بعد از برداشت گیاه و جدا کردن شاخه و ساقه آن، وزن تر شاخه و ساقه بر مبنای گرم اندازه گرفته شد.
۳-۸-۵- وزن تر گل و برگ
بعد از برداشت گیاه و جدا کردن گل و برگ آن، وزن تر گل و برگ بر مبنای گرم اندازه گرفته شد.
۳-۸-۶- وزن کل تر گیاه
بعد از برداشت گیاه، کل وزن تر گیاه(گرم) بر مبنای گرم با جمع وزن تر شاخه و ساقه (گرم) و وزن تر گل و برگ (گرم) بدست آمد.
۳-۸-۷- وزن خشک شاخه و ساقه
بعد از برداشت گیاه، خشک کردن آن در هوای آزاد و دور از نور مستقیم آفتاب و به روش طبیعی صورت گرفت. در این مرحله با جدا کردن اندام های شاخه و ساقه گیاه، وزن خشک شاخه و ساقه آن بر مبنای گرم اندازه گرفته شد(فتاحی و همکاران، ۱۳۸۹).
۳-۸-۸- وزن خشک گل و برگ
بعد از برداشت گیاه، خشک کردن آن در هوای آزاد و دور از نور مستقیم آفتاب و به روش طبیعی صورت گرفت. در این مرحله با جدا کردن اندام های گل و برگ گیاه، وزن خشک گل و برگ آن بر مبنای گرم اندازه گرفته شد(فتاحی و همکاران، ۱۳۸۹).
۳-۸-۹- وزن کل خشک گیاه
بعد از برداشت گیاه، خشک کردن آن در هوای آزاد و دور از نور مستقیم آفتاب و به روش طبیعی، کل وزن خشک گیاه بر مبنای گرم با جمع وزن خشک شاخه و ساقه (گرم) و وزن خشک گل و برگ (گرم) بدست آمد.
۳-۸-۱۰- مقدار و میزان ترکیبات اسانس گیاه
بعد از خشک کردن و خرد کردن گیاه، اسانس تیمارهای مختلف آن با بهره گرفتن از دستگاه اسانس گیری کلونجر و به روش تقطیر با آب بدست آمد و بر مبنای میلی لیتر اندازه گرفته شد (امید بیگی، ۱۳۸۸).
۳-۹– تجزیه و تحلیل داده ها
جامعه آماری این پژوهش، به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک کاملاً تصادفی با چهار تکرار و ۷ تیمار انجام شد. در این تحقیق گردآوری اطلاعات از طریق مشاهدات صورت گرفت. همچنین از ابزارهای ساده ای مثل متر، خط کش و ترازوی دیجیتال برای جمع آوری دادهها استفاده شد. سپس با دستگاه کلونجر اسانس گیری انجام شد و سایر داده های مربوط به کیفیّت و کمیّت اسانس با انجام آزمایشات در آزمایشگاه معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با دستگاه جی سی مس و یا گاز کروماتوگرافی اندازه گیری و اطلاعات مورد نظر ثبت گردید. همچنین در این تحقیق مطالعات به صورت کتابخانهای و اینترنتی انجام شد و توجه به منابع و مآخذ موجود در کتابخانه ها و جستجوهای اینترنتی (جمع آوری مقالات فارسی و خارجی و مجلات علمی - پژوهشی) و اطلاعات لازم در مورد گیاه دارویی مرزه تابستانه تهیه گردید. پس از جمع آوری دادهها تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط نرمافزار SPSS انجام شد و مقایسه میانگین بین داده ها نیز با آزمون چند دامنه دانکن صورت گرفت و سپس نمودارها با اکسل رسم گردید. در این تحقیق چهار تکرار و هفت تیمار مختلف وجود داشت، ابتدا گونه های مرزه تابستانه در گلدانهای پلاستیکی کاشته شد سپس به طور جداگانه در هفت تیمار مختلف تفکیک شدند و کودهای آلی و شیمیایی مورد نظر طبق محاسبه صورت گرفته در گلدانها اضافه گردید، بعد از رسیدن گیاه مرزه به مرحله گلدهی کامل هر کدام از تیمارهای چهار تکرار به صورت جداگانه برداشت شد و میزان رشد گیاه در تیمارهای مختلف توسط خط کش اندازه گیری شد و وزن تر گیاه در هر تیمار هم توسط ترازوی دیجیتال اندازه گرفته شد. سپس اندامهای مختلف گیاه شامل: ساقه، برگ و گل به صورت طبیعی و در هوای آزاد و دور از نور مستقیم آفتاب خشک شد و وزن خشک گیاه در هر تیمار هم توسط ترازوی دیجیتال اندازه گرفته شد و بدین ترتیب اندازه گیری صفات انجام شد. سپس هر کدام از تیمارها به صورت جداگانه توسط دستگاه کلونجر اسانس گیری شد و نهایت به منظور شناسایی میزان ترکیبات مختلف شیمیایی نمونه های گیاه مرزه توسط دستگاه جی سی مس بررسی های لازم صورت گرفت. در این تحقیق از ترازوی دیجیتال برای محاسبه میزان کودهای آلی و شیمیایی تعیین شده برای هر تیمار استفاده گردید. از خط کش به منظور اندازه گیری میزان رشد و طول گیاه در هر تیمار استفاده شد. از قیچی باغبانی برای برداشت گیاه مرزه پس از گلدهی کامل استفاده گردید. از ترازوی دیجیتال به منظور محاسبه وزن تر و وزن خشک گیاه در هر تیمار استفاده شد. از دستگاه کلونجر برای اسانس گیری گیاه مرزه استفاده گردید و برای شناسایی میزان ترکیبات مختلف شیمیایی نمونه های گیاه مرزه از دستگاه جی سی مس آزمایشگاه معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بهره برده شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
تجزیه و تحلیل نتایج داده ها نشان داد که:
- مقایسه میانگین های ارتفاع گیاه مرزه تابستانه در مرحله گلدهی در تیمارهای مختلف این تحقیق نشان داد که: میانگین ارتفاع گیاه مرزه تابستانه در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین ارتفاع گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار هفت NPK (80،۷۰،۸۰) به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های تعداد شاخه های فرعی (جانبی) گیاه مرزه تابستانه در تیمارهای مختلف نشان داد که: در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین تعداد شاخه های فرعی (جانبی) گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار شش NPK (60،۵۰،۸۰) به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های تعداد گل بر روی هر گیاه در تیمارهای مختلف مرزه تابستانه نشان داد که: در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین تعداد گل بر روی هر گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار شش NPK (60،۵۰،۸۰) به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های وزن تر شاخه و ساقه (گرم) گیاه در تیمارهای مختلف مرزه تابستانه نشان داد که: در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین وزن تر شاخه و ساقه (گرم) گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار شش NPK (60،۵۰،۸۰) به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های وزن تر گل و برگ (گرم) گیاه در تیمارهای مختلف مرزه تابستانه نشان داد که: در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین وزن تر گل و برگ (گرم) گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار شش NPK (60،۵۰،۸۰) به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های کل وزن تر گیاه در تیمارهای مختلف مرزه تابستانه نشان داد که: در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین کل وزن تر گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار شش NPK (60،۵۰،۸۰) به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های وزن خشک شاخه و ساقه (گرم) گیاه در تیمارهای مختلف مرزه تابستانه نشان داد که: در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین وزن خشک شاخه و ساقه (گرم) گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار شش NPK (60،۵۰،۸۰) به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های وزن خشک گل و برگ (گرم) گیاه در تیمارهای مختلف مرزه تابستانه نشان داد که: در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین وزن خشک گل و برگ (گرم) گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار شش NPK (60،۵۰،۸۰) و کود شیمیایی ترکیبی تیمار هفت NPK (80،۷۰،۸۰) به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های کل وزن خشک گیاه در تیمارهای مختلف مرزه تابستانه نشان داد که: در تیمار کود ورمی کمپوست دارای بیشترین و کمترین میانگین کل وزن خشک گیاه در کود شیمیایی ترکیبی تیمار شش NPK (60،۵۰،۸۰) و کود شیمیایی ترکیبی تیمار هفت NPK (80،۷۰،۸۰) به به خود اختصاص داده است.
- مقایسه میانگین های مقدار اسانس گیاه در تیمارهای مختلف مرزه تابستانه نشان داد که: در تیمار کود حیوانی دارای بیشترین و کمترین میانگین مقدار اسانس گیاه در تیمار شاهد به خود اختصاص داده است.
فصل چهارم
یافته های پژوهش
نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین تیمارهای تحقیق از نظر تاثیر روی ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، تعداد گل در گیاه، وزن تر ساقه و شاخه، وزن تر برگ و گل، کل وزن تر، وزن خشک شاخه و ساقه، وزن خشک گل و برگ و کل وزن خشک بوته های گیاه داروی مرزه و همینطور مقدار اسانس آن در سطح (p<0.01) معنی دار گردید (جدول ۴-۱). لذا فرضیه تحقیق مبنی بر اینکه بین تیمار شاهد و سایر تیمارهای کودی از نظر تاثیر در صفات ارتفاع، تعداد تعداد شاخه فرعی، تعداد گل گیاه، وزن تر ساقه و شاخه، وزن تر برگ و گل، کل وزن تر، وزن خشک شاخه و ساقه، وزن خشک گل و برگ و کل وزن خشک و همینطور مقدار اسانس بوته گیاه دارویی مرزه تفاوت وجود دارد تایید می شود (جدول ۴-۱).
جدول ۴-۱- تجزیه واریانس
منابع تغییر | درجه آزادی | ارتفاع | تعداد شاخه فرعی | تعداد گل گیاه | وزن تر شاخه و ساقه | وزن تر گل و برگ | کل وزن تر | وزن خشک شاخه و ساقه | وزن خشک گل و برگ | کل وزن خشک | اسانس |
تکرار | ۳ | ns001/0 | ns168/0 | ns021/0 | ns33/2 | ns64/4 | ns34/9 | *۸۰/۰ | ns52/0 |