حوزه های متمرکز از نظر موقعیت عمومی استقرار و نیز ویژگی های کالبدی- فضایی به پنج گروه اساسی تقسیم می شوند که عبارتند از:
الف- شهرکها و مجتمع های صنعتی
ب- نواحی صنعتی درون شهری
پ- نواحی صنعتی بازار
ت- بافتهای صنعتی مرکز شهر
ث- مجتمع های تولیدی- تعمیراتی (کارگاهی)
شهرک ها و مجتمع های صنعتی که عمدتاً توسط شهرکهای صنعتی و بیشتر بیرون از محدوده قانونی شهرها ایجاد شده، اصولاً از موضوع این مطالعات، که وظیفه اصلی آن ساماندهی صنایع و خدمات شهری است، خارج می باشد. البته لازم است که نوعی همکاری و هماهنگی میان مدیریت شهرک های صنعتی و مدیریت شهری از نظر تقسیم وظایف و تفکیک صنایع شهری وغیر شهری و ضوابط انتقال واحدهای مزاحم به این شهرک ها ایجاد گردد. با توجه به این ملاحظات، معیارهای ساماندهی مربوط به سایر اشکال استقرار متمرکز و همچنین انواع صنایع و خدمات فنی مجاز به استقرار این گونه اشکال به قرار زیر پیشنهاد می شود(قراخانلو, ۱۳۸۰).
معیارهای ساماندهی کارگاه ها و خدمات فنی- تعمیراتی حوزه فرا شهری
ویژگی ها و مشخصات خدمات فرا شهری
حوزه فرا شهری از نظر جغرافیایی، اراضی و کاربری های خارج از محدوده قانونی شهر را شامل شده و از نظر عملکردی و مناسبات با شهر، به عنوان حوزه نفوذ مطرح می باشد.
اراضی واقع در حوزه نفوذ شهر، به دلیل برخورداری از زیر ساخت های ارتباطی، از یک سو و به دلیل برخورداری از امکانات و خدمات شهری، از سوی دیگر، به کالبدی مناسب برای استقرار انواع کاربری ها تبدیل می شود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از جمله کاربری هایی که در اراضی بیرون از محدوده قانونی شهر استقرار می یابد، صنایع و خدمات فنی- تعمیراتی می باشد. مهم ترین دلایل گرایش خدمات فنی- تعمیراتی به استقرار در اراضی واقع در حوزه نفوذ شهرها عبارتند از:
نیاز این گونه خدمات به اراضی وسیع برای استقرار که در شهرها کمتر امکان تامین آن وجود دارد.
آثار زیست محیطی و آلایندگی و تزاحم فعالیت های فنی- تعمیراتی که مانع از استقرار آن ها در شهر می شود.
عامل دسترس پذیری و نزدیکی به متقاضیان خدمات فنی- تعمیراتی که عمدتاً حمل و نقل جاده ای و بیرون شهری را در برمی گیرد.
واحدهای مستقر در محدوده برون شهری ترکیب متنوع و نامتجانسی را تشکیل می دهند که کلی ترین دسته بندی های آن عبارتند از:
صنایع و کارگاه های بزرگ، متوسط و کوچک تولیدی
خدمات فنی و تعمیراتی وسایل نقلیه سبک و سنگین
خدمات فنی و تعمیراتی ماشین آلات کشاورزی
خدمات فنی و تعمیراتی ماشین آلات صنعتی و راه سازی(فرنهاد, ۱۳۸۱)
موقعیت و الگوهای استقرار
همان طور که اشاره شد خدمات فنی- تعمیراتی برون شهری به دلایل مختلف کالبدی، عملکردی و آثار زیست محیطی گرایش به استقرار در اراضی حومه شهری دارند. موقعیت استقرار این گونه خدمات در کمربند حومه شهری دارای ویژگی های زیر می باشد.
حاشیه مبادی ورودی و خروجی شهری که بیرون از محدوده قانونی شهر قرار دارند.
حاشیه جاده های کمربندی شهری
تقاطع و گره گاه های ترافیکی برون شهری
در اطراف پایانه ها، پارکینگ ها، سردخانه ها و نظایر آن که به هر شکل باعث تجمع وسایل نقلیه سبک و سنگین می گردند.
نحوه استقرار واحدهای فنی- تعمیراتی در حاشیه جاده های برون شهری به دو شکل خطی و متمرکز مشاهده می گردند.
الگوی استقرار خطی در حاشیه جاده های برون شهری که با عمق محدودی باعث اشغال لبه ها می شوند، دارای آثار و عوارض زیر می باشند:
اختلال در ترافیکسریع عبوری، به دلیل ورود و خروج مکرر برای دسترسی به واحدهای مستقر در لبه ها
تخریب شدید سیما و منظر مبادی ورودی و خروجی
تخریب اراضی کشاورزی و سبز در ورودی شهرها
تغییر شکل و منظر زمین
الگوی استقرار متمرکز، به نسبت الگوی خطی دارای آثار و عوارض کمتری می باشد، زیرا:
تعداد دسترسی ها از معبر اصلی محدود می باشد.
در الگوی متمرکز به جای اشغال لبه ها، پهنه های جبهه پشت اشغال شده که دارای آثار تخریب سیما و منظر کمتری می باشد.
تنوع خدمات مستقر در الگوی متمرکز نیازهای مختلف مراجعان را پاسخ گفته و مانع از مراجعات مکرر متقاضیان به واحدهای مختلف می شود.
امکان ساماندهی و از جمله ایجاد فیلتر جدا کننده سبز، حصار کشی و کنترل توسعه جمع آوری و انتقال بهداشتی زائدات و ضایعات در الگوی متمرکز با سهولت بیشتری امکان پذیر می باشد(همگروه, ۱۳۷۱).
معیارهای ساماندهی الگوی خطی
در الگوی خطی استقرار خدمات فنی- تعمیراتی، دو موضوع دارای اهمیت زیادی است که در ساماندهی مورد تاکید قرار می گیرند.
کنترل ورود و خروجی های مکرر از معبر سریع اصلی
بهبود سیما و منظر بدنه ها، به ویژه در مبادی ورودی و خروجی
بر این پایه معیارهای زیر جهت کنترل عوامل مذکور پیشنهاد می گردد:
بنابر ضوابط راه های برون شهری کشور ایجاد هر گونه ساختمان و تاسیسات، تا عمق ۱۵۰ متر از بر حریم راه در طرفین جاده های کمربندی و کلیه راه های بین شهری واقع در محدوده استحفاظی ممنوع است.
با توجه به رعایت حریم مذکور در حاشیه راه های برون شهری کشور پیشنهاد می گردد که با ایجاد فضای سبز در عمق حریم مذکور و سپس احداث خط سرویس در طرفین، ضمن پوشاندن (ماسک کردن) کاربری های واقع در لبه ها، ورودی ها و خروجی های متعدد به معبر اصلی کنترل و محدود گردد.
بدیهی است که به دلیل ممنوع بودن ایجاد راه های دسترسی هم سطح به جاده اصلی، معدود دسترسی های ارتباطی بین خط سرویس و معبر اصلی می باید در قالب طرح های مصوب جامع یا تفصیلی ترسیم شده یا ضوابط مربوط به آن ها تعیین گردد.
معیارهای ساماندهی الگوی متمرکز
در الگوی متمرکز استقرار خدمات فنی- تعمیراتی موضوعات کنترل ورود و خروج از معبر اصلی و نیز
ساماندهی سیما و منظر بدنه ها با سهولتبیشتری امکان پذیر می گردد.
بنابر ضوابط راه های برون شهری کشور، مجتمع های مذکور می باید بعد از حد حریم ۱۵۰ متر استقرار یابند. ضمناً برای کنترل ورود و خروج ها از جاده اصلی، لازم است که همانند الگوی استقرار خطی، در عمق حریم ۱۵۰ متر درخت کاری احداث شده و پساز آن خط سرویس برای تامین دسترسی از معبر اصلی به مجتمع های مذکور احداث گردد. بدیهی است که به دلیل ممنوعیت هرگونه دسترسی هم سطح به معبر اصلی، دسترسی های محدود برای ایجاد ارتباط بین مجتمع ها لازم است طرح دسترسی در قالب طرح جامع یا تفضیلی و یا طرح های موردی ساماندهی به تصویب برسند(لاهیجانیان, ۱۳۸۹).
انواع مشاغل آلاینده
آلومینیوم کاران
بلوکسازان
فروشندگان مصالح ساختمانی
دفاتر سنگبری ها
سازندگان تانکر و مخازن آبگرمکن
سازندگان درب و پنجره آهنی
تراشکار و ریخته گر
تعمیرکاران اتومبیل سبک و سنگین