردند، قبول نکرد. مرخصی گرفته که سه‌ماهه برود سرکشی به املاک خود کرده، مراجعت نماید» و حتی لایحه‌ای از شاهزاده خوانده شده که «اگر نایب‌السلطنه و ظل‌السلطان یک وقتی به حکم مجلس عزل می‌شود خوب است اما اگر یک موقع دیگر، باز به حکم مجلس، کاری به این‌ها رجوع شود آن‌وقت بایدجمعی شورش کنند». (رجایی،۱۳۸۵: ۳۵۰) سیدعبدالله بهبهانی نیز تلگرافی به اصفهان زد که «حضرت والا‌ظل‌السلطان بعضی کارهای شخصی دارند که غیر از خود ایشان کسی از عهده‌ی انجام آن ها برنمی‌آید. لذا ایشان به اصفهان آمده و بیش از سه ماه در آنجا توقف نخواهند فرمود و پس از سه ماه مراجعت ایشان را خود ضمانت می‌نمایم». (جهاداکبر،۱۲رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۲۴: ۵).
مردم اصفهان بیشتر از حد تصور مجلس با آمدن شاهزاده مخالف بودند و حتی خود مردم و تجار باز هم تلگراف‌هایی به سمت تهران فرستادند و انجمن ولایتی هم تلگرافی فرستاد که باید طبق خواست مردم عمل شود «طبق قانون مشروطه به عرض آن ها رسیدن لازم است». (نجفی،۱۳۶۹: ۲۳۳).
روز بعد چهارشنبه ۴ رجب ۱۳۲۵ ﻫ . ق. «جمعیت فدائیان حرکت کردند به سمت چهلستون آمدند و آقای حجه‌الاسلام [آقانجفی] و آقای ثقه‌الاسلام [آقانورالله] و آقای شیخ مرتضی ریزی را حرکت دادند به چهلستون، در این اثنا سید ابراهیم عطار به مردم می‌گفت ارومیه را گرفته‌اند باید از برای جهاد و دفاع حاضرشد. یک نفر سید دیگر می‌گفت: حکم دفاع که با تو نیست با مجتهد جامع‌الشرایط است. تو پول گرفته‌ای و می‌خواهی فتنه برانگیزی. میان آن ها به نزاع منجر گردید.» (انجمن مقدس،۸رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۳۳: ۸-۷)
مردم به کنسولگری انگلستان مراجعت و از کنسول درخواست کمک کردند، اما کنسول از ملاقات با آن ها حذر کرد (وزارت امورخارجه انگلیس،۱۳۶۲،ج۱: ۸۲). به ناچار به طرف کنسول روسیه رفته و از ایشان درخواست کمک نمودند، اما کنسول در پاسخ گفت که باید از سفیر روسیه در تهران اجازه بگیرد و ۲۴ ساعت فرصت خواست. (وزارت امورخارجه انگلیس،۱۳۶۲،ج۱، ۸۲ و انجمن مقدس:۸رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۳۳: ۸)
روز ۵ رجب ۱۳۲۵ ﻫ . ق. بار دیگر مردم گرد آمدند و به تلگرافخانه رفته و در باب مخالفت با شاهزاده در جهت بازگشت به اصفهان به تهران تلگراف زدند. در این بین مخالفان مشروطه در اصفهان، جرأت یافته و فریاد «مشروعه‌خواهی» سر دادند و «جمعی از علما و برخی روضه‌خوان ها و بعضی از سادات در مسجد جعفر آباده‌ای انجمن نموده و آغاز استبداد و داد از مجلس مقدس مشروطه [درخواست] مشروعه داشتند. عمامه‌ها را بر زمین می‌زدند، فریادها می‌کردند.» (انجمن مقدس،۱۵رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۳۴: ۸) جالب است که بسیاری از آنان تا روز قبل، دم از مشروطه و آزادی می‌زدند و حال خواهان مشروعه بودند و حتی اعلام ‌کردند که اهل مجلس شورای ملی، روزنامه‌نگاران و نویسندگان جراید همگی به مسلک بابی هستند. (انجمن مقدس،۸رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۳۳: ۸و۳)
وقتی مردم دیدند که نمایندگان اصرار زیادی در جهت بازگشت شاهزاده دارند، تلگرافی را مجدداً به تهران ارسال کردند: «ما اطاعت از قوانین مشروطیت داریم. اما عرض عاجزانهِ ما این است که می‌دانیم حضرت والا غیر از سرکشی به املاک خود غرضی ندارد، ولی چه چیزی امنیت برای ما حاصل خواهد کرد؟» و مردم از دست طرفداران شاهزاده آسایش ندارند و «آیا آن شخص که مادر خود را کشت، مجازات خواهد شد» و منظورشان شاهزاده صارم‌الدوله بود. (رجایی،۱۳۸۵: ۳۵۱)
این تلگراف را آقانورالله و عده‌ای دیگر امضا کرده بودند و پس از مطرح کردن این نامه، موافقان و مخالفان رفتن شاهزاده به اصفهان به بحث گفتگو پرداختند. یکی از نمایندگان اعلام کرد که فصل اول قانون اساسی آزادی محل سکونت است و در هیچ جای قانون در مورد ممنوعیت تردد افراد مطرح نشده است و دیگری می‌گفت اگر با حرکت شاهزاده نظم اصفهان بر هم بخورد و احیاناً خون‌ریزی گردد، چه کسی مسئول این رخداد است و نفر سوم هم گفت اگر نرفتن شاهزاده باعث بوجود آمدن ضرر و زیان شاهزاده در املاکش بشود، چه کسی پاسخگوست و سرانجام تصمیم بر آن شد که وزارت داخله در این باره اعلام نظر و تصمیم‌گیری نماید. (رجائی، ۱۳۸۵: ۳۵۱).
از طرف دیگر، کنسول نامه‌ای به سفیر روسیه در تهران نوشته بود و پس از گفتگوی سفیر روسیه با شاهزاده، نامه‌ای از طرف سفارت روسیه به جانب انجمن ولایتی ارسال شد که شاهزاده در حضور سفیر انگلستان به سفیر روسیه التزام نامه‌ی کتبی داده که تنها قصد دارد در اصفهان به جهت سرکشی به املاک خود برود. «او تنها چهل روز در قمیشلو می‌ماند تا کارهای نیمه تمامش را تمام کند.» (انجمن مقدس،۱۵رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۳۴: ۴).
این تلگراف در مسجدشاه در حضور جماعت خوانده شد و اما شور و هیجان و اعتراضات کاهش نیافت و محرکین مردم بیشتر از کسانی‌ بودند که از مشروطه برگشته و ندای مشروعه‌خواهی سر می‌دادند. (انجمن مقدس،۲۲رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۳۴: ۴) به هر حال شاهزاده اعلام کرد: «حال که اینطور است، اهل اصفهان ما را نمی‌خواهند. ما نیز چنانچه، تو نخواهی ما [هم] نخواهیم ای برادر، جنگ نیست» (انجمن مقدس،۲۲رجب۱۳۲۵،سال اول،ش۳۵: ۲). این تلگراف به نوعی نشان دهنده ی از دیدگاه‌های روشنفکرانه شاهزاده در این برهه است که به اصول مشروطه احترام می گذاشت و نظر مردم برایش اهمیت داشت. اما یک نکته را هرگز نباید فراموش کرد که با رفتن شاهزاده از اصفهان، تقریباً نیمه جنوبی ایران، امنیت خود را از دست داد و نا امنی و غارت بیداد می‌کرد و عشایر جنوب شروع به شرارت کردند. این مطلب را می‌توان از صحبت سفیر انگلستان در تهران به خوبی احساس کرد: «حکومت مرکزی مطلقاً دارای قدرت نمی‌باشد و از روزی که [شاهزاده] ظل‌السلطان اصفهان را ترک نمود. آقایان و علما امور آن ایالت را به تصرف درآورده، بر وفق میل خویش هر آنچه بخواهند، صورت می‌دهند. حاکم قشون و استعدادی ندارد و مجازات اشخاص مقصر منجر به فتنه و آشوب خواهد شد.» (وزارت امورخارجه انگلیس،۱۳۶۲،ج۱: ۶۶) و در جایی دیگر می‌نویسد که زمانی می‌توان در اصفهان امنیت را برقرار کرد که قدرت را از علما گرفت «گمان می‌کنم وقتی امکان است که قوای آقایان و علما که سوء استفاده نموده در مواقع فاسده بکار می‌برند، از ایشان گرفته شود. مجلس از وضع حکومت حاضره اصفهان به خوبی مطلع می‌باشد و آشکارا مذمت می کند. نزدیک است آن روزی که منتظرند در رسد و مصلحت نیست ما خویشتن و یا اتابک را در معرض حملات ملاها که منتهای قدرت را دارا هستند، گرفتار نماییم.» (وزارت امورخارجه انگلیس،۱۳۶۲،ج۱: ۷۰)در همین زمان نارضایتی بسیاری از طلاب جوان در اصفهان به حد اعلای خود رسید، چرا که آقانجفی و پسرانش بسیاری از موقوفات را تصاحب کرده اند. آقا میرزا کمال پسر آقانجفی اقدامات شدیدی علیه این طلاب انجام داد. این اقدام باعث اتحاد بیشتر طلاب و همدردی مردم شد. اجتماعی عظیمی از این طلاب و مردم خواهان بست نشستن در کنسولگری روسیه شدند که آقانجفی ناچاراً با پرداخت پول بین طلاب، از این اغتشاش جلوگیری نمود. (وزارت امورخارجه روسیه،۱۳۶۶،ج۱: ۵۳)
شاهزاده علیرغم میل باطنی خود در تهران ماندگار شد و در آن شهر از حامیان بزرگ مشروطه به حساب می‌آمد و کمک‌های مالی زیادی به مشروطه خواهان کرد؛ به گونه‌ای که ناظم‌الاسلام دراین باره نوشت: «این ایام شاهزاده ظل‌السلطان در طرف شرقی تهران [منظور محله مسعودیه] و شاهزاده فرمانفرما در طرف غربی تهران نشسته‌اند و مثل ریگ پول خرج می‌کنند.» (ناظم‌الاسلام،۱۳۸۴: ۱۲۴)
همین همراهی شاهزاده با مشروطه‌خواهان، باعث خوش آمد نمایندگان مجلس شورای ملی گردید و در ۲۶ شعبان ۱۳۲۶ ﻫ . ق. او به همراه سید محمد طباطبایی، روحانی خوش‌چهره و مردمی تهران وارد مجلس شد و از سوی نمایندگان مورد استقبال قرار گرفت.
سید محمد طباطبایی گفت: «اگرچه حضرت والا را از دیر زمانی این اشتیاق بود که خود به مجلس مقدس حاضر شده، عقاید خالصه‌ی خود را در پیشرفت این اساس اظهار دارند، ولی امروز من مخصوصاً رفتم و حضرت والا را به مجلس آوردم که برای احدی شبهه باقی نماند.» (رجایی،۱۳۸۵: ۳۵۳) و شاهزاده در این جلسه اعلام کرد که در راه ترقی ملت و آبادی مملکت از جان و مال مضایقه نخواهد کرد و رییس مجلس هم ضمن تأیید حرف‌های شاهزاده گفت: «حالا هرکس که اظهار همراهی می‌کند باید پذیرفت تا کم‌کم عادت نمایند … شاهزاده ظل‌السلطان خیلی همراهی کرده و هرچه می‌گویند همین‌طور است.» (رجایی،۱۳۸۵: ۳۵۳).
در تاریخ ۶ محرم ۱۳۲۶ ﻫ . ق. با تصویب ۲۸ تن از نمایندگان، قرار شد تا شاهزاده به عضویت مجلس شورای ملی درآید. اما در رأی‌گیری دو روز بعد فقط ۸ رأی آورد. ظاهراً نمایندگان پس از آگاهی از میزان اختیارات وکیل مجلس از این موضوع صرف‌نظر کرده‌اند. (وزارت امورخارجه روسیه،۱۳۶۶،ج۱: ۱۸۸) البته به نظر می‌رسد که این قضیه به تحریک شاه و مخالفان شاهزاده صورت گرفته باشد که ترسیدند مبادا شاهزاده رییس مجلس گردد و گرنه امکان ندارد که نمایندگان مجلس از اختیارات خود آگاه نبوده باشند.
وقتی اخبار همراهی شاهزاده با مشروطیت و کشمکش محمدعلی شاه با مشروطه خواهان به اصفهان می‌رسید، انجمن هم نسبت به شاهزاده روش ملایم‌تری را در پیش گرفت. حتی به گوش می‌رسید که سیداسماعیل وکیل اصفهان در مجلس شورای ملی و آقا نورالله در صدد هستند تا بار دیگر شاهزاده را به اصفهان بازگردانند. (وزارت امورخارجه روسیه،۱۳۶۶،ج۱: ۱۱۵). در جلسه‌ای که جهت سرکوب اشرار ابرکوه تشکیل شده بود، آقا نورالله بیان کرد که بایستی از «حضرت والا ظل‌السلطان» در این رابطه نظر خواست. (انجمن مقدس،۶ذی حجه۱۳۲۵،سال دوم،ش۴: ۲) و در جلسه‌ی بعد هم آقانورالله از قدرت و لیاقت شاهزاده سخن به میان آورد و از وی تمجید کرد. «حضرت والا ظل‌السلطان روی ما و ملت را سفید کرده و همراهی با مجلس مقدس دارالشوری نموده، به نحوی که رئیس مجلس مقدس گفته می‌خواهم پای مبارکش را ببوسم. معین است که هرکه امروزه خدمت کرد، محترم است و معزز است، کار به زمان استبداد نداریم … امروز هرکه خدمت به این اساس می‌کند، محبوب خدا و خلق است و هرکس مخالف باشد، مبغوض و مردود همه خلق می‌باشد.» (انجمن مقدس،۶ذی حجه۱۳۲۵،سال دوم،ش۴: ۳)
شاهزاده در این دوران، دو کار عمده را انجام داد. اول مشارکت در پروژه تأسیس بانک ملی که مشروطه ‌خواهان در صدد انجامش بودند و با تمام تبلیغات تنها دویست هزار تومان پول جمع شد، که از این مبلغ، هفتاد هزار تومان آن را به تنهایی شخص شاهزاده پرداخت کرد. (دولت‌آبادی،۱۳۷۱،ج۲: ۱۵۵) و دوم در واقعه‌‌ی میدان توپخانه شاهزاده و پسرانش با تمام قوا در همراهی با مشروطه‌خواهان ایستادگی نمود به گونه‌ای که در ۱۸ذی قعده ۱۳۲۵ ﻫ . ق. از صبح تا پاسی از شب مقدار زیادی اسلحه و مهمات از انبارهای شاهزاده به سمت مسجد سپهسالار حمل ‌شد. شاهزاده در جلسات شبانه‌ی پارلمان و انجمن شرکت داشت گویا در آن جلسات طرح ساقط کردن شاه و انتصاب شاهزاده ارشد قاجار، به عنوان نایب‌السلطنه ریخته شد. (وزارت امورخارجه روسیه، ۱۳۶۶،ج۱: ۸۵ و۸۷) در همین زمان سیدعبدالله بهبهانی توسط یحیی دولت‌آبادی به شاهزاده پیشنهاد نمود که در ازای پرداخت ۱۵۰ هزار تومان نقد، او را بر تخت بنشاند، اما شاهزاده پرداخت این وجه را پس از رسیدن به تخت شاهی عنوان کرد و به همین خاطر این امر محقق نشد. (دولت آبادی،۱۳۷۱،ج۲: ۱۷۸) اما برخی از محققان علیرغم استفاده از همین منبع، دلیل آن را این می‌دانند که «معرفی وزرای کابینه به مجلس مانع از آن شد تا این نقشه محقق گردد.» (افشاری،۱۳۸۳: ۸۷).
در این دوران روزنامه‌های این عصر، همگی از اقدامات شاهزاده تمجید کردند، از دوران اقتدار گذشته و امنیتی که او بر ولایات خود داشت، به شاه و دولت پیشنهاداتی مبنی بر استفاده از او در مجلس، وزارت خانه‌ها و فرماندهی کل قشون ایران را می دادند و حتی شاهزاده را بسیاری از این جراید از بانیان اصلی مشروطه خواهی اعلام کردند. (نگاه کنید به: رجایی،۱۳۸۵: ۳۵۶)
۴-۱-۴- حکومت فارس
محمدعلی شاه برای سر و سامان دادن به اوضاع کشور و همچنین دور کردن مخالفین قدرتمندش از تهران با جلب نظر موافق نظام‌السلطنه، شاهزاده را برای کنترل اوضاع فارس به فرمانروایی این ایالت و نیز علاءالدوله را به حکومت اصفهان، سردار معتضد را برای کرمان و ظهیر‌الدوله را به حکمرانی گیلان منصوب می‌کند. (وزارت امورخارجه روسیه،۱۳۶۶،ج۱: ۱۴۸) شاهزاده بلافاصله حرکت کرد و در اصفهان مدتی اقامت کرد تا بتواند اردویش را جمع‌ آوری کرده و به طرف شیراز حرکت نماید. (انجمن مقدس،۲ربیع الثانی۱۳۲۶،سال دوم،ش۱۶: ۷-۶).
در همین زمان هم از طرف رییس مجلس و وزارت‌ داخله به انجمن ولایتی اصفهان، تلگراف‌هایی مبنی بر همکاری با شاهزاده ارسال گردید. (انجمن مقدس،۲ربیع‌الثانی۱۳۲۶،سال دوم،ش۱۶: ۷) در اصفهان، شاهزاده نامه‌‌ای بلند خطاب به نمایندگان انجمنی ولایتی اصفهان نوشت: «چون این انجمن محترم را اول من مؤسس بودم، لهذا همه وقت، خودم را جزو آن انجمن می‌دانم و بقا و دوام آنرا از خداوند تبارک و تعالی خواهانم» و از حمایت راسخ مشروطه سخن می‌گوید و اذعان می‌دارد که «در هر نقطه‌ی از عالم که باشد از حمایت و ترویج مشروطه و حفظ قانون کوتاهی نخواهم کرد» و در ادامه می‌گوید که «امروز به اقتضاء سن و کسالت من این بود که برای سفر استعلاج مسافرتی به اروپا بکنیم ولی چون میل به ابناء وطن و آسودگی یک قسمت عظیم مملکت را به سلامت خود ترجیح می‌دهم و خدمت به وطن و ملت را فریضه خود می‌دانم، تا جان و مال دارم به امید خدا کوتاهی نخواهم کرد». (انجمن مقدس،۹ربیع‌الثانی۱۳۲۶،سال دوم،ش۱۷: ۲)
در شیراز ظاهراً همه بی‌‌اطلاع از حکومت شاهزاده بودند، زیرا غلامحسین غفاری (صاحب اختیار) حکمران فارس، در تلگرافی که در ۲۲ صفر ۱۳۲۶ ﻫ . ق. در شماره ۲۵۸ روزنامه حبل‌المتین چاپ شده، این گونه گفت:
«… پریشب و دیشب دو تلگراف از حضرت اشرف والا ظل‌السلطان زیدت شوکته رسید. اول اخبار ایالت [استانداری] خودشان را داده بودند و دیگر توقف مرا که حتماً با کمال قدرت مشغول کار ایالتی باشم. جواب‌های لازم دادم که اینکار از من ساخته نیست. دیشب باز تلگرافی کرده بودند که این معاذیر پسندیده نیست، البته بمانید تا من بیایم و من هم حرکت کردم چون حرکت کرده‌اند جوابی نداده‌ام، عجب این است که از طرف دولت و مجلس مقدس و وزارت‌ داخله تا امروز که نوزدهم است و یک ساعت به غروب مانده، بهیچوجه تلگرافی در این باب که تو معزولی و شاهزاده حاکم است، نرسیده و من هم هیچ اظهاری به تهران نکرده‌ام.» (براون،۱۳۳۸: ۵۶۷)
در اصفهان نیز، وقتی توقف شاهزاده از بیست روز گذشت، تظاهراتی علیه شاهزاده رخ داد. (وزارت امورخارجه انگلیس،۱۳۶۲،ج۱: ۱۷۹ و وزارت امورخارجه روسیه،۱۳۶۶،ج۱: ۱۸۰) «اهالی اصفهان از این که ظل‌السلطان خیال فارس دارند مطلع شده آشوب و بلوا کردند و تلگراف کردند که نمی خواهیم ایشان از اصفهان عبور نماید [!] ولی چون وارد باغ نو ملکی خودشان شدند یک مرتبه عنوان منقلب شدند و به هیچ وجه کسی متعرض نشد، بلکه اظهار انقیاد و عبودیت کردند» (دولت آبادی،۱۳۹۰: ۴۰۰) در بدو ورود شاهزاده قراربود کسی از علما به دیدار شاهزاده نرود اما بصورت پنهانی تقریباً اکثر علمای اصفهان جهت دیدار و ملاقات حضوری به نزد شاهزاده رفتند. «در اول امر آقانجفی و آقای ثقه الاسلام [آقانورالله] دیدن نکردند. اما باطناً گفتند رفته بودند. برحسب ظاهر قبل از ورود آقایان شهر را جمع نموده و مشورت کرده بوده که تکلیف در سلوک چیست و رأی داده بودند که دیدن نشود و معاهده نمودند که ترک مراوده شود و به عموم هم اطلاع دهند که بکلی آن ها هم متروک دارند. این معاهده ابداً نتیجه نداد و اولاً اهالی شهر آن هایی که باید دیدن کردند. علما هم متدرجاً رفتند. باقی ماند اخوین [مسجدشاهی] که گفتند آن ها هم مخفیانه ملاقات کرده بودند و در اواخر توقف اصفهان رسماً دیدن کرده به کلی عنوان منقلب گردید و عداوت مردم بدل به خصوصیت شد و شهریه خورها به خیال برقراری شهریه‌ی خود افتادند ولی ثمر ننمود و نتیجه نداد» (دولت آبادی،۱۳۹۰: ۴۰۱-۴۰۰)
پس از مدتی شاهزاده وارد شیراز گردید. پس از مدت ها جنگ و جدال و خونریزی، در شیراز آرامش برقرار شد و اوضاع آنجا سر و سامانی پیدا کرد. (رجایی،۱۳۸۵: ۳۵۸)
شاهزاده به مجلس محترم شورای ملی تلگراف زد که: « … شخص متدین با غیرت، باید به دولت و ملت هر دو خدمت بکند و بهیچوجه هم منت نگذارد. از روزی که از تهران حرکت کرده‌ام تا امروز، از هیچ طرف به من بقدر یک پر کاهی تقویت و همراهی نشده، از خودم چقدر مخارج کرده، چه اردویی راه انداختم، و از روزی که فارس به اسم من شده، یک پول سیاه و یک بزغاله در این مملکت سرقت نشده و مال مردم حیف و میل نگردیده، نظم راه و حرکت قوافل نوعی است که دشمن‌های من هم نمی‌توانند منکر شوند. تنخواه بانک که سال‌ها توقیف بود و حرکت نمی‌توانست بکند دویست هزار تومان و بیشتر، این چند روزه حرکت دادند. اولاد قوام‌الملک با کمال انسانیت و معقولیت مسافر شدند [به اروپا رفتند] در سایر مطالب هم بموقع خودش، اگر خدا بخواهد و زنده باشم بموقع اجرا گزارده خواهد شد. سنگرهایی که از چند سال قبل به این طرف در خانه‌ها ساخته بودند و از صدای تفنگ تا صبح کسی خوابش نمی‌برد، تمام را با خاک برابر کردم متهمین را هم تمام آورده، گفتم مطابق قانون و شرع مقدس انجمن ایالتی با نماینده‌های سایر انجمن‌ها و جمعی دیگر مشغول تحقیق شوند، مطابق قانون و شرع مطاع، هرچه حکم کردند مجری بدارم. ایلات هم در کمال نظم و خوبی است، همه از گرمسیر به‌ییلاق آمدند. اگر صلاح بدانید به اولیای دولت قاهره و مجلس مقدس این تلگراف را نشان بدهید و قرائت کنید. ظل‌السلطان» (براون،۱۳۳۸: ۵۷۳)
۴-۱-۵- نایب السلطنگی شاهزاده ظل السلطان
شاهزاده قبل از عزیمت به شیراز و اخذ حکومت فارس، در تدارک آرزوی قدیمی خود یعنی دستیابی به تخت پادشاهی ایران بود و همانگونه که قبلاً ذکر شد در دوران ناصرالدین‌شاه، مظفرالدین‌شاه و حالا هم در دوران محمدعلی شاه فعالیت‌های مختلفی در این زمینه انجام می‌‌داد و مهم‌ترین دلایل همکاری با مشروطه خواهان را می‌توان در دستیابی وی به سلطنت برشمرد. (وزارت امورخارجه روسیه،۱۳۶۶،ج۱: ۶۲)
ارتباط شاهزاده با گروه‌های سری و مخفی در زمره این اقدامات قرار داشت. عده‌ای از اعضای انجمن‌های سری، نمایندگانی به نزد شاهزاده فرستادند و از او خواستند تا آمادگی خود را برای به تخت نشستن اعلام نماید (وزارت امورخارجه روسیه،۱۳۶۶،ج۱:۸۷) و در دیدار شاهزاده با یکی از نمایندگان سفارت انگلیس، شاهزاده به وی اظهار داشت که با فرستادگان این انجمن‌های سری دیدار داشته و با کمال احتیاط با آنان برخورد کرده و پاسخ روشنی نداده است، اما سوگند یاد کرده است از مشروطه دفاع نماید و مدعی شد که حاضر است جان خود را برای مشروطه فدا کند و در راه آزادی، برادری و برابری تا پای جان بکوشد. (آبادانیا،۱۳۸۳: ۴۶۵ و معاصر،۱۳۵۳: ۵۳۲)
یکی از این انجمن‌ها، انجمن آذربایجان بود که درصدد براندازی محمدعلی شاه بود.این انجمن در اوایل محرم ۱۳۲۶ هـ .ق در یک جلسه مخفی با حضور تقی‌زاده تشکیل شد. در این جلسه طرح کشتن محمدشاه مطرح و تصمیم‌گیری شد، شاهزاده مبلغ ۱۶ هزار تومان برای این انجمن فرستاد، مبلغی از آن پول را تقی‌زاده شخصاً برداشت و بقیه را میان اعضای انجمن تقسیم کرد و صراحتاً اعلام کرد «باید محمدعلی شاه را کشت و شاهزاده نیابت سلطنت را بر عهده بگیرد.» (صفایی: ۱۳۸۱، ۲۹۸-۲۹۷)

تعریف نظری: پیش بردن حرفی یا کاری، به مقصود و هدف رسانیدن آن، کامیاب شدن، مسجّل ساختن (لغتنامه دهخدا،۱۳۶۵، ذیل «پیش بردن»)
تعریف عملیاتی: در این پژوهش منظور از عوامل پیش برنده، عواملی هستند که باعث می‌شوند تا کاربران بیشتر به کتابخانه‌های عمومی مراجعه کنند.

۱ – ۵ اهداف کلی و جزئی پژوهش

۱ – ۵ – ۱ هدف کلی

شناسایی میزان تأثیر عوامل پیش­برنده و بازدارنده در استفاده از کتابخانه‌های عمومی.

۱ – ۵ – ۲ اهداف جزئی

شناسایی میزان تأثیر شرایط اقتصادی در مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی.
شناسایی میزان تأثیر سطح خدماتی کتابخانه‌های عمومی، در مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی.
شناسایی میزان تأثیر نهادهای تربیتی مانند دانشگاه و مدرسه، در مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی.
شناسایی میزان تأثیر تخصص و حرفه کتابداران در مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی.
شناسایی میزان تأثیر دوری و نزدیکی کتابخانه، در مراجعه و یا عدم مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی.
شناسایی میزان تأثیر موقعیت مکانی کتابخانه‌های عمومی، در مراجعه یا عدم مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی.
شناسایی میزان تأثیر نحوه مدیریت کتابخانه در مراجعه یا عدم مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی.
شناسایی میزان تأثیر خانواده، در مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی.

۱ – ۶ سؤالات پژوهش

آیا بین شرایط اقتصادی و مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی رابطه معنادار وجود دارد؟
آیا بین سطح خدمات ارائه‌شده توسط کتابخانه‌های عمومی و مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی رابطه معنا­دار وجود دارد؟
آیا بین نهادهای تربیتی، مانند دانشگاه و مدرسه با مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی رابطه معنا­دار وجود دارد؟
آیا بین دوری و نزدیکی کاربران به کتابخانه‌های عمومی و مراجعه به کتابخانه‌های عمومی رابطه معنا­دار وجود دارد؟
آیا بین موقعیت مکانی کتابخانه‌های عمومی و مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی رابطه معنا­دار وجود دارد؟
آیا بین نحوه مدیریت کتابخانه‌های عمومی و مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی رابطه معنا­دار وجود دارد؟
آیا بین خانواده (به عنوان عاملی جهت تشویق افراد) و مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی رابطه معنا­دار وجود دارد؟
آیا بین میزان آگاهی کتابداران و مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی رابطه معنا­دار وجود دارد؟

۱ – ۷ فرضیه‌های پژوهش

شرایط اقتصادی خوب مردم با توجه به سطح تحصیلات آن‌ها، به عنوان عاملی جهت حضور هرچه بیشتر مردم در کتابخانه‌های عمومی محسوب می‌شود.
میزان تأثیر عوامل مورد نظر بر اساس جنسیت، به صورت معنی‌داری متفاوت است.
میزان تأثیر عوامل مورد نظر بر اساس سطح تحصیلات، به صورت معنی‌داری متفاوت است.
میزان تأثیر عوامل مورد نظر بر اساس سطح درآمد، به صورت معنی‌داری متفاوت است.
میزان تأثیر عوامل مورد نظر بر اساس سن کاربران، به صورت معنی‌داری متفاوت است.
فصل دوم:
مبانی نظری و
پیشینه پژوهش
فصل ۲
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۲ – ۱ مقدمه
فصل دوم، مهم‌ترین بخش یک پایان نامه است؛ چرا که چارچوب کاری را که محقق می‌خواهد انجام بدهد در این بخش مشخص می‌شود و نیز معلوم می‌گردد که در ارتباط با زمینه کاری محقق، چه پژوهش‌هایی صورت گرفته است و چه کارهایی انجام نشده است، تا محقق در رفع کاستی‌ها اقدام نماید. در این فصل ابتدا به تعریف کلیدواژه‌های پژوهش و مباحث مرتبط با عنوان پایان‌نامه پرداخته، سپس مدل مفهومی پژوهش که از دل کلیدواژه‌های تحقیق بیرون کشیده شده است نیز در قالب یک نمودار ارائه می‌گردد. همچنین به مرور پیشینه‌های مرتبط با موضوع پژوهش، در داخل و خارج از کشور می‌پردازیم.

۲- ۲ کتابخانه چیست؟

«کتابخانه» در معنای متعارف به مکانی اطلاق می‌شود که توسط یک نهاد عمومی، خصوصی یا یک شخص تشکیل شده و در آن مجموعه‌ای از کتاب‌ها، فایلهای اطلاعاتی، اسناد و… جهت بهره‌برداری یا حفظ و نگهداری در گروه‌بندی‌های مشخص، دسته‌بندی شده و جهت استفاده در دسترس عموم و یا گروه‌های تعریف‌شده کاربری قرار می‌گیرند. واژه «کتابخانه» ترکیبی اضافی است از دو کلمه عربی و فارسی «کتاب» و «خانه». کتاب به معنای نوشته و یا چیزی مکتوب است و خانه، از ریشه واژه پهلوی «خان» به معنای فضا و مکان و اتاق مشتق شده است. یونانی‌ها به آن Bibliotheca و رومی‌ها Libri می‌گفتند در انگلیس قرون وسطی به آن Librarie و در فرانسه قدیم به آن Librairie می‌گفتند. این واژه که برای نخستین بار در سال ۱۳۷۴ میلادی در زبان انگلیسی به کار گرفته شد، سرانجام به صورت Library در فرهنگ عمومی تثبیت گشت (وب‌سایت شهرنامه،۱۳۹۲).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

با این تعریف از کتابخانه، نمی‌توان به آنچه که هدف نهایی کتابخانه است دست یافت. در واقع، امروزه کتابخانه‌ها مرکز اطلاعات نامیده می‌شوند که در مرکز فعالیت‌های اجتماعی قرار دارند و هر فعالیتی که در جامعه صورت می‌گیرد به نحوی با کتابخانه، به ویژه با کتابخانه‌های عمومی در ارتباط است. برای مثال، در برخی از کشورها مراسم‌های دینی و ملی در کتابخانه‌های عمومی انجام می‌شود (پیتمن^[۶] و وینسنت^[۷]،۱۳۹۲، ص۲۴۱). کتابخانه‌ها، فعالیت‌های خود را نه به کاربران و درون کتابخانه، بلکه باید به سمت افراد غیر عضو و خارج از کتابخانه نیز بکشانند. چرا که کتابخانه نهادی اجتماعی است که با گردآوری، سازمان‌دهی و نگهداری دانش مدون بشر، امکان رشد اندیشه، شکوفایی استعداد و باروری ذهن خلاق انسان پویا و جستجوگر را فراهم می‌کند (عمادخراسانی، ۱۳۹۲، ص۱۵). به طور خلاصه، این تعریفی است که از یک کتابخانه می‌توان داد: «کتابخانه در متن جامعه و برای همه».
۲- ۳ انواع کتابخانه
کتابخانه نهادی اجتماعی است که با گروه‌های اجتماعی مختلفی سر و کار دارد، بنابراین بر اساس جامعه استفاده‌کننده، انواع گوناگونی دارد و از اهداف، وظایف و تشکیلات خاصی برخوردار است (مرتضوی،۱۳۸۱، ص۱۱۳). در این جا به طور اجمال به معرفی انواع مختلف کتابخانه‌ها می‌پردازیم.
۲ – ۳ - ۱ کتابخانه آموزشگاهی
مدرسه، نخستین مکان اجتماعی است که کودک بخش زیادی از زندگی خود را در آن صرف می‌کند و فرصت مناسبی برای آموختن می‌باشد. کتابخانه‌های آموزشگاهی از اوایل قرن بیستم در پی تغییر و تحولاتی که به تدریج در امر آموزش و پرورش کشورهای پیشرفته بوجود آمدند، شکل‌گرفته و بیشتر مخصوص دبستان‌ها و دبیرستان‌هاست (احمدی فصیح، ۱۳۸۵، ص۵۱). کتابخانه‌های آموزشگاهی با حفظ هدف‌های مدرسه بر اساس نظام آموزشی کشور متبوع، جهت ارائه خدمت به جامعه مخاطب خود- یعنی معلم و شاگرد - بوجود آمده‌اند و برای گردآوری و سازمان‌دهی مجموعه‌ای جامع و فراگیر متناسب با میزان توانایی‌ها و نیاز استفاده‌ کنندگان خاص خود تلاش می‌کنند (عمادخراسانی، ۱۳۹۲، ص۱۸). هرچند مجموعه کتابخانه آموزشگاهی تا حدود زیادی به کتابخانه عمومی شباهت دارد، ولیکن مراجعان کتابخانه‌های آموزشگاهی از همگونی بیشتری برخوردارند.
۲ – ۳ – ۲ کتابخانه دانشگاهی
شاید کتابخانه دانشگاهی را بتوان نوعی کتابخانه تخصصی نامید، چرا که بیشتر مراجعان آن محققان و متخصصان هستند و منابع نیز بر اساس رشته‌های موجود در دانشگاه تهیه و عرضه می‌گردد. کتابخانه دانشگاهی با سه گروه استادان، دانشجویان و محققین در ارتباط می‌باشند و می‌کوشند پاسخی مناسب و کافی برای مراجعین خود فراهم سازند. کتابخانه دانشگاهی معمولاً از یک کتابخانه مرکزی و تعدادی کتابخانه دانشکده‌ای تشکیل می‌شود. مجموعه هر یک از کتابخانه‌های دانشکده‌ای به نسبت تعداد دانشجویان و نیز رشته‌های تحصیلی متفاوت است (امانی،۱۳۸۱، ص۳۳). آن چه که به اندازه، عمق، دامنه و خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی معنا می‌دهد تأمین حمایت لازم برای پیگیری پژوهش‌های بنیادی و پژوهش‌های پیشرفته می‌باشد (یغمایی و دیگران، ۱۳۸۴، ص۲۴).
۲ – ۳ – ۳ کتابخانه تخصصی
در تعریفی که توسط انجمن کتابخانه‌های تخصصی (sla^[8]) ارائه شده است، کتابخانه تخصصی، کتابخانه‌ای است که توسط سازمان‌های دولتی و غیردولتی با هدف غیرانتفاعی بوجود می‌آیند. این نوع کتابخانه‌ها در سازمان‌ها یا مؤسسات برای کمک به کارکنان بوجود می‌آیند تا آنان را در کسب اطلاعات فنی و تخصصی مورد نیاز کمک کنند. در مجموعه کتابخانه‌های تخصصی منحصراً منابع اطلاعاتی سازمان مطبوع گردآوری می‌شود (سینایی،۱۳۷۸، ص۹). کتابخانه‌های تخصصی بر حسب سیاست‌ها، روش‌ها و مجموعه‌های مختلفی که دارند به چند نوع تقسیم می‌شوند، مانند کتابخانه‌های شرکت‌های صنعتی، کتابخانه‌های دولتی و سازمان‌های وابسته، کتابخانه‌های انجمن‌های حرفه‌ای مانند وکلا، مؤسسات پژوهشی مستقل، کتابخانه‌های مؤسسات بازرگانی و امثال آن (محسنی، ۱۳۸۶، ص۶۵).

مرحله ٢. تعیین نوع تابع تبدیل
می توان برای اینکه خروجی خاصی تولید شود از یک تابع تبدیل استفاده کرد. این تابع رنج وسیعی از مقادیر ورودی را به مقدار خاصی نگاشت می کند. به عنوان مثال می توان هر مقدار خروجی را به مقدار باینری ۰ و ۱ نگاشت کرد. ولی پرکاربردترین آن ها، تابع تبدیل سیگموید مانند ANN مختلفی از این توابع در که به صورت زیر تعریف می شود:
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تصویر شماره ۲-۹ : نوع تابع تبدیل
مرحله ٣. آموزش شبکه
الگوریتم های یادگیری، روندهایی هستد که توسط آن ها وزن های شبکه تنظیم می گردد. هدف از آموزش شبکه این است که شبکه قانون کار را یاد بگیرد و پس از آموزش به ازای هر ورودی، خروجی مناسب را ارائه دهد. تاکنون بیش از ١٠٠ نوع الگوریتم یادگیری بوجود آمده است. که می توان آن ها را به طور کلی به دو دسته وسیع تقسیم بندی کرد :
یادگیری نظارت شده یا با ناظر:
در این نوع آموزش، به الگوریتم یادگیری مجموعه ای از زوج داده که به داده های یادگیری موسوم هستند، داده می شود. هر داده یادگیری شامل ورودی به شبکه و خروجی هدف است. پس از اعمال ورودی به شبکه، خروجی شبکه با خروجی هدف مقایسه می گردد و سپس خطای یادگیری محاسبه شده و از آن جهت تنظیم پارامترهای شبکه(وزن ها)، استفاده می گردد به گونه ای که اگر دفعه بعد به شبکه همان ورودی را دادیم، خروجی شبکه به خروجی هدف نزدیک گردد.
یادگیری نظارت نشده یا بدون ناظر:
در این نوع یادگیری هیچ سیگنالی که اطلاعات را در مورد مطلوبیت جواب شبکه به خود شبکه وارد نماید، وجود ندارد. به عبارت دیگر به شبکه گفته نمی شود که خروجی هدف چه است و یا اینکه جواب شبکه چقدر مطلوب است. در این حالت، شبکه با دریافت اطلاعات ورودی، باید طبقه بندی ای بین الگوهای ورودی، شاخص های موجود در ورودی ها و ارتباط موجود بین الگوهای ورودی را پیدا کند و در خروجی کد کند. یک مثال بسیار متداول از این نوع یادگیری، شبکه های خوشه بندی الگوهای ورودی است، بدون اینکه بدانیم کدام الگو به کدام خوشه تعلق دارد. خوشه ها در نهایت از روی تشابهات و عدم تشابهات بین الگوها ایجاد می گردند (اولاتونگ، ۲۰۱۳).^[۱۱]
یادگیری شبکه پرسپترون سه لایه با رویکرد انتشار به عقب خطا:
شبکه های پرسپترون، علی الخصوص چند لایه، در زمره کاربردی ترین شبکه های عصبی می باشند. این شبکه قادر است یک نگاشت غیر خطی را با دقت دلخواه انجام دهد و این همان چیزی است که در مسائل فنی– مهندسی به عنوان یک راه حل اصلی مطرح می باشد. این شبکه نماینده ی شبکه های پیش خور است و خروجی مستقیماً از روی ورودی بدون هیچ فیدبکی محاسبه می گردد .

۲-۱۱: انواع یادگیری برای شبکه های عصبی

۲-۱۱-۱: یادگیری با ناظر

در یادگیری با ناظر به قانون یادگیری مجموعه ای از زوج های داده ها به نام داده های یادگیری {Pi,Ti)i={1 … l) می دهند که در آن Pi ورودی به شبکه و Ti خروجی مطلوب شبکه برای ورودی Pi است. پس از اعمال ورودی Pi به شبکه عصبی در خروجی شبکه ai با Ti مقایسه شده و سپس خطای یادگیری محاسبه و از آن در جهت تنظیم پارامترهای شبکه استفاده می شود به گونه ای که اگر دفعه بعد به شبکه همان ورودی Pi اعمال شود خروجی شبکه به Ti نزدیکتر می گردد با توجه به این نکته که معلم سیستمی است که بر محیط وقوف دارد(مثلا می داند که برای ورودی Pi خروجی مطلوب Ti است). توجه داریم که محیط برای شبکه عصبی مجهول است. در لحظه k بردار ورودی (k)Pi با تابع توضیع احتمال معینی که برای شبکه عصبی نا معلوم است انتخاب و بطور همزمان به شبکه عصبی و معلم اعمال می شود. جواب مطلوب Ti(k) نیز توسط معلم به شبکه عصبی داده می شود. در حقیقت پاسخ مطلوب پاسخ بهینه ای است که شبکه عصبی برای ورودی مفروض باید به آن برسد. پارامترهای شبکه عصبی توسط دو سیگنال ورودی و خطا تنظیم می شود. به این صورت که پس از چند تکرار الگوریتم یادگیری که عموما توسط معادله تفاضلی بیان می شود به پارامترهایی در فضای پارامترهای شبکه همگرا می شوند که برای آنها خطای یادگیری بسیار کوچک است و عملا شبکه عصبی شبکه عصبی معادل معلم می شود. یا به عبارتی دیگر اطلاعات مربوط به محیط (نگاشت بین TiوPi) که برای معلم روشن است به شبکه عصبی منتقل می شود و پس از این مرحله عملا می توان بجای معلم از شبکه عصبی استفاده کرد تا یادگیری تکمیل شود(چائوهان و همکاران،۲۰۱۴ ) ^[۱۲].

۲-۱۱-۲: یادگیری تشدیدی

یک اشکال یادگیری با ناظر این است که شبکه عصبی ممکن است بدون معلم نتواند مواضع جدیدی را که توسط مجموعه داده های جدید تجربی پوشانده نشده است یاد بگیرد. یادگیری از نوع تشدیدی این محدودیت را برطرف می کند. این نوع یادگیری بطور on-line صورت می گیرد در حالی که یادگیری با ناظر را به دو صورت on-line & off-line می توان انجام داد. در حالت off-line می توان از یک سیستم محاسب با در اختیار داشتن داده های یادگیری استفاده کرد و طراحی شبکه عصبی را به پایان رساند. پس از مرحله طراحی و یادگیری شبکه عصبی به عنوان یک سیستم استاتیکی عمل می کند. اما در یادگیری on-line شبکه عصبی همراه با خود سیستم یادگیر در حال انجام کار است و از این رو مثل یک سیستم دینامیکی عمل می کند.
یادگیری از نوع تشدیدی یک یادگیری on-line از یک نگاشت ورودی-خروجی است. این کار از طریق یک پروسه سعی و خطا به صورتی انجام می پذیرد که یک شاخص اجرایی موسوم به سیگنال تشدید ماکزیمم شود و بنابراین الگوریتم نوعی از یادگیری با ناظر است که در آن به جای فراهم نمودن جواب واقعی ، به شبکه عددی که نشانگر میزان عملکرد شبکه است ارائه می شود. این بدین معنی است که اگر شبکه عصبی پارامترهایش را به گونه ای تغییر داد که منجر به یک حالت مساعد شد آنگاه تمایل سیستم یادگیر جهت تولید آن عمل خاص تقویت یا تشدید می شود. در غیر این صورت تمایل شبکه عصبی جهت تولید آن عمل خاص تضعیف می شود. یادگیری تقویتی مثل یادگیری با ناظر نیست و این الگوریتم بیشتر برای سیستمهای کنترلی کاربرد دارد (همان، ۲۰۱۴).

۲-۱۱-۳: یادگیری بدون ناظر

در یادگیری بدون ناظر یا یادگیری خود سامانده پارامترهای شبکه عصبی تنها توسط پاسخ سیستم اصلاح و تنظیم می شوند. به عبارتی تنها اطلاعات دریافتی از محیط به شبکه را بردارهای ورودی تشکیل می دهند. و در مقایسه با مورد بالا (یادگیری با ناظر) بردار جواب مطلوب به شبکه اعمال نمی شود. به عبارتی به شبکه عصبی هیچ نمونه ای از تابعی که قرار است بیاموزد داده نمی شود. در عمل می بینیم که یادگیری با ناظر در مورد شبکه هایی که از تعداد زیادی لایه های نرونی تشکیل شده باشند بسیار کند عمل می کند و در این گونه موارد تلفیق یادگیری با ناظر و بدون ناظر پیشنهاد می گردد(همان، ۲۰۱۴).

۲-۱۲: زمینه‌ای در مورد پرسپترون

یک خانواده ساده از شبکه‌های عصبی مدل پرسپترون می‌باشد. در یک دسته‌بندی تک‌خروجی، تعداد n ورودی و یک خروجی دارد . با هر ورودی یک ضریب وزنی Wi و با هر خروجی یک مقدار آستانه q مرتبط است.
پرسپترون به گونه زیر عمل می‌کند:
ورودی‌های پرسپترون یک بردار ورودی از n مقدار حقیقی است.
پرسپترون مجموع وزنها را محاسبه می‌کند a= Wi.Xi. این مقدار با مقدار آستانه q مقایسه می‌شود. اگر این مقدار از مقدار آستانه کوچکتر باشد خروجی ۰ است و در غیر این صورت ۱ است.

۲-۱۲-۱: قدرت پرسپترون

به وسیله تنظیم اعداد ورودی، وزن آنها و مقدار آستانه می‌توان یک پرسپترون برای انجام نسبتا خوب محاسبات گوناگون طراحی کرد. برای مثال توابع منطقی بولین مانند AND ، OR و NOT را می‌توان به وسیله پرسپترون طراحی کرد و هر مدار منطقی دیگر را به وسیله گیتهای AND و NOT یا AND و OR طراحی کرد. دسته‌ه ای زیادی از پرسپترون ها ممکن است خروجی‌های دسته‌ه ای دیگر را به عنوان ورودی خود درخواست کنند.
به عنوان مثالی پرسپترون ها می‌توان یک تشخیص دهنده قالب متن را نام برد. حرف A درآرایه‌ای ۵*۵ به‌رمز در می‌آید کدگذاری می‌شود. این متن(حرف) به ‌وسیله یک پرسپترون با ۲۵ ورودی تشخیص داده می‌شود که در آن وزنها مقادیری برابر با مقادیر عددی داخل آرایه را می‌گیرند و مقدار آســتانه برابر است با: e-25 =q که در آن ۱>< e 0.
خروجی پرسپترون ۱ است اگر و فقط اگر ورودی آن از ۱ و ۱- هایی باشد که عینا در آرایه آمده است.
۲-۱۲-۲: دنباله‌های پرسپترون
یکی از خصوصیات جالب پرسپترون این است که آنها می‌توانند به وسیله مثالهای مثبت و منفی (صحیح و اشتباه) برای انجام توابع دسته‌بندی شده مخصوص بارها مرتب شوند.
حال به یک مثال ساده از پرسپترون با دو ورودی X₁و X₂، که تشخیص می‌دهد که کدام ‌یک از دو کلاس، عناصر متعلق به خودش را دارد. ما فرض می‌کنیم که این پرسپترون دو طرح از کارکترهای چاپ شده از یک متن را بررسی کند، خروجی ۱ است اگر و فقط اگر کاراکتر رقم ۸ باشد. فرض کنیم که X₁ بیانگر تعداد حفره‌های کاراکتر است و X₂درجه راستی سمت چپ کاراکتر را نشان می‌دهد. ما با ۴ ورودی .
اگر ما پرسپترون را در اول کار با وزنهایی برابر ۰ و مقدار آستانه را برابر ۱۰ مقداردهی کنیم یک رده‌بندی از همه مثالهای منفی انجام داده‌ایم. با قرار دادن رده‌بندی‌های نادرست از ۸ ، مقادیر ورودی از مثال ۸ با بعضی فاکتورها مثل d جمع می‌شوند و تولیدات جدید با وزنهای متناظر با ایجاد می‌شوند.
فرض کنیم ۱=d پس وزن ورودی‌ها از ۰ به ۱ و ۲ رشد پیدا می‌کند. حال در اینجا ۵ = a به دست می‌آید که هنوز از مقدار آستانه ۱۰ کوچکتر است. مثال هنوز به رده‌بندی صحیحی نرسیده است واین قدم دنباله باید تکرار شود. بعد از دو قدم وزنها برابر ۲ و ۴ می‌شوند که مقدار ۱۰ = a را نتیجه می‌دهد که برابر مقدار آستانه است و مثال مثبت از ۸ به طور صحیح دسته‌بندی شده است. از آنجا که ضرایب وزنی تغییر کرده بودند لازم است که در همه مثالها رده‌بندی‌ها بازنشان (Reset) شوند. این را می‌توان به سادگی دید که مثال B رده‌بندی نادرستی است زیرا با وزنهای ۲ و ۴ داریم ۲۴ = a ولی این حرف مورد نظر ما نیست، چون این مرحله را پیش رفته‌ایم لازم است که d.1 از w₁ و d.2 از w₂ کم شود تا رده‌بندی نادرستی از B ثابت شود. به هر حال یک رده‌بندی از ۸ را دوباره بیرون می‌دهد.
بعدها موقع بروز خطا ما وزنها را برای درست کردن خطاهای رده‌بندی اصلاح می‌کنیم. اگر مثالها دارای خاصیت صحیحی باشند وزنها در مجموعه‌ای از مقادیری که به درستی روی هر ورودی کار می‌کنند قرار می‌گیرند.
۲-۱۲-۳: قضیه بنیادی دنباله‌ها
یک خصوصیت قابل توجه پرسپترون این است که آنها می‌توانند دنباله‌ای از رده‌بندی صحیح مثالهای مثبت ومنفی باشند.
فرض کنیم X = X+ X-:
مجموعه‌‌ای از مثالهای مثبت X+
مجموعه‌‌ای از مثالهای منفی X-
گوییم که رشته بی‌کران S_x = X₁ X₂ , …, X_k یک رشته متوالی(ترتیبی) برای X است در صورتی که هر X_i یک مثال در X است و هر عنصر از X اغلب به طور نامحدود در S_x رخ می‌دهد(نمایان می‌شود).
فرض کنیم w_k ضریب وزنی در سطح k دنباله باشد. وزن اولیه می‌تواند به صورت قراردادی باشد (برای مثال w₁=0. (حال رشته استاندارد حاصله، وزنها را به صورت زیر ارتقا می‌دهد: بسته به استرادژی مورد نظر ممکن است مقادیر C_k همگی یکسان باشند یا ممکن است با k تغییر کنند.
قضیه ۱ باشد و یک بردار حل وزنها برای X وجود داشته باشد, در این صورت رویه رشته استاندارد باید بعد از یک تعداد فرض کنیم یک مجموعه از رشته نمونه X و هر رشته ترتیبی برای آن داریم, اگر C_k یک ثابت مثبت مراحل مشخص یک راه‌حل پیدا کند به طوری که اگر برای بعضی K₀ ها داشته باشیم:
WK0 = WK0+1 = WK0+2 = …
که WK₀ یک راه‌حل برای X است. بنابراین ما می‌توانیم با بهره گرفتن از شبکه‌های عصبی هر چه بیشتر به شبیه‌سازی انسان توسط کامپیوترها نزدیک شویم به منظور واگذاری کارهای تکراری, وقت‌گیر و مسائلی که با توجه به پیشرفت بشری دیگر درخور بشر نیست.

۲-۱۳: کاربردهای شبکه‌های عصبی مصنوعی ANN

می‌توان موارد زیر را از کاربردهای شبکه‌های عصبی مصنوعی ذکر کرد: (زارع و کوردلویی، ۱۳۸۹)
پردازش تصویر و دید(Image processing and computer vision)
پردازش علائم (Signal processing): شامل ریخت‌شناسی و تجزیه و تحلیل علائم مربوط به زمین‌لرزه‌ها و…
شناسایی الگوها(Pattern recognition): شامل شناسایی چهره، اثر انگشت، تشخیص نوع صدا و نوع صحبت کردن، دستخط و …

یا ممیتی من ذا یمیتُ المنایا

هاکَ قاتاً وجرّه و جریده
کالملیحاتِ، کُلَّ أخری جدیده
قیل أعجلت (سعد یحیی) وعیده
و صباه إن المنایا عدیده
کالقوی تَأکُلُ الأَشَدُّ الشدیده^[۶۰]

این همان فلسفه مرگ نزد «بردونی» است. او با مرگ همنشین بود، همانگونه که دید وی نسبت به همه‌ چیز این‌گونه بود. در پنهان با آن صحبت می‌کند و در خیالش مرگ را محاکمه می‌کند، مانند عادتش به منطق روی می‌آورد و بیشتر اوقات به تاریخ گواهی می‌دهد و از جایگاه شاعران همسان خود، بویژه شاعران پیشین سؤال می‌کند. زهیر نیز در رویارویی با مرگ این کار را انجام می‌داده و مرگ را دست کوبیدن انسان بر زمین می‌دانسته است. امرؤ القیس و «أبو ذؤیب هزلی^[۶۱]» نیز اینگونه می‌نگریستند.
أبو ذؤیب هزلی: «هر گاه مرگ چنگالش را در انسانی فرو بردو قصد جانش کند، هیچ چشم زخمی دیگر اثر بخش نیست»
و إذا المنیّهُ أنشبت أظفارها ألفیت کل تمیمه لا تنفع^[۶۲]
«بردونی» قصائد زیادی را به موضوع مرگ اختصاص داده است. که برخی از آنها عبارتند از «لعینی أم بلقیس، أنسی أن أموت، صنعاء و الموت و المیلاد، عتبه جدیده من الحزن، مدینه بلا وجه، اعتراف بلا توبه، الغزو من الداخل، بین المدیه و الذابح، منازل فی الفراش، ألوان من الصمت، ثرثرات المحموم».
۲- زندگی ادبی
۲-۱٫آغاز شاعری
بردونی از سن سیزده سالگی شروع به سرودن شعر نمود و بیشتر اشعار وی در این دوره، شکایت از زمانه و آه و حسرت از اوضاع نامناسب خویش است. در این اشعار گرایش‌های هجوی به خاطر قرائت شعر شاعران هجا‌گوی و خشم و غضب شاعر بر افراد مرفه دیده می‌شود^[۶۳].
«عبدالله بردونی و عبد العزیز مقالح» جزء مشهورترین شاعران یمن بوده‌اند و ابتدا (در آغاز شاعری) شعرشان کلاسیک بوده است. و موضوعات اشعار آنها یا مدح و چاپلوسی، و یا بدگویی و هجا یا وصف یک منظره طبیعی و یا مناسبت‌های گوناگون بوده است. پس از مدت کوتاهی در شعر یمن تغییر حاصل شد. اصل آن، شعر حکام بود؛ تا اینکه شعر مردمی شد و به آزادی، انقلاب و سرکشی دعوت کرد و حامی غم و اندوه مردم و وطن شد و از جایگاه و موقعیت مردم و هموطنان تعبیر می‌کند.
عبدالعزیز مقالح در مقدمه‌ای که بر دیوان «بردونی» نوشته، در مورد او گفته است:«از کلاسیکی به سریالی- بردونی در مراحل شعری خود از کلاسیک به سریالی روی آورده و از کلاسیکی جدید گذشته و زمانی با رمانتیک همراه شده، اما دوباره به کلاسیکی جدید روی آورده و از آن به نوعی به سریالی. او علی رغم محافظت و پایبندی بر اسلوب دو بیتی در قصیده معروف به عمودی، شاعری نوگرا است؛ نه تنها در محتوای قصائدش، بلکه ساختار این قصائد بر پایه در هم شکستن روابط لغوی قدیم و ابتکار و نوآوری در جملات و سرودن شعری پیشرفته استوار است. درست است که موسیقی شعرش کلاسیکی است، اما تصاویر و تعابیرش جدید است».^[۶۴]
در جایی دیگر نیز در مورد وی گفته است: «بردونی جرء بزرگترین شاعران یمن، بلکه تمام سرزمین‌های عرب است. او از خوانندگان شعر جدید بوده است، از تصاویر جدید استفاده می‌کرده و هر گونه که می‌خواست از مفردات و ترکیب‌های جدید در شعرش به کار می‌برد. شعرش در سال‌های اخیر، به خاطر در برداشتن مضامین مردمی اهمیت زیادی کسب کرده است. شعر «بردونی» بین کلاسیک جدید و رمانسی در تاخت و تاز است تا به سریالی می‌رسد. همانگونه که در شعرش قصه و گفتگو و دراما می‌بینیم، در مجموعه‌های دیگرش تجدید و نو آوری در زبان شعر و تصاویر وجود دارد. علاوه بر اینکه شاعری مشهور است؛ ناقد ادبی و نویسنده اجتماعی نیز هست. «مقالح» مقدمه‌اش را اینگونه به پایان رسانده است که، «بردونی» شاعری انقلابی است و در انقلاب و رویارویی‌اش با حوادث شجاعانه است. او شاعری است که در اشعار خود خصائصی که شعر معاصر یمن بدان متمایز شده است را مجسم می‌کند و به طور همزمان از چارچوب قصیده عربی محافظت می‌کند. همانطوری که نبوغ پیشینیان آن را ابداع کرد، تجربه ابداع او بزرگتر از هر ساختار و شکلی است».^[۶۵]
بردونی در دوره‌ای از زندگی شعری‌اش تلاش کرد که به نظام قالب‌های شعری با قافیه متعدد و وزن واحد و یا قالب‌هایی با اوزان متعدد دست یابد در دوره‌های اخیر به نوگرایی در مفاهیم قصیده در مواردی هم چون زبان و تصاویر و اسلوب و استعاره و مجاز لغوی روی آورد. ولی نتوانست در وزن و قافیه از عمود شعر خارج شود و قسمت بیشتر اشعار او بر اساس اوزان خلیلی سروده شده است او به استعمال اوزان کوتاه و مجزوء تمایل داشته است.^[۶۶] قصائدی که به روش سنت قدیم سروده شده است بر اوزان مشهوری مانند بسیط، خفیف، رمل، متقارب، کامل، طویل، سریع، متدارک و بعضی مجزوءات استوار است.^[۶۷]
۲-۲٫ تأثیر پذیری«بردونی»
شاید بیشترین مرحله تأثیر پذیری«عبدالله بردونی» مربوط به دهه چهل بوده و از میان شاعران قدیم از ابوالعلاء معری، جاحظ، ابوحیان توحیدی و متنبی تأثیر پذیرفته است. اما از آغاز دهه پنجاه به دلیل وقوع حوادث متوالی، در نتیجه مطالعه کتاب‌های سیاسی اعراب، تحت تأثیر اوضاع سیاسی ـ اجتماعی کشورهای عربی قرار گرفت. شاعر در این زمینه گفته است: «کتاب‌های سیاسی به اندازه‌ای توجه مرا جلب می‌کردند که من فقط اشعار سیاسی را می‌خواندم دیگر برای مطالعه کتاب‌های ادبی فرصتی نداشتم؛ این همان چیزی است که مرا به خواندن شعر جدید علاقه‌مند نمود، به دلیل اینکه او فرزند انقلاب‌ها و مبارزه‌های معاصر و آئینه تحول فرهنگی و اجتماعی بوده است^[۶۸]»
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

محمد محمود زبیری و زید موشکی اولین کسانی بودند که در دهه چهل جوانان یمنی را به سرودن شعر تشویق کردند. این دو، محور سیاست و بیداری مردمی بودند و بیشتر قصائدشان به صورت سری و پنهانی پخش و نشر می‌شد و مانند سروده‌های انقلابی به صورت پنهانی خوانده می‌شد؛ با وجود اینکه فقط به اصلاح و حکومت قانونی دعوت می‌کردند. «بردونی» در آغاز شاعری از آنان تأثیر پذیرفته است^[۶۹].
۲-۳٫ فرهنگ «بردونی»
فرهنگ «بردونی» از همان زمان که در کتابخانه‌های روستا درس می‌خواند، شکل گرفت؛ و قرآن اصل و خمیر مایه فرهنگ اوست. به گونه‌ای که جوان روشندل را با الفاظ زیبا و معانی سحر انگیز آشنا می‌کرد گویا تاریکی درونش را با نور قرآن روشنایی بخشده بود. پس به تدریس قرآن روی آورد. تفسیر، فقه و احکام دین تدریس کرد و زبان عربی‌اش قوی شد. به مطالعه قرآن مشغول شد. در دارالعلوم، از علوم وضعی مثل قانون و شرع و زبان قدیم عربی شروع کرد و در آنجا در درونش ندای تکوین اندیشه رشد کرده و هر علمی که حافظه‌اش آن را ضبط می‌کرد، در عمق جانش نفوذ می‌کرد^[۷۰]. «بردونی» سرودن شعر را آغاز کرد در حالی که در دارالعلوم صنعا، دانشجو بود. اما او به شیوه شاعران قدیمی شعر می‌سرود. ولی قصائدش در میان مردم پخش نمی‌شد. بعد از اینکه از دارالعلوم فارغ التحصیل شد؛ در همان جا مشغول تدریس شد و در همین زمان با فرهنگ معاصر عرب آشنا شد، و کتاب‌هایی که به صورت پنهانی و آشکارا از مصر به یمن می‌آمد، بواسطه مطالعه آن‌ها با تاریخ سیاسی و مردمی کشورش آشنا شد^[۷۱]. فرهنگی که شخصیت شعری«بردونی» را شکل داده، بر روی عناصری متمرکز شده؛۱- تفاوت فرهنگی که فرهنگ اولیه وی را تشکیل داده است. ۲- مسافرت‌های گوناگون و حضور در محافل شعری و انجمن‌های ادبی. ۳- آشنایی وی با ادباء و شعرای عرب و گوش دادن به آراء و نظرات آنها و درک جایگاه شعری آنها، همه این موارد بر روی شکل گیری فرهنگ وی تأثیر گذاشته‌اند^[۷۲].
۲-۳-۱٫ رابطه فرهنگ با سیاست در نزد بردونی
«بردونی» معتقد است که سیاست بدون فرهنگ و فرهنگ بدون سیاست معنایی ندارد؛ زیرا سیاست همان فرهنگ است به اعتبار اینکه، خلاصه نظریات و عصاره و چکیده بحث‌ها و قوانین است و از آنجا که سیاست بر پایه فرهنگ استوار است، پس روشنفکر ناگزیر است که با معارف و علوم سیاسی همه نظریات حکومتی و شیوه‌های اقتصادی و تغییر و تحولات اجتماعی آشنایی داشته باشد. برای روشنفکر فقط درایت به سیاست اجرایی شرط نیست، بلکه برای او شرط است که به قاعده و قوانین اجرایی توجه کند و از آنجا که ما در عصر موسوعات و فرهنگ‌های لغت زندگی می‌کنیم؛ پس واجب است روشنفکر دایره لغاتش به اندازه یک فرهنگ لغت وسیع باشد^[۷۳].
۲-۴٫ موضوعات شعری «بردونی»
«بردونی» در موضوعات گوناگون شعر سروده است. اما بیشتر حجم اشعار وی مربوط به اوضاع سیاسی و اجتماعی وطنش است؛ زیرا او شاعر جامعه و بشریت است نه شاعر خویشتن. با وجود این، گاه ذات فراموش شده او از زیر انبوه احساسات، شعرش از عشق و دلتنگی، غربت و تنهایی و غم و اندوه حکایت می‌کند. در این قصائد او از احساسات و عواطف درونی و آرزوها و عشقش سخن می‌گوید؛ اما باز این امر، با مسائل سرزمینش گره خورده است و از حزن و اندوه ناشی از مصیبت‌های فردی و اجتماعی سر چشمه می‌گیرد.
۲-۴-۱٫ غربت و دوری از وطن
آنچه که در شعر معاصر یمن به طور کلی و در شعر «بردونی» به طور ویژه قابل توجه است، احساس غربت است. موضوع غربت، موضوعی محوری در بسیاری از قصائد شعری «بردونی» است. به عنوان مثال در دیوان (مدینه الغد) و در اولین قصیده‌اش در می‌یابیم که شاعر در آرزوی مدینه فاضله‌ای است که همواره او و دوستانش آرزوی رهایی از درهای آن را دارند و تصاویر پشت سر هم از شهر در قصائدش و آرزوی زندگی امیدوار کننده و برپایی انقلاب در اشعار وی موج می‌زند.
و در قصیده «عائد» لحظات انتظار بازگشت یمن غریب را به سرزمین مادری به تصویر کشیده است. و در قصیده (شعب علی سفینه) مردم یمن را به تصویر می‌کشد که امواج دریا را از تاریکی‌ها می‌شکافند و شتابان به سمت ساحل نور راه می‌پیماید و با پاروهایشان به دنبال امواجی می‌گردند که به واسطه آن می‌خواهند یمن را به سمت تغییر و رساندن به مرکز تمدن یاری کنند.
همچنین به دنبال موضوع غربت؛ غربت یمن از زمانه و اراده پیوستن به آن که جزیی از رؤیاهای شاعر است و تمام ابداع و خلاقیتش را وقف آن کرد تا پارویی با پاروهای کشتی در دریایی، ‌به سمت کرانه نور و آرزو و تمدن و رسیدن به عصر حاضر باشد. همه این قصائد، بر پایه آرزوی به پایان رسیدن غربت یمن از زمانه‌اش سروده شده است و مردم یمن از یمن خود (سرزمین مادری) دور افتاده و غریب مانده‌اند^[۷۴]. این رمز و اشاره‌ها در قصائد(سبّاح الرمال، أم فی رحله، سیره للأیام، عند مجهوله، ضائع فی المدینه، ثکلِی بلا‌زائر، من رحله الطاحونه إلی المیلاد الثانی، حکایه السنین) به وضوح دیده می‌شود.^[۷۵]
«بردونی» درباره یمن شعر می‌سراید و وطنش را با خود در غربت حمل می‌کند و سفر را بدون خداحافظی و اشتیاق به بازگشت تجربه می‌کند و اینکه او از وطنش جدایی ناپذیر است. «بردونی» و وطنش با هم سفر می‌کنند: «وقت آن رسیده که دو بال هواپیما که حمل کننده شاعر و وطنش هستند، پرواز کنند با دو مشت پر از سنگریزه بر روی سینه دژ پرواز کردیم. و صندلی من نجواهای سرزمینم بود و چهره سرزمینم در اشک‌هایم به سان هزاران شمع است. به مقصد رسیدیم در حالی که مصیبت خانواده و دوستان سرزمینم از خون قلب به صورت قطره اشکی یکی پس از دیگری چکیده می شد».

حانَ أن یقلع الجناحان … طرنا
مقعدی کان و شوشاتِ^[۷۶] بلادی
و وصلنا قُطِّرَتْ مأساهُ أهلی

حفنهً مِنْ حصی علی صدرِ قلعَه
وجهُ أرضی فی أدمُعی ألفُ شَمْعَه
من دمِ القلبِ دمعهً بعدَ دمعَه^[۷۷]

«بردونی» سفر می‌کند در حالی که کشورش را با خود حمل می‌کند و نجواهای خانواده و اهالی یمن و اشک‌های آنها را نیز با خود حمل می‌کند و بال‌های هواپیما، وطنی را به طور کامل حمل می‌کند که در درون شاعر جمع شده است: «ای همسفر من! این سرزمینم است که آواز سر می‌دهد و دردرونم می‌جوشد و به سرعت این شعر سرازیر می‌شود(بر زبانم جاری می‌شود). از وطن و زادگاه خود دور شدم و از آنجا کوچ کردم. آیا دراین کار بدعتی است!؟ من و وطنم در درون هم ذوب شده‌ایم در عشق به وطن فنا می‌شوم، زیرا هر چقدر عذاب بیشتر باشد، لذت نیز بیشتر است».