کاهش رشد گیاهچه یکی از پیامد های زوال بذر است که در مطالعات بسیاری از محققان از جمله بسرا و همکاران (۲۰۰۳) مورد توجه قرار گرفته است.گیاهچه های ضعیف که رشد کمتری از گیاهچه های نرمال دارند از امکانات محیطی مانند رطوبت و مواد غذایی خاک از جمله نیتروژن کمتر استفاده می کنند. نتایج تحقیقات بسیاری از محققان از جمله یاسری و پتواردهن (۲۰۰۷) نشان می دهد که تلقیح با باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن از طریق افزایش سیستم ریشه ای باعث افزایش جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم توسط ریشه ذرت و سورگوم گردیده است. دابلیر و همکاران (۲۰۰۲) نیز تاثیر باکتری آزوسپیریلیوم را بر جوانه زنی بهتر گندم بهاره و رابطه آن را با افژایش وزن خشک اندام های هوایی و ریشه مثبت گزارش کردند.همچنین افزایش قابلیت جوانه زنی بذرهای ذرت تلقیح یافته با سویه های مختلف باکتری ازتوباکتر گزارش شده است.
۲-۲-۳- تغذیه عناصر غذایی
گزارشات بسیاری در مورد اثر باکتریهای محرک رشد بر گیاهان وجود دارد. در بسیاری از موارد این باکتریها با تولید هورمونهای محرک رشدگیاه تخصیص عناصر غذایی را در گیاهان تغییر داده و رشد ریشه گیاه را افزایش می دهند به این ترتیب ریشه ها بزرگتر، ریشه های فرعی بیشتر و در نتیجه سطح تماس بیشتری برای جذب آب و مواد غذایی ایجاد میکنند. تولید ایندول اسید استیک توسط عمده میکروارگانیسم های موجود در ریزوسفر مانند ازتو باکتر و آزوسپیریلیوم گزارش شده که با توانایی آن ها در تحریک رشد گیاهان و افزایش جذب عناصر غذایی در ارتباط است (دابلیر و همکاران،۲۰۰۱). همچنین باکتریهای محرک رشد می توانند علاوه بر حلالیت فسفات های نا محلول در شرایط کمبود اهن سیدروفور تولید کنند که می تواند باعث افزایش جذب آهن توسط گیاهان شود. سیدروفورها ترکیبات آلی با وزن ملکولی پایین هستند که میل ترکیبی زیادی برای پیوند شدن با آهن سه ظرفیتی دارند و نعی کلات اهن قابل جذب تولید می کنند. گیاهان معمولاً دارای مکانیزم هایی برای انتقال آهن از این سیدروفورها به درون خود می باشند (رودریگز و همکاران، ۲۰۰۴، سایکا و همکاران، ۲۰۰۶). ارزانش و همکاران(۱۳۸۸) با بررسی توان تولید سیدروفور میکروبی و حلالیت فسفات های نا محلول توسط جدایه های آزوسپریلیوم میزان تولید و رشد سیدروفور در جدایه های آزوسپریلیوم رامثبت گزارش کردند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۲-۲-۴- افزایش مقاومت به تنش های محیطی
یکی از مهمترین نشانه های تاثیر باکتریهای محرک رشد روی گیاهان افزایش رشد ریشه آنها میباشد که بسیار مورد توجه محققین بوده است. این باکتریها باعث کاهش میزان اتیلن گیاه از طریق تولی آنزیم آمینوسیکلوپروپان کربوکسیلات دیمیناز میشودکه آمینو سییکلو پروپان کربوکسیلات را به آلفاکتوبوتیرات و آمونیاک هیدرولیز میکند. همچنین با تولید سیدروفورها و مواد کلات کننده میزان فراهمی عناصر کم مصرف در شرایط شور را افزایش می دهد (چنگ و همکاران، ۲۰۰۷، مایاک وهمکاران، ۲۰۰۴ و واروارا و همکاران، ۲۰۰۱). هان ولی (۲۰۰۵) با تلقیح دو گونه از باکتریهای محرک رشد گیاه به کاهو در یک خاک شور نشان دادند که جذب