تذکر: مطابق بخشنامه مورخ ۱۱/۷/۸۹شماره ۲۴۲۹۳/۳ وزارت علوم وتحقیقات وفناوری انتخاب موضوع رساله از اولویتهای پژوهشی کشور الزامی است.

۵-مشخصات پایان نامه :

الف-عنوان تحقیق:

۱-فارسی: بررسی توزیع هسته های پرتوزا در ساحل دریاچه بختگان و دریاچه طشک

۲-خارجی: Distribution investigation of radionuclides in coasts of Bakhtegan Lake and Tashk lake

ب-نوع تحقیق:

۱-کاربردی n 2-بنیادی □ ۳-توسعه ای □
ج- کلید واژه ها:
فارسی: انگلیسی:
۱- هسته پرتوزا ۱- Radionuclid 2- اورانیوم Uranium 2-
۳- توریوم ۳- Thorium
۴- دریاچه بختگان ۴- Bakhtegan Lake
۵- آلودگی هسته ای ۵- Nuclear pollution
د- هزینه ها: ۱- پر هزینه n2- هزینه متوسط □ ۳- کم هزینه□

ه- زمان بندی: تاریخ شروع: پس از تصویب تاریخ اختتام: شهریور ۹۱

و - شرح تحقیق (موضوع, پیشینه تحقیق, اهداف تحقیق):
موضوع تحقیق:
قرار گرفتن در معرض پرتوهای گاما ، آلفا و بتا ناشی از هسته های پرتوزای طبیعی ، در محیط باز ناشی از حضور عناصر پرتوزا طبیعی در زمین، آب، هوا و تمام محیط اطراف ما است. آگاهی میزان تابش هر یک از آنها و اندازه گیری دز جذبی آنها در جهان و مقایسه با استانداردهای جهانی میتواند راه کارهای مناسبی را برای تثبیت اکتیویته منطقه و جلوگیری از تابش گیری افراد در منطقه را به وجود آورد [۱, ۲]. قسمت اعظم عناصر پرتوزا در سنگها و قسمت های سخت کره زمین قرار دارند. مهمترین آنها معادن اورانیوم، توریوم و نمکهای پتاسیم ونیز شامل محصولات واپاشی اورانیوم و توریوم هستند. تراکم آنها در سنگ گرانیت در حدود ۴ و ۱۳ میلی گرم در کیلو گرم است [۲]. معادن کرومیت خواجه جمالی در یکصد کیلو متری شمال غرب شهرستان نیریز و یکصد و پنجاه کیلو متری شمال شرق شیراز بین طولهای ´۵۵،°۵۳ و ´۴۵،°۴۳ شمالی و عرض های ´۴۵،°۲۹ و ´۵۵،°۲۹ شرقی در استان فارس قرار دارند [۳]. مقدار زیادی از هسته های پرتوزا نیز توسط فعالیتهای انسان از قبیل آزمایش سلاحهای هستهای، به کارگیری راکتورهای تحقیقاتی و قدرت و فرآیندهای مربوط به فرآوری سوخت هسته ای، تولید و وارد محیط می شوند. که منجر به افزایش پرتوزائی می شوند[۴]. تعیین هستههای پرتوزای طبیعی و مصنوعی موجود در محل، برای انجام مشاهدات مربوط به محیط زیست، ایمنی هسته ای و پیگیری های حقوقی هسته ای لازم و ضروری است[۴].
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

