۲-کودکان ناکام پرخاشگرند.
۳-اضطراب وپرخاشگری: کودکان مضطرب نمی توانند آرام باشند.اگر از کودک مضطرب بپرسیم که چرا پرخاش می کنی وعصبانی هستی؛خواهد گفت نمی دانم،یا خواهد گفت دست خودم نیست.
۴-پرخاشگری،نشانه ای از تضاد درونی: گاهی نوجوانان در تضاد درونی قرار می گیرند یا بهتر بگوییم،گاهی بر سر دو راهی گیر می کنند ونمی دانند کدام راه را انتخاب کنند؛واین حالت آنها را دچار تعارض،اضطراب وخشم می کند. مثال،کودکی که دوست دارد نزد مادرش در منزل بماند واز طرفی می بیند تمام کودکان به مدرسه می روند،همزمان تمایل به مدرسه رفتن نیز دارد دچار دوگانگی می شود.
۵-پرخاشگری و افسردگی:پرخاشگری وکج خلقی در کودکان ونوجوانان چنانچه با علامت دیگری همراه باشد می تواند نشانه ای از افسردگی باشد که در اینصورت لازم است شرایط زندگی وی تمام وکمال مورد بررسی قرار گیرد.
۶-پرخاشگری،بیماری ها،مصرف دارو: بعضی از بیماری ها به مصرف دارو نیاز دارد وممکن است از عوارض جانبی داروها کج خلقی ورفتارهایی باشد که خشونت را بر می انگیزد (جوانمرد،۱۳۸۴،ص۱۲۱).
۷-پرخاشگری و مدرسه:گاهی کودکان در مدرسه قربانی خشونت می شوند واین قربانی شدن باعث می شود که آنها نیز عامل خشونت شوند.عواملی که باعث پرخاشگری در مدرسه می شوند عبارتند از:
-وقتی کودک توسط دانش آموزان دیگر مورد تمسخر قرار گیرد.
- وقتی کودک توسط دانش آموزان دیگر کتک بخورد وقادر به دفاع از خود نباشد.
- وقتی کودک همیشه از مشاجرات فرار می کند وحتی در مواقعی به گریه متوسل می شود.
-وقتی کودک مرتب اشیاء،وسایل وپول خود را گم می کند.
- وقتی کودک از لحاظ ظاهری(پارگی لباس ویا نامناسب بودن آن) مورد تمسخر قرار می گیرد.
- خجالتی بودن وسکوت مکرر در کلاس.
- افت تحصیلی،افسردگی وناراحت بودن.
این عوامل کودک را قربانی خشونت دیگران می کند وخود کودک نیز عامل خشونت می گردد ورفتارهای پرخاشگرانه از او سر خواهد زد (شعاری نژاد،۱۳۸۳،ص۱۳۴).
۲-۲۵-پیشگیری از پرخاشگری:
۱-دوران بلوغ که بحرانهای روحی وعاطفی نوجوانان را در برمی گیرد،بهترین راه برای پیشگیری از پرخاشگری،مسامحه وسازگاری است.اغماض،گذشت ونادیده گرفتن رفتارهای او همراه با آرامش در اغلب مواقع از استمرار وپیشروی پرخاشگری های فیزیکی ولفظی جلوگیری می کند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۲-راهنمایی و مشاوره با دانش آموز در خصوص عواقب پرخاشگری وآثار اجتماعی آن وهمچنین مشاوره با خانواده دانش آموزان درباره کاهش رفتارهایی که منجر به پرخاشگری نوجوان می شود بسیار مؤثر خواهد بود.
۳-ایجاد زمینۀ فعالیتهای مؤثر در خانه ومدرسه برای اشتغال بیشتر نوجوان وتخلیه انرژی های جسمی و روانی او در کاهش خشونت ورفتارهای پرخاشگرانه بسیار تأثیرگذار است.
۴-خودداری مدرسه از بکار بردن روش های انضباطی غلط وایجاد فضای صمیمی تر میان معلمان ودانش آموزان نوجوان خشونت گرا،به کاهش رفتارهای خشونت آمیز و پرخاشگرانه می انجامد.