پتاسیم و فسفر به طور معنی داری افزایش یافت و موجب افزایش رشد و فتوسنتز شد و تلقیح با باکتریهای محرک رشد در شرایط غیر شور، باعث افزایش معنی داری ذر جذب سدیم، پتاسیم و فسفر شد اما بر جذب کلسیم موثر نبوده است. ایشان در تحقیق مشابه دیگری بر روی سویا نیز گزارش کردند که میزان جذب نیتروژن، پتاسیم و کلسیم افزایش یافته اما بر میزان جذب سدیم بی تاثیر بوده است. نتایج مستاجران وهمکاران (۱۳۸۵) نشان داد که آزوسپیریلیوم با تعدیل شوری در بالا بردن عملکرد دانه و میزان پروتئین ارقام گندم نقش مثبت و معنی داری ایفا کرد. حمدیا و همکاران (۲۰۰۴) نیز در همین رابطه در تلقیح ذرت با آزوسیریلیوم گزارش کردند که آزوسپیریلیوم جذب سدیم، پتاسیم و کلسیم را بهبود بخشید به طوری که افزایش در جذب پتاسیم و کلسیم بیشتر از سدیم بوده است که علت آن بخاطر افزایش رشد گیاه در اثر تلقیح و در نتیجه نیاز بیشتر به عناصر غذایی میباشد. استفاده از باکتر های محرک رشد در کاهش اثرات کم آبی در گیاهچهایط مزرعه نیز دیده شد (بارسی و همکاران، ۲۰۰۶). کاربرد کودهای زیستس ازتو باکتر و آزوسپیریلیوم در تلفیق با کود اوره سبب افزایش میزان روغن و درصد اسیدهای چرب شد و تا حدودی سبب کاهش اثرات زیانبار تنش خشکی بر کیفیت روغن و درصد روغن بذر آفتابگردان گردید (جلیلیان وهمکاران، ۱۳۸۶). در تحقیقی که بر روی بقایای گیاه در خاک های با بقایای عناصر سنگین انجام شد در حالتی که تیمار ترکیب بکار برده شده ترکیبی از کودهای بیولوژیک و مواذ آلی بودند میزان تحمل گگیاه بیشتر بوده است. این تحقیق نشان داد که کاربرد کودهای بیولوژیک و مداد آلی برای کاهش سمیت ضروری است و بقایای گیاه در خاک به دلیل کاربرد ازتوباکتر بوده است (کومار و همکاران، ۲۰۱۰). نتایج تحقیقات زونگ و همکاران (۲۰۰۷) و بلیمو و همکاران (۲۰۰۷) در تلقیح باکتریهای محرک رشد به کلزا نشان داد که تجمع عناصر سنگین مانند نیکل در بافتهای گیاهی با تلقیح باکتری کاهش یافت.. کاربرد باکتریهای افزاینده رشد گیاه در ارتقای بنیه بذر و گیاهچه می تواند بذرها و در نهایت گیاهچه ها و بوتههای ایجاد شده از آنها را در مزرعه در تحمل یافتن نسبت به تنش های محیطی از جمله تنش خشکی قادر سازد که می تواند به عنوان یک تیمار قبل از بذر کاری پیشنهاد شود (فاگس و آرساک، ۲۰۰۹).
۲-۲-۵- تاثیر بر میکروارگانیسم های دیگر خاک
میکروارگانیسم ها رابطه مثبت و منفی دارند و رابطه خنثی در میان انها نادر است و فقط در تیوری وجود دارد. حالتهای مختلفی از رابطه میان میکروارگانیسم ها وجود دارد. در رابطه مثبت باکتریها باعث کنترل و کمک یکدیگر برای مصرف مواد غذایی میشود و در رابطه منفی یکدیگر را کنترل می کنند تا جمعیت در حد متعادل باقی بماند (امتیازی،۱۳۹۱). اثرات سینرژیستی باکتریهای محرک رشد بر سایر میکروارگانیسم های خاک توسط بسیاری از محققین گزارش گردید (کوموتا و همکاران، ۲۰۰۹). روابط سینرژیستی باکتریهای محرک رشد با باکتریهای آزادزی تثبیت کننده نیتروژن (اصغر و همکاران، ۲۰۰۲) قارچ های میکوریزا (اورلاندو، ۲۰۰۳، و اصغر زاده و صالح راستین، ۱۳۸۹) و باکتریهای حل کننده فسفات (رستی و همکاران، ۲۰۰۶) به اثبات رسیده است.