برای تعیین غلظت عناصر پرتوزا در نمونه های رسوبی، از روش طیف سنجی گاما استفاده می شود. بدین منظور تمامی نمونه های رسوبی سطحی (به عمق ۲۰تا ۳۰ سانتیمتری از سطح فعلی ساحل) را مطابق با دستور عمل آژانس بین المللی اتمی آماده میکنیم. سپس از یک نمونه استاندارد برای تعیین فعالیت مطلق نمونه های رسوبی استفاده میشود [۵].
پیشینه‌ تحقیق:
تاکنون تحقیقات مختلفی در نقاط مختلف جهان، برای تعیین و سنجش هستههای پرتوزای موجود در محیط انجام شده است. آرکورگ و همکارانش در سال ۱۹۹۹ آبهای منطقه گرینلند را از نظر پرتوزائی و وجود عناصر  و  بررسی کردند[۶]. در کشورهای پیشرفته و صنعتی دنیا، آلودگی هسته‌ای اکثر نقاط استراتژیک خود از قبیل رودخانهها، دریاچه‌ها و زمین‌های کشاورزی را تعیین کرده‌اند. لوپی و همکارانش در سال ۲۰۰۳ غلظت اورانیوم را دریای بالکان اندازه گیری کردند [۷]. آکیل و همکارانش در سال ۲۰۰۶ این کار را بر روی سواحل مالزی انجام داده‌اند [۸]. در راستای این قبیل تحقیقات در داخل می‌توان به پژوهشی که سهرابی و اسماعیلی در سال ۲۰۰۲ در منطقه رامسر انجام داده‌اند اشاره کرد [۹]. از کارهای دیگر می‌توان به بررسی که پوراحمد و همکارانش در سال ۲۰۰۷ در ساحل خوزستان در جنوب غربی ایران در همسایگی عراق و کویت انجام دادند، اشاره نمود. در این گزارش آنها مقادیر قابل توجهی آلودگی هسته‌ای گزارش کرده‌اند [۱۰]. در ایران هم وضعیت سواحل خلیج فارس و دریای خزر توسط عبدی و همکارانش از نظر وجود هسته های پرتوزا بررسی شده است[۴]. اخیرا هم مارکس در برزیل در حوضه بزرگ آب خوان رسوبی پارانا نیز از وجود هستههای پرتوزا طبیعی تحقیقاتی داشته اند [۱۱]. تا کنون نیز هیچ گزارشی در رابطه با بررسی در مناطق مورد نظر ما ارائه نشده است.
اهداف تحقیق:
معادن سنگ مرمریت تنگ حنا و چاه سوارآقا در ۵ کیلومتری شمال دریاچه بختگان قرار دارند. تأمین کننده اصلی آب دو دریاچه بختگان و طشک رودکُر است (شکل ۱). مساحت این دو دریاچه جمعا ۱۲۶۰۰۰ هکتار است که از نظر وسعت دومین دریاجه های داخلی کشور محسوب میشود. به دنبال نگرانی های شبکه بهداشت شهرستان نیریز مبنی بر شیوع سراطان برای ساکنین اطراف دریاچه بختگان و نگرانیهای محیط زیست استان فارس نسبت به پرتوزائی این دریاچهها، وجود نقشه ای معتبر از میزان عناصر پرتوزا از این مناطق برای رفع این ابهامات راه کار مناسبی است. اهدافی که از انجام این پایان نامه دنبال میکنیم.
الف) اندازه گیری دقیق و مقایسه پرتوزای منطقه با استانداردهای جهانی و مناطق دیگر ایران
ب) تعیین کیفی و کمی هسته های پرتوزا با تمرکز بر هسته های اورانیوم، توریوم، پتاسیم در معادن کرومیت خاجه جمالی ( این معدن در ۵ کیلومتری
سمت شمال دریاچه طشک قرار دارد) به روش طیف سنجی پرتو گامای حاصل از نمونه های برداشته شده می باشد .
شکل ۱ : معادن کرومیت خاجه جمالی ، معادن تنگ حنا و چاه سوارآقا در شکل بالا نشان داده شده است، همچنین چشمه آب گرم خیر و رود کر در شکل نشان داده شده است و نقاطی که با علامت نشان داده شده اند، نقاطی هستند که از آنجا نمونه های آب و خاک برداشته خواهد شد.
ز- مراجع:

1. 1. G. Thomas, M. Eisenbud, “Evironmental radioactivity,” Aciademic Press,San diego, 39, (1997).

1. 1. K. Heinrich, “Nuclear and radiochemistery,” Royal Society of chemistry., Londen, 67,(2003).

1. 1. م. ر. خلعتبری، ه. امامی، “بررسی های جدید زمین شناسی، ژئوکرونولوژی و ژئوشیمیایی افیولت های خوی و سازندهای مربوط به آن در شمال غرب ایران (بخش دوم),” (۱۳۸۳).

1. 1. M. R. Abdi, S. Hassanzadeh, M. Kamali, and H. R. Raji, “238U, 232Th, 40K and 137Cs activity concentrations along the southern coast of the Caspian Sea, Iran,” Marine Pollution Bulletin 58, 658-662 (2009).

1. H. F. M. R. Abdi, M.Mostajaboddavati, A. Hassanzadeh, M. Kamali, “Distribution of natural radionuclides and hot points in coasts of Hormozgan, Persian Gulf, Iran,” Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry 270, 319-324 ,(2006).