که در این رابطه:
: شاخص کل قیمت در پایان ماه t.
: شاخص کل قیمت در پایان ماه t-1 .
ابتدا برای محاسبه ی بازده ی ماهانه ی سهام شرکت ها به اطلاعاتی در مورد قیمت آخر ماه سهام، میزان افزایش سرمایه، سود نقدی اعلام شده برای هر سهم نیاز بود. با توجه به این که افزایش سرمایه ممکن است از محل سهام جایزه یا حق تقدم باشد، بنابراین رابطه (۳-۸) برای محاسبه ی بازده مورد استفاده قرار گرفت (مشایخ،۱۳۸۲):
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

رابطه (۳-۸)
: بازده ی سهام عادی در دوره t
P_t+1: قیمت سهام عادی در دوره t+1
P_t: قیمت سهام عادی در دوره t
: سود نقدی سهام عادی طی دوره t
α: درصد افزایش سرمایه (از محل اندوخته یا آورده ی نقدی و مطالبات)
C: آورده ی نقدی به هنگام افزایش سرمایه
در این پژوهش بازده ی ماهانه به صورت مستقیم از نرم افزار ره آورد نوین استخراج شده است. سپس بازده بدون ریسک (R_ft) از آن کسر می شود.
برای محاسبه ی عامل های SMB ، HML و IMV مربوط به رابطه (۳-۴) به طریق زیر عمل می گردد:
ابتدا تمام شرکت های نمونه (۱۰۰ شرکت مورد استفاده در این پژوهش)، براساس ارزش بازار به دو قسمت مساوی (۵۰%، ۵۰%) تقسیم می گردند. شرکت هایی با ارزش بازار بالا، تحت عنوان شرکت های بزرگ (Big) و شرکت هایی با ارزش بازار پایین، تحت عنوان شرکت های کوچک (Smal) نام گذاری می گردد. در مرحله ی بعد، تمام شرکت های نمونه به صورت مستقل از مرحله قبل، براساس نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار (B/M) مرتب می شوند. سپس، شرکت های مرتب شده براساس ۳۰%، شرکت هایی که در بالاترین رتبه و ۳۰%، شرکت هایی که در پایین ترین رتبه و ۴۰%، شرکت هایی که در میانه قرار می گیرند، به سه گروه تفکیک می گردند. تقسیم بندی صورت گرفته در این قسمت منجر به تشکیل سه پرتفوی براساس نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار می شود. شرکت های دارای نسبت B/M بالا (High)- شرکت های دارای نسبت B/M متوسط (Median)- شرکت های دارای نسبت B/Mپایین (Low). آﻧﮕﺎه شرکت ها ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺪم ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪﮔﻲ آمیهود ﺑﻪ ۳ دﺳﺘﻪ ی ﻋﺪم ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪه (I)، ﻧﻘﺪﺷـﻮﻧﺪﮔﻲ ﻣﺘـﻮﺳﻂ (N) و ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻘﺪﺷﻮﻧﺪه (V) ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
از ترکیب پرتفوی های محاسبه شده به صورت مستقل، ۱۸ پرتفوی براساس اشتراک دو پرتفوی مبتنی بر اندازه و سه پرتفوی مبتنی بر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و سه پرتفوی مبتنی بر نسبت عدم نقدشوندگی به شرح زیر تشکیل می شود.
هرکدام از متغیرهای فوق از طریق تقسیم بازده ی ماهانه ی شرکت های موجود در پرتفوی بر تعداد این شرکت ها به دست می آید. برای مثال، (S,L,V) بازده ی ماهانه شرکت هایی است که از نظر اندازه کوچک هستند و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار آن ها پایین است و بسیار نقد شونده می باشند. آن گاه بازده ی ماهانه ی شرکت های عضو این پرتفوی با هم جمع و بر تعداد این شرکت ها تقسیم می شود.
SMB :
ﺑﻪ ﭘﻴﺮوی از روش ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ی ﻓﺎﻣﺎ و ﻓﺮﻧﺞ (۱۹۹۳)، ﻋﺎﻣﻞ اﻧﺪازه ی ﺷﺮﻛت (SMB) از ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺎده ی ﺑﺎزده ی ۹ ﭘﺮﺗﻔﻮی ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﻛﻮﭼﻚ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺎده ی ﺑﺎزده ی ۹ ﭘﺮﺗﻔﻮی ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎی ﺑﺰرگ به دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ.
رابطه (۳-۹)
HML :
ﻋﺎﻣل نسبت ارزش دﻓﺘﺮی ﺑﻪ ارزش ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم
رابطه (۳-۱۰)
IMV :
رابطه (۳-۱۱)
۳-۱۲-۳- محاسبه ی متغیر مستقل پژوهش
از آن جایی که موضوع این پژوهش بررسی کیفیت سود حسابداری بر ریسک نقدشوندگی می باشد؛ لذا کیفیت سود، متغیر مستقل است که برای اندازه گیری آن از متغیر کیفیت اقلام تعهدی استفاده می شود که با فرمول فرانسیس و همکاران (۲۰۰۵) برآورد گردیده است. این متغیر طبق رابطه (۳-۱۲) محاسبه می شود:
رابطه(۳-۱۲)
که در این رابطه:
= کل اقلام تعهدی جاری شرکت i در پایان سال t
: جریان های نقدی عملیاتی در سال ۱-t
: جریان های نقدی عملیاتی در سال t
: جریان های نقدی عملیاتی در سال ۱+t
: تغییر در درآمد فروش بین سال t و۱-t
: بهای تمام شده ی ناخالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات در پایان سال t
: _t باقیمانده مدل معیار تعیین کیفیت اقلام تعهدی می باشد.
به منظور محاسبه کیفیت اقلام تعهدی، ابتدا اقلام تعهدی سرمایه در گردش (TCA_i,t) برای هریک از ۱۰۰ شرکت نمونه در سال های ۱۳۸۱ الی ۱۳۸۹، با بهره گرفتن از رابطه شماره (۳-۱۳) محاسبه می گردد. اولین مرحله ی محاسبات، مربوط به محاسبه ی تغییر در مجموع دارایی های جاری (∆CA)، تغییر در مجموع بدهی جاری (∆CL)، تغییر در وجه نقد (∆Cash)، تغییر در حصه ی جاری بدهی های بلند مدت (∆STDEBT) و تغییرات فروش (∆REV) سال t نسبت به سال ۱-t ، برای هر شرکت i از نمونه ی انتخاب شده می باشد. محاسبات تغییرات داده های سال t نسبت به سال ۱-t برای هر کدام از سر فصل های بالا، در فایلی به اسمی مشابه نام لاتین هر سر فصل، در پیوست لوح فشرده ارائه شده است. سپس کل اقلام تعهدی جاری (TCA) در سال t و برای شرکت i ، با بهره گرفتن از رابطه (۳-۱۳) محاسبه می گردد.
رابطه(۳-۱۳)
نتایج حاصل از محاسبه ی رابطه (۳-۱۳) برای هر شرکت i و در سال t ، در فایل TCA ، موجود در پیوست لوح فشرده ارائه شده است.
پس از محاسبه ی رابطه فوق، مقادیر به دست آمده برای این متغیر، با میانگین کل دارایی ها مقیاس زدایی می شود. بدین معنی که TCA برای شرکت i در سال t، به میانگین کل دارایی های شرکت i در سالt تقسیم می شود. میانگین کل دارایی ها در سال t عبارت است از میانگین حسابی کل دارایی ها در پایان سال t و پایان سال t-1.
نتایج نهایی مربوط به محاسبه تغییر در اقلام تعهدی سرمایه در گردش، در فایلی به نام لاتین، در لوح فشرده ی پیوست ارائه شده است.
در ادامه ارزش ناخالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات در پایان سال t محاسبه شده و با میانگین کل دارایی ها در سال t مقیاس زدایی می گردد. برای به دست آوردن ارزش ناخالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات در پایان سال t، از ضمائم صورت های مالی موجود در سایت کدال استفاده شده است. تغییرات فروش نیز با میانگین کل دارایی ها مقیاس زدایی می شود.
نتایج این محاسبات در فایلی به نام لاتین در لوح فشرده پیوست ارائه شده است.
همانگونه که در رابطه شماره ی (۳-۱۲) مشخص گردیده، برای برآورد مدل در سال t بایستی خالص جریان وجه نقد عملیاتی دوره ی قبل (t-1)، دوره ی جاری (t) و دوره ی آتی (t+1) وارد مدل شود. با توجه به اینکه سایر متغیر های موجود در رابطه شماره ی (۳-۱۲)، با میانگین کل دارایی ها مقیاس زدایی می شود، خالص جریان وجه نقد عملیاتی هر سال نیز با میانگین کل دارایی ها مقیاس زدایی می گردد. لازم به ذکر است مقادیر جریان وجوه نقد عملیاتی به صورت مستقیم از نرم افزار ره آورد نوین استخراج گردیده است.
نتایج مربوط به این محاسبه در فایلی به نام لاتین در لوح فشرده ی پیوست ارائه شده است. (تمامی محاسبات در این مرحله با بهره گرفتن از نرم افزار اکسل انجام گرفته است.)
با محاسبه ی کلیه ی متغیر های مربوط به رابطه شماره ی (۳-۱۲)، این ارقام وارد محیط نرم افزار آماری R شده و رابطه شماره ی (۳-۱۲) برای سال های ۱۳۸۰ الی ۱۳۹۰ برآورد می گردد. بر مبنای برآورد مذکور، باقی مانده های مدل، برای هر شرکت و در هر سال به دست می آید. نتایج حاصل از این برآورد در فایلی به نام لاتین در لوح فشرده ی پیوست ارائه شده است.
در مرحله ی بعد، این باقی مانده ها به محیط اکسل وارد شده و برای محاسبه ی کیفیت اقلام تعهدی مقیاس شده (AQ) مورد استفاده قرار می گیرد. معیار کیفیت اقلام تعهدی برای هر شرکت و در سالt به صورت انحراف استاندارد باقی مانده ها در بین سال های ۴-t تا t و با بهره گرفتن از رابطه شماره ی(۳-۱۴) بدست می آید.
رابطه(۳-۱۴)