۲-۳- محلول پاشی
با نگرشی به روند رو به رشد جمعیت جهان و نیاز روز افزون به غذا به منظور افزایش بازده فرآوردههای گیاهی و بهبود کیفیت آنها، گرایش برای به کارگیری کودهای عناصر کم مصرف در میان کشاورزان رواج یافته است (آلام و رازا، ۲۰۰۴)، اما در میان دشواریهایی که بر سر راه انجام این موضوع هست می توان به آهکی بودن خاک ها، ph زیاد و مقدار کم مواد آلی خاک اشاره کرد که از عوامل عمده ایجاد کمبود در گیاهان در کشورهای در حال پیشرفت و به ویژه ایران میباشند (آیدنیاتپ و مارینوا، ۲۰۰۵). روشهای کاربرد کودهای ریزمغذی برای به دست آوردن بهترین نتیجه بسیار مهم هستند در این میان محلولپاشی برگی یک روش بسیار مناسب برای تغذیه گیاهان است. سویا از دانههای روغنی سرشار از منابع اصلی روغن خوراکی در جهان است این محصول به دلیل مقادیر زیاد پروتئین در کنجاله برای انسان و دام مصرف غذایی فراوانی دارد، از نظر نیاز به عناصر غذایی از گیاهان به نسبت پرنیاز به عناصری همچون فسفر، گوگرد و روی به شمار می رود (پیرزاد و همکاران، ۱۳۹۲).
۲-۳-۱- کاربرد روی
سویا، ذرت، برنج، حبوبات، سورگوم، مرکبات و درختان میوه بیشترین حساسیت را نسبت به کمبود روی دارند (پهلوان و همکاران، ۱۳۸۴).در کشاورزی متمرکز کمبود روی رایج و گسترده است،این پدیده به علت برداشت شدید روی قابل استفاده از منطقه نفوذ ریشه در خاک به وجود میآید و در مواردی نیز با توجه به اثر مفید مواد آلی خاک در جذب روی توسط گیاه و فرسایش سطحی باعث بروز کمبود روی میشود. از طرفی در خاک های آهکی و قلیایی، کمبود روی به علت اسیدیته بالای خاک است (خلیلی محله، ۱۳۸۳). در اثر کمبود روی در گیاه، به تدریج توقف رشد حاصل میشود و در نتیجه اندام های رویشی بویژه برگ به عنوان دستگاه فتوسنتزی دچار مشکل می شود. در نتیجه این امر ساخت مواد فتوسنتز هم مختل شده و تشکیل اندامهای زایشی آسیب میبینید و لذا در جو تعداد دانه در سنبله و وزن د انه رو به کاهش مییابد. بنابراین با آسیبی که به اجزای عملکرد وارد می شود، عملکرد دانه هم کاهش مییابد. کمبود روی در غلات به ویژه، جو، ذرت و برنج شایع است. افزایش روی در مطالعه گراهام و مک دونالد (۲۰۰۰) در گندم نیز تاثیر این عنصر را در بهبود عملکرد دانه و وزن دانه نشان داد. در شرایط کمبود روی و فراوانی میزان فسفر، جذب فسفر افزایش مییابد و ممکن است مقادیر سمی فسفر در درون گیاه انباشته شود (توسلی و همکاران، ۱۳۸۹). بنک (۲۰۰۴) بیان داشتند محلول پاشی روی بر سویا باعث افزایش عملکرد دانه، میزان پروتئین و میزان روغن دانه میشود. امروزه ثابت شده است که عناصر غذایی کم مصرف در تمامی محصولات زراعی باعث افزایش عملکرد میشوند.کمبود عناصر غذایی کم مصرف نیز برای گیاه سویا به عنوان عامل محدود کننده عملکرد مطرح میباشند (توسلی و همکاران، ۱۳۸۹).
(باییوردی و ممدف، ۲۰۱۰). ز. کاکمک (۲۰۰۸) در گزارشی دیگر معتقد است که افزایش غلظت روی در دانه میتواند موجب افزایش قوه نامیه بذر و استقرار بذر بخصوص در نواحی با کمبود روی شود. بذوری که توانایی جوانه زنی و رویش بالاتری دارند از کیفیت مطلوب تری برخوردارند (پنج تن همکاران، ۱۳۸۹). همچنین در سال ۱۹۷۰ نقش حیاتی و مؤثر عنصر روی را در گیاهان معرفی نمودند و نشان دادند این عنصر در فعالیت آنزیم های تولید کننده پروتئین نظیر دهیدروژناز پروتئیناز نقش کلیدی ایفا می نماید۱۳,۱۷)). همچنین این عنصر در بسیاری از سیستم های آنزیمی گیاه نقش کاتالیزور و فعال کننده و یا ساختمانی دارد و عنصر روی سنتز پروتئین را افزایش داده و با انتقال اسیدهای آمینه و کاهش تجزیه و تخریب RNA از تجمع اسیدهای آمینه در گیاه می کاهد ( ۹). نتایج تحقیقات موجود در زمینه کاربرد عنصر روی حاکی از آن است که استفاده از این عنصر در مراحل مختلف رشدی گیاه سویا می تواند عملکرد گیاه را از طرق مختلف تحت تاثیر قرار دهد . محلول پاشی روی، به دلیل این که میتواند عنصر یاد شده را در اسرع وقت در اختیار گیاه قرار دهد از اهمیت زیادی برخوردار است(آلووی، ۲۰۰۳). لوﭘﺰ و ﻫﻤﻜﺎران (۲۰۰۵) ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ اﻓﺰا ﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ روی ﻣﺤﻠﻮل در ﺧﺎک ﻣﻨ ﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻣﻨﮕﻨﺰ در ﺑــﺮگ و رﻳــﺸﻪ ﮔﻴــﺎه ﺷــﺪ. . بنک (۲۰۰۴) با بررسی محلول پاشی روی در مراحل مختلف رشدی سویا بیان داشتند، استفاده از کودهای حاوی روی حدوداً ۴ تا ۶ هفته بعد از کاشت باعث افزایش تعداد دانه در غلاف گردیده، در حالی که مقادیر مختلف محلول پاشی تأثیر معنی داری از لحاظ آماری بر تعداد دانه در غلاف نداشته است محلول پاشی در زمان هشت برگی با افزایش سطح برگ باعث افزایش تشعشع دریافتی گردیده است. از آنجایی که رابطه بین تشعشع دریافتی با تولید ماده خشک خطی است (کومودینی و همکاران، ۲۰۰۱) وزن خشک برگ نیز افزایش یافته و گیاه با پتانسیل بالقوه بالاتری وارد فاز زایشی می شود، بنابراین گیاه پتانسیل بالاتری جهت تولید دانه از خود بروز می دهد. رز و همکاران (۲۰۰۲) و بنک (۲۰۰۴) نشان دادند که محلول پاشی روی، در مرحله هشت برگی با افزایش سطح برگ و وزن خشک و طول دوره گلدهی باعث افزایش تعداد دانه در غلاف می شود.