۵-والدین باید نظارت بیشتری روی فیلم های تلویزیون،بازی های کامپیوتری و ویدئویی که فرزندانشان می بینند داشته باشند زیرا تلویزیون عامل مؤثری در رشد،تحول وشکل گیری رفتار وارزشهاست ولی متأسفانه بسیاری از برنامه های آن مروج خشونت هستند وکودکان به تقلید خشونت می پردازند.چون ناخودآگاه با شخصیتهای خاصی چه قربانیان وچه قربانی کننده گاه همانند سازی می کنند ولازم به ذکر است که همانندسازی،ناآگاهانه وبسیار خطرناک است ولی الگو برداری آگاهانه است (سپانلو،۱۳۸۵،ص۱۱۷).
۲-۲۶-راه های اصلاحی برای از بین بردن حالت پرخاشگری:
*آگاهی دادن:
این مسأله مهمی است که به دانش آموزان تفهیم شود راه وصول به هدف از طریق پرخاشگری ممکن ودرست نیست.داشتن زور وقدرت خوب است ولی به کار بردن آن به صورت وحشیانه امری نامطلوب است.
*اقدام به رشد فکری:
در موقع پرخاشگری نباید عصبانی شد ویا برسر دانش آموزان داد کشید.این امر ممکن است اثری فوری داشته باشد ولی در دراز مدت کار بیهوده ای است.باید از جر وبحث وجار و جنجال دست کشید واز طریق ذکر داستان ها وبیان مسائل حقایق و واقعیت ها کوشید سطح آگاهی واندیشه او را بالاتر برده و او را به تدریج پخته و ورزیده سازد.
*آشنا کردن به حقوق دیگران:
این ضرورت حیات است که انسانها به حقوق و وظایف خود در قبال دیگران آشنا باشند و بدانند در برابر طرف مقابل چه موضعی باید اتخاذ کنند تا این گمان برایشان پیش نیاید که پدر و مادر و احیاناً دیگران مؤظفند هر رفتاری که از آنها بروز کرده را متحمل شوند.
*آگاهی به زشتی امر:
همچنان فرد باید دریابد که با پرخاشگری عمل ناپسندی را انجام داده و هرگز از زدن و ویران کردن وپرخاش وعتاب خود راضی نباشد.
*رفع ناکامی ها و محرومیت ها:
از میان برداشتن این عامل خود در تعدیل این حالت دارای نقش فوق العاده واساسی است.
*ایجاد محیط صمیمی:
از طریق ایجاد روابط دوستانه ومحیط صمیمانه وگرم تا حد زیادی زمینه را برای اصلاح وتعدیل او فراهم سازد وهم با ایجاد ملاحظات و رو در بایستی ها زشتی وکراهت این امر به او تفهیم شود.
*ایجاد سرگرمی واشتغال:
بیکاری و نداشتن یک وظیفه که آدمی را به خود مشغول کند سبب آن خواهد شد که حوصله اش سر برود.
در صورتی که پرخاشگری ناشی از علل فیزیولوژیک باشد مراجعه به پزشک ودارو و درمان،بسیار لازم وضروری است بدیهی است در این شرایط صورتهای مختلف در مان قابل اعمال وانجام خواهد بود.به طور کلی باید برای افرادی که دارای این مشکل هستند بیشتر وقت گذاشت وبا یک برنامه ریزی حساب شده راه حل مناسبی را ارائه دهیم تا هم آن فرد پرخاشگر و هم اطرافیانش بتوانند به راحتی زندگی کنند واز کنار هم بودن لذت ببرند (فرجی،۱۳۷۵،ص۱۳۱)
۲-۲۷-درمان پرخاشگری:
برای درمان پرخاشگری در کودکان اولین گام این است که نوع پرخاشگری آنها وعلت آن را شناسایی کنیم؛ وپرخاشگری را به صورت موردی برطرف نماییم.
- در مورد کودک پرخاشگری که الگوپذیری عامل این گونه رفتار او بوده است،باید روی الگوی کودک کارکرد وراه های دیگر جز پرخاشگری را به آن الگو آموخت.
-اگر پرخاشگری در اثر ناکامی به وجود آمده باشد،بهترین راه درمان تشنج زدایی از محیط زندگی است که بایستی کودک ناکام را در رسیدن به اهداف مطلوب و دوست داشتنی کمک کنیم.
