دانشگاه شهیدبهشتی
دانشکده ادبیات وعلوم انسانی
گروه زبانشناسی
پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشتۀ فرهنگ و
زبان های باستانی
موضوع
بازتاب اسطورۀ قهرمانی در داستان گرشاسب بر پایۀ اوستا و متون پهلوی
استادراهنما
دکترابوالقاسم اسماعیل پور مطلق
استاد مشاور
دکترمجتبی منشی زاده
پژوهشگر
مژگان نیک روش
شهریور ۱۳۹۱
تو این را دروغ و فسانه مدان به یک سان، روشن زمانه مدان
و گر بد به ناچار بایست گفت همان به که دارم سخن در نهفت
ازو هر چه اندر خورد با خرد دگر بر ره رمز، معنی برد
برای پدرم؛
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
به پاس بودنش
سپاس و قدردانی
نگارنده بر خود بایسته می داند نسبت به استادان بزرگوار مراتب سپاس خود را اعلام دارد:
با سپاس فراوان از استاد ارجمندم جناب آقای دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور که زحمت راهنمایی این پایان نامه را بر عهده گرفتند و همواره از ایشان آموختم و نگارنده نخستین بار مفهوم اسطوره ومعنای راستین اسطوره شناسی را در آثار و نیز در محضر ایشان یافت،اگر بهره مندی ازآرا و پیشنهادهای ایشان نبود، این رساله سخت به سرانجام می رسید.
از آقای دکتر مجتبی منشی زاده نیز کمال تشکر را دارم که به عنوان استاد مشاور و طی مزاحمت های گاه و بیگاه نگارنده، با راهنمایی ها و توصیه های راهگشا مرا را یاری نمود.
همچنین بر خود واجب می دانم سپاس بی شائبه ی خود را به آقای دکتریدالله منصوری تقدیم دارم که طی این چند سال، افتخار شاگردی ایشان را داشتم و از ایشان بسی آموختم.
چکیده
گرشاسب، قهرمان اسطوره ای، اژدها اوژن اوستایی،پسر سام و قهرمان رستاخیزی، در منابع فارسی زرتشتی، شاهکار های قهرمانی بسیاری با او در ارتباط است. شرح ماجراهای او در متون پهلوی و اوستا گردآوری شده است. این پژوهش اسطوره ی گرشاسب را طبق کهن نمونه ی قهرمانی ، بررسی می کند که پژوهشگران در زندگی اغلب قهرمانان اسطوره ای مشخص کرده اند. هدف اصلی این رساله ارائه تحلیلی نو از داده ها و داستان های گرشاسب برای تعریف قهرمان اسطوره ای بر پایه ی اوستا و متون پهلوی است. چهره ای که از او در اوستا می بینیم ، قابل مقایسه با نمونه هایی از ایزدان جنگاور و هند و اروپایی است. منابع دینی پهلوی به ویژه متون رستاخیزی و آخر زمانی جایگاه گرشاسب را در ساختار دینی مزدیسنا می نمایاند. او درجهان حماسی ایرانی آوازه ای ندارد و روایات پراکنده ی مربوط به او نیز در منابع گوناگون تفاوت ها و گاه تناقضات در خور درنگی دارند. این رساله می کوشد تا توجیهاتی را دست کم برای بخشی از این پراکندگی ها پیشنهاد کند. در نهایت خواهیم دید که بزهکاری های قهرمان به شوربختی و بدنامی گرشاسب در هر دو جهان منجر می شود. نتیجه ی کلی بررسی این بزه ها این است که جنگاوران در ارتکاب بزه ناگزیرند.
کلید واژه ها: کهن نمونه، گرشاسب، قهرمان، اسطوره ی قهرمانی، بن مایه.
فهرست مطالب
پیشگفتار ح
فصل اول: کلیات پژوهش ۱
۱-۱: پیشینه ی تحقیق ۲
۱-۲: سوال تحقیق ۷
۱-۳: فرضیه ی تحقیق ۷
۱-۴: روش تحقیق ۷
۱-۵: تعریف اسطوره ۸
۱-۶: ویژگی اسطوره های ایرانی ۲۳
فصل دوم ۳۱
اسطوره جهانی قهرمان ۳۲
۲-۱ : پیشینه ی تاریخی ۳۳
۲-۲: قهرمان اسطوره ای(کهن نمونه) ۳۹
۲-۳: کهن نمونه ی تولد ۴۰
۲-۴: کهن نمونه ی رهسپاری ۴۳
۲-۵: تعریف قهرمان ۴۶
۲-۶: اسطوره ی قهرمانی گرشاسب ۴۷
فصل سوم: گرشاسب دراوستا ۵۰
۳-۱:ریشه شناختی ۵۳
۳-۲: متون و بن مایه های قهرمانی ۵۶
۳-۲-۱: بزه ها ۶۹