۲-۳-۲- کاربرد آهن
آهن با ایجاد رشد رویشی مناسب از طریق افزایش تعداد و سطح برگ، مشارکت در فتوسنتز، افزایش ارتفاع و ماده خشک زمینه تشکیل و توسعه اجزای عملکرد دانه و در نتیجه عملکرد دانه را فراهم میآورد. اگر چه آهن در ساختمان کلروفیل شرکت ندارد، کمبود آن موجب کاهش میزان کلروفیل شده، نهایتاً رنگ سبز برگها به زردی متمایل میشود که این پدیده کلروز نامیده می شود (پین تو و همکاران، ۲۰۰۵). تالوس و همکاران، (۲۰۰۶) اعلام کردند در بسیاری از خاکهای ایران به دلیل بالا بودن ph و فراوانی یون کلسیم(+۲Ca )و منیزیم(Mg2+) حتی با وجود فراوانی برخی عناصر غذایی مانند فسفر و عناصر کم مصرف میزان قابل جذب این عناصر در خاک، کمتر از مقدار لازم برای تأمین رشد مناسب گیاه است(تالوس و همکاران، ۲۰۰۶). همچنین ﻗﺎﺳــﻤﻲ ﻓــﺴﺎﻳﻲ و ﻫﻤﻜــﺎران (۲۰۰۵) ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮد آﻫﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺮﮔﭙﺎﺷ ﻲ، ﻏﻠﻈﺖ ﻣﺲ و ﻣﻨﮕﻨﺰ را در ﻧﺨﻮد ﻓﺮﻧﮕ ﻲ ﻛﺎﻫﺶ داد. با توجه به این موضوع که سویا جزء گیاهان حساس نسبت به کمبود آهن است و طی تحقیقات بعمل آمده نشان داده شد که ژنوتیپ های مختلف این گیاه برای مصرف آهن خاک کارایی متفاوتی دارند ( Born et al., 2003) .
Whitty و Chambliss در سال ۲۰۰۵ بیان کردند که مصرف برگی عنصر ریز مغذی آهن باعث افزایش ارتفاع ساقه و در نتیجه عملکرد ماده خشک در ذرت میشود. ﻛﻤﺒﻮد آﻫﻦ در ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﺧﺎک ﻫـﺎ با ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﺸـﺎﻫﺪه است. ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺧﺎک ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﺒﻮد آﻫﻦ دارﻧـﺪ، دارای PH ﺑﻴﺸــﺘﺮ از ۶ ﻫﺴــﺘﻨﺪ. آﻫــﻦ ﻫﻤﺎﻧﻨــﺪ ﺑﻌﻀــﻲ از ﻋﻨﺎﺻــﺮ ﻏــﺬاﻳﻲ رﻳﺰ ﻣﻐﺬی ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل، ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺤﺮک و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻣﻲ ﺷﻮد (ﻓﺎﺟﺮﻳﺎ ، ۱۳۷۵). اﻟﺒﺘـﻪ، ﺑﺎﻳـﺪ ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ ﻛﻪ در ﺧـﺎک ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻴﻦ ﻳـﻮن ﻫـﺎی+ OH-/H که از ریشه ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﺑﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ آﻫـﻦ در ﮔﻴﺎﻫـﺎن ﻓﺮآﻳﻨـﺪی ﻛـﺎﻣﻼ ﭘﻴﭽﻴﺪه را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣـﻲآورد ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎی ﺧـﺎﻛﻲ، ا ز ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﺘﻮای ﻛﺮﺑﻨﺎت ﻛﻠﺴـﻴﻢ ﺧـﺎک ﺑﺴـﺘﮕﻲ زﻳـﺎدی دارد (ﻓﺎﺟﺮﻳﺎ ، ۱۳۷۵). اﻟﺒﺘﻪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷـﺖ ﻛـﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﺮﺷـﺢ ﻳـﻮن H+ و ﺟﺬب آﻫﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻴﺎه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑـﻪ ﺻـﺪﻣﻪ رﺳـﺎﻧﺪن ﺑـﻪ ﮔﻴﺎه ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد .چون مصرف آهن آﺛﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﻲ ﺑﺮ ﺟﺬب دﻳﮕﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﺬاﻳﻲ در ﺑﺎﻓـﺖ ﮔﻴـﺎﻫﻲ دارد. مصرف آهن در سطوح ۲٫۵ میلی گرم در کیلوگرم در خاک سبب افزایش معنی داری در وزن ماده خشک می گردد ولی در سطوح بالاتر آهن رشد سویا کاهش می یابد (چاکر الحسینی و همکاران، ۱۳۸۱) .