- در مواردی که علت پرخاشگری اضطراب است باید از نگرانی درونی واضطراب کودک مطلع شویم.ورزش کردن برای این کودکان بسیار مؤثر است وباعث تخلیه هیجانی می شود.
- در کشمکش های درونی بایستی کودک را از حالت دو گانگی خارج ساخت.کمک به کودکان در تصمیم گیری،باعث می شود که بیاموزند به حالتهای دوگانه درونی خود پایان بخشند.
- در پاره ای از موارد،کودک افسرده پرخاشگری شدیدی از خود نشان می دهد در این میان لازم است به این نکته پی ببریم که او چه چیز دوست داشتنی را از دست داده وچگونه می شود مورد از دست رفته را برای او جبران کنیم.
- در مورد پرخاشگری،شیطنت ومصرف دارو بایستی حتماً با پزشک متخصص ارتباط داشته باشیم تا کودک از نزدیک مورد معاینه قرار گیرد.
- هنگامی که کودک قربانی خشونت در مدرسه شده،بایستی با مسئولان مدرسه صحبت کنیم ولازم است که ایشان طبق قانون ومقررات خاص با کودکان خشونت گرا برخورد کنند؛و نیز کودکانی را که قربانی خشونت شده اند بر اساس رفتارهای خوبشان مورد تشویق وتأیید قرار دهند.
- درمقابل پرخاشگری فرد با عصبانیت عکس العمل نشان ندهید وبا او به نرمی ودر یک جای خلوت صحبت کنید تا پرخاشگری زودتر متوقف گردد (جوانمرد،۱۳۸۴،ص۱۲۲).
۲-۲۸-پیشینه پژوهش های انجام شده در داخل و خارج کشور
پژوهشهای انجام شده توسط پژوهشگران بهویژه پژوهش ساروخانی و رضاییقادی (۱۳۹۱)، کوهی و حسنی (۱۳۹۱)، نشاندهنده آنند که با گسترش روزافزون رسانههای نوین همچون شبکههای اجتماعی مجازی، بهویژه در جوامع در حال گذار، روند نوسازی به تضعیف پیوندهای سنتی می انجامد. این رسانهها میتوانند در نگرشها و رفتار شهروندان تاثیر گذارده و باعث کاهش همدلی، احساس تعلق ملی و انسجام اجتماعی شوند.
یافتههای پژوهش عدلیپور (۱۳۹۱) در رساله کارشناسی ارشد (که به بررسی تاثیرات و پیامدهای شبکههای اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی جوانان پرداخته) خود حاکی از آن است که شبکههای اجتماعی مجازی بهعنوان یک پدیده نوظهور هم دارای آثار مثبت و هم آثار منفی میباشند. آثار منفی آن شامل: تکهپاره گشتن سریع جوامع، دگرگونی مفاهیم مکان، زمان، فضا و منابع فرهنگی، به چالش کشیده شدن هویتهای اصیل و سنتی، رواج هویتهای سیّال و ناپایدار، گمنامی و ناشناس ماندن و سرقت هویت است. علیرغم این نکات منفی که این پدیده به همراه دارد نمیتوان از آثار مثبت آن نیز غافل ماند. افزایش منابع هویتی و آزادی عمل افراد برای کسب منابع مورد نیاز، رهایی و آزادی افراد از چنگال عوامل و متولیان فرافردی هویتسازی، فراهم آمدن واقعیت بهگونهای مجازی و غیره از آثار مثبت این پدیده هستند که اگر از آنها استفاده درستی به عمل آید، باعث رشد و پویایی هویت اجتماعی در میان افراد جامعه خواهد گشت. وی همچنین در پژوهش خود همراستا با پژوهش عباس قادی (۱۳۹۰)، احمدپور و قادرزاده (۱۳۸۹)،مهدیزاده و عنبرین (۱۳۸۸) و رفعتجاه و شکوری (۱۳۸۷)، نشان میدهد که شبکههای اجتماعی عاملی تاثیرگذار بر هویت اجتماعی جوانان هستند و با افزایش مدت زمان عضویت، میزان استفاده، میزان مشارکت و فعالیت و واقعی تلقی کردن محتوای مطالب ارائه شده در این شبکهها هویت ملی و دینی کاربران تضعیف میشود.
برات دستجردی وصیادی (۱۳۹۱)بررسی رابطه بین استفاده از شبکههای اجتماعی بر اعتیاد به اینترنت و افسردگی در دانشجویان دانشگاههای پیام نور شهر اصفهان را مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که بین استفاده از شبکههای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت با ضریب ۱۴۷/۰ و سطح معنیداری ۰۱۰/۰ رابطه معنیداری وجود داشت، ولی بین استفاده از شبکههای اجتماعی و افسردگی با ضریب ۵۵/۰ و سطح معنیداری ۳۳۲/۰ رابطه معنیداری مشاهده نشد. همچنین بین استفاده از شبکههای اجتماعی و اعتیاد به اینترنت بر اساس متغیرهای جنسیت، سن و گروه تحصیلی، تفاوت معنیداری وجود داشت.
فلاحی ۱۳۹۰به بررسی تاثیر آموزش گروهی مهارت کنترل خشم بر پرخاشگری دانشآموزان پسر۱۵-۱۲ سال پرداخت ونشان داد که مقایسه میانگین پرخاشگری در دو گروه آزمون و کنترل قبل و بعد از مداخله به وسیله آزمون تی مستقل حاکی از آن است که بلافاصله پس از مداخله در دو گروه تفاوت آماری معنادار از نظر میانگین پرخاشگری مشاهده می شود.این تفاوت در مرحله پیگیری نیز وجود دارد. بین پرخاشگری و درآمد خانواده ارتباط معناداری مشاهده شد (p‹۰/۰۵) .اسدالله مصائبی ۱۳۸۷پژوهشی با عنوان تاثیر آموزش مدیریت خشم بر پرخاشگری و سازگاری اجتماعی دانش-آموزان پسر ۱۵-۱۲ ساله انجام داد ویافته های آن نشان دادند پرخاشگری گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه کاهش و سازگاری اجتماعی آن ها افزایش یافته است .محمدرضا عابدی ۱۳۸۵به بررسی اثر بخشی آموزش گروهی مهار خشم به شیوه عقلانی - رفتاری - عاطفی، بر کاهش پرخاشگری پرداخت ونتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش گروهی مهار خشم رفتار پرخاشگری دانش آموزان را کاهش داده است (P<0.005, t=3.34) همچنین بین خصوصیات جمعیت شناختی دانش آموزان و میزان پرخاشگری رابطه معناداری مشاهده نگردید.
پورتس [۴۶] (۲۰۱۰) نیز در مطالعه ای به بررسی کارایی خانواده وسازگاری کودکان مدرسه رو پرداخته اند. نتایج این مطالعه نشان داد که عوامل جسمانی کمترین تاثیر وعوامل خانوادگی بیشترین تاثیر را در پیدایش مسائل انضباطی دانش آموزان دارد. بین عوامل خانوادگی ونمره انضباطی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد.
شور[۴۷](۲۰۱۱) در پژوهشهای خود نشان دادند که ارائه مداخلات زود هنگام به دانش آموزان باعث کاهش پرخاشگری آنها میشود
لاستر[۴۸] (۲۰۰۹) ،در پژوهشی به منظور شناسایی عوامل مرتبط با پیشرفت وسازگاری کودکان افریقایی – آمریکایی نشان دادند که بین عوامل نامطلوب موجود در محیط خانواده ومشکلات آموزشگاهی ورفتاری کودکان رابطه مثبت بر قرار است.
شک[۴۹](۲۰۰۹) در پژوهش خود به بررسی رابطه عملکرد خانواده با سلامت روانشناختی،سازگاری تحصیلی،ومشکلات رفتاری نوجوانان چینی پرداخته است. یافته های وی نشان می دهد نوجوانانی که عملکرد خانواده خود را نامطلوب گزارش داده بودند در مقایسه با نوجوانانی که عملکرد خانواده خود را خوب گزارش کردند ،از مشکلات بهداشت روانی ورفتارهای مشکل دار بیشتر وعملکرد تحصیلی ضعیفتر داشته اند.
اینگلهارت[۵۰] با طرح مفهوم انقلاب خاموش، بر این نظر است که ورود سریع ارزشها و ایدههای جدید از طریق تکنولوژیهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی میتواند گسستهای جدی در مبانی هویتی جامعه ایجاد کند. همچنان که کاستلز[۵۱] بیان کرده است ماهواره و اینترنت با دگرگون ساختن بنