عوامل مؤثر در شعر ابو شادی
«ابو شادی ثروت شعری عظیمی را درموضوعات، افکار و معانی و اسلوب و الفاظ از خود به جای گذاشت. وی علاوه بر داستانها و نمایشنامه های منظوم خود که تعداد آنها به ده عنوان می رسد در ادب و نقد نیز آثاری دارد. ولی عوامل مؤثر در شعر او به طور خلاصه عبارتند از:
۱- وی شاگرد مدرسه ی شعری شوقی و حافظ بود و بعصی از مفاهیم و اصول فنی قصیده ی عربی را از آنها فرا گرفت. حافظ و شوقی از دوستان پدر ابو شادی «محمد بک ابو شادی» بوده اند.
۲- تأثیرپذیری از مطران در دعوت تجدید در عرصه ی ادب و شعر، رابطه ابو شادی با مطران به جلسات ادبی ای برمی گردد که در منزل پدرش به صورت هفتگی برگزار می شد.
۳- اطلاع و آگاهی وی بر ادبیات انگلیسی و مطالعه ی وسیع در مکتبهای مختلف شعر آن به خصوص در ده سالی که (۱۹۲۲- ۱۹۱۲) در دانشگاهای انگلیس به تحصیل مشغول بود.
۴- ارتباط مستقیم با ادبیات آمریکایی از سال ۱۹۴۶ که به آمریکا مهاجرت کرد تا هنگام وفاتش در سال ۱۹۵۵م
۵- اطلاع از ادبیات قدیم و معاصر عرب و تسلط بر گرایشها و حرکتهای فکری موجود در آن وجود همه ی این عوامل، از ابو شادی ادیبی چند بعدی ساخته بود که ضمن آگاهی از ادب قدیم عرب به گرایشهای نوین ادب جهانی آشنایی کامل یافته بود و آراء و نظریات نوگرایانه ی خود را در انجمن ادبی آپولو و مجلّه آن مطرح ساخت.» ^[۹۰]

گرایشهای ادبی اجتماعی ابوشادی
«مکتب ابوشادی، مکتب، عشق، برادری و فهم عمیق از ارزشهای والای انسانی حتی در نقد ادبی بود. وی اهداف گوناگونی را در کارهای ادبی خویش دنبال می کرد.
ابوشادی در تفکر پیشرو و انقلابی خود، شاعری آزادی خواه بود. وی به آزادساختن قلم و جامعه فرا می خواند و آزادی عقیده و بیان را به خاطر رسیدن به خیر و سعادت خواستار بود. ابوشادی معتقد بود که خیر، پایه و اساس سعادت است و در جوی ظلمانی و تیره و تار نمی توان بدان دست یافت»^[۹۱]
«ابو شادی جمود و تقلید را سخت ترین دشمن آزادی می دانست و به انسانیت و گرایشهای انسانی در فرهنگ ایمان داشت این گرایش مهمترین ویژگی در زندگی وی بود.
ابوشادی از مکاتب ادبی جهان آگاهی داشت، از این رو ارتباط ادبی میان شرق و غرب را ضروری می دانست و معتقد بود که اطلاع با ارتباط و تفکر عمیق و تعاطی اندیشه ها از ویژگیهای گرایش نوین جهانی در ادب و شعر است»^[۹۲]
ابوشادی در کتاب «مسرح الأدب» مقالاتی دارد که همگی نشانگر علاقه ی وی در جهت آگاهی از ادب جهانی می باشد. این مقالات در فاصله ی سالهای ۱۹۲۶-۱۹۲۸ به رشته ی تحریر در آمده است موضوعات مندرج دراین مقالات گویای این گرایش اوست که با ذکر عنوان عبارتند از:
«فی صحبه تاجور- ص ۵ و لهم مولر ص ۴۲، اخا الأدب العالمی ص ۹۷، بیرون الشاعر ص ۱۹۵ الأدب الاروبی فی عصور الرومانطیقیه ص ۲۰۷، الشعر الیابانی ص ۲۱۰، توماسی هاردی شاعر الإنسانیه ص ۱۱۷، آناشید شکسبیر ص ۱۳۸»^[۹۳]
«ابو شادی این همزیستی را تنها برای محافل ادبی- نقدی مصر و حتی جهان عرب نمی خواهد بلکه برای همه ی جهان ضروری می داند. وی عمیقاً ایمان داشت که رسوبات تقلید و واپس ماندگی فکری و ادبی بی درنگ از بین خواهد رفت و دعوت به سوی تجدید و نوآوری بدون شکل در چارچوبی سالم و آرام به پیروزی خواهد رسید وی با توجه به اینکه در مسائل ادبی با احمد شوقی اختلافاتی داشت با ایجاد جوی مناسب و در اثر تبادل نظر با وی به تفاهم رسید و حتی شوقی در جمعیت آپولو به عنوان رئیس آن برگزیده شد»^[۹۴]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ابوشادی در مقابل دوست و دشمن گرایشی انسانی داشت و عشق را میان دشمنان و دوستانش به یک اندازه تقسیم می کرد. در قصیده ی «محال» که در «دیوان اطیاف الربیع» آورده است. گرایش انسانی او را نظاره گر هستیم.
مُحالٌ أن تُحاولَ هَدْمَ حُبِّی و إنْ لم ألْقَ بینَ الناسِ حُبّا
صَفَحْتُ عَنِ الخضومِ و إنْ أساءُوا و کادُوا و أعتَبَرْتُ الکُلَّ صَحْبا
لهم أسَفی و إشفاقِی و قَلْبِی و إن لَمْ یَعرِفُوا أسَفاً و قَلْبا.
و مَهْما خِلَتنِی أشکُو بیأسِی ذُنُوب النّاسِ خِلَتُ الیأسَ ذَنْبا
سَیَطْوِینا الزَّمانُ و کُلُّ ذَنبٍ سَیَمْحُوهُ الزَّمانُ لِمَنَ تیوبا^[۹۵]
ابو شادی هنگامی که در سال ۱۹۲۲ از انگلیس به وطن خود بازگشت دیوانهای خود را با سبک و سیاق جدیدی در موضوع اندیشه و روشن بیان منتشر ساخت. محافظه کاران به او حمله کردند و او در جراید و مجلات به ایشان پاسخ داد.
ابوشادی در مقدمه ی دیوانهای خود که به بیش از ۲۳ دیوان می رسد و روش کار خود را بیان می کرد و در همه ی دیوانهای او پژوهش هایی پیرامون، شعر، اهداف و رسالت آن وجود دارد.
دیوان «الشفق الباکی» که در سال ۱۹۲۶ به چاپ رسید اولین دیوان در زبان عربی بود که صفحات آن به ۱۳۳۶ صفحه می رسید، در این دیوان همه گرایشهای شعری و آراء و نظریات وی نسبت به زندگی، عشق، ملیت و صلح منعکس شده است. در این دیوان می توانیم روحِ عصری را که ابو شادی و نسلی از شعرای وی در آن زندگی می کردند مطالعه کنیم همچنین اختلاف وی با شعرای تقلید در این دیوان نمایان گردیده است.»^[۹۶]
آثار ابوشادی
دکتر ابوشادی تألیفات فراوانی دارد از جمله در فنون مختلف مانند ادبیات و نقد و فرهنگ و فکر و اجتماع و پزشکی و زنبورداری و کشاورزی و اقتصاد.
از مشهورترین دیوانهای وی
۱- انداء الفجر تألیف سال ۱۹۱۰م
۲- زینب تألیف سال ۱۹۲۴م
۳- مصریات تألیف سال ۱۹۲۴م
۴- الأنین و الرنین تألیف سال ۱۹۲۵م
۵- شعر الوجدان تألیف سال ۱۹۲۵م
۶- الشفق الباکی تألیف سال ۱۹۲۶م
۷- الشعله تألیف سال ۱۹۳۲م
۸- اطیاف الربیع تألیف سال ۱۹۳۲م
۹- أغانی ابی شادی تألیف سال ۱۹۳۳م
۱۰- الکائن الثانی تألیف سال ۱۹۳۴م
۱۱- الینبوع تألیف سال ۱۹۳۴م
۱۲- الشعر الریف تألیف سال ۱۹۳۵م
۱۳- فوق العباب تألیف سال ۱۹۳۵م
۱۴- عوده الراعی تألیف سال ۱۹۴۲م
۱۵- من السماء تألیف سال ۱۹۴۲م^[۹۷]
۱۶- وطن الفراعنه تألیف سال ۱۹۲۶م
۱۷- وحی عام تألیف سال ۱۹۲۸م
۱۸- اشعهُ و الظلال تألیف سال ۱۹۳۱م»^[۹۸]
و او چهار دیوان دیگر دارد که بعد از وفات ایشان به چاپ رسیده است که آنها عبارتند از:
۱- الإنسان الجدید
۲- النیروز الحر
۳- ایزیس
۴- من اناشید الحیاه»^[۹۹]