۲-۳-۳- کاربرد منگنز
منگنز نقش مهمی در سیستم های آنزیمی مؤثر در تولید اکسین، سوخت و ساز نیتروژن داشته و باعث افزایش تعداد شاخه فرعی در گیاه گلرنگ میشود ( بهاری و همکاران، ۱۳۸۴).
۲-۳-۴- کاربرد همزمان عناصر
مصرف برگی عناصر کم مصرف، تیمار بذرها و مصرف خاکی عناصر ریزمغذی روی و منگنز می تواند باعث افزایش عملکرد و وزن خشک اندام های هوایی ذرت شود ولی بهترین روش در این بین تلفیق سه روش فوق با یکدیگر است ( خوش خبر و ماجدی، ۱۹۹۸). نصرالهی و غیبی (۱۳۷۸) نیز اظهار نمودند مصرف توأم سه عنصر ریزمغذی آهن، روی و منگنز بیش از مصرف تک به تک عناصر فوق می تواند در افزایش عملکرد دانه و ماده خشک تولیدی ذرت مؤثر باشد.(خلیلی محله و رشدی، ۱۳۸۷). در آزمایشی نشان داده شد که مقدار ماده خشک و عملکرد گوجه فرنگی با تغذیه برگی آهن و منگنز به طور معنی داری افزایش می یابد و بیشترین عملکرد در گیاهانی مشاهده شد که دو بار با روی، منگنز، آهن و مس تغذیه برگی شده بودند (کوسیساکال و یونال ۲۰۰۹). در آزمایشی دیگر تأثیر عناصر کم مصرف آهن و منگنز بر کمیت و کیفیت گوجه فرنگی مورد مطالعه قرار گرفته و مشاهده شد محلول پاشی آهن و منگنز وزن میوه، زود رسی و عملکرد میوه را افزایش می دهد ( بایوردی، ۱۳۸۵). نور آبادی و همکاران (۱۳۸۸) نیز افزایش وزن خشک بوته را در آفتابگردان در اثر کاربرد عناصر کم مصرف گزارش کردند.
نتایج مطالعات بای بوردی و همکاران (۲۰۰۱) و گرانت و بیلی (۱۹۹۰) نیز حاکی از وجود اثرات مثبت عناصر ریزمغذی مصرفی به صورت محلول پاشی بر درصد روغن دانه در نباتات روغنی می باشد. کن و همکاران (۱۹۹۰) نیز نشان دادند که محلول پاشی سولفات روی و سولفات منگنز سبب افزایش مقدار روغن آفتابگردان میشود.
فصل سوم
مواد و روش
۳- ۱- محل انجام آزمایش
این آزمایش در بهار و تابستان سال ۹۲ ۱۳ در مزرعه پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری در شرایط مزرعهای انجام شد. این منطقه دارای طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۴ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۹ دقیقه شمالی و در ارتفاع ۱۴ متر از سطح دریا قرار دارد.
۳- ۲- نمونه برداری و تجزیه شیمیایی خاک
قبل از انجام عملیات آماده سازی و اجرای نقشه آزمایش به منظور تعیین وضعیت عناصر غذایی از جمله نیتروژن، فسفر و پتاسیم از عمق ۳۰-۰ سانتی متری خاک نمونه برداری انجام شد که نتایج آن در جدول ۳—۱ آمده است
آهن | منگنز | روی | مس | پتاسیم | فسفر | ماده آلی | ازت کل | هدایت الکتریکی | اسیدیته (ph) | بافت خاک | ذرات خاک | ||
قابل جذب (میلی گرم در کیلوگرم) | درصد (m.mohs/cm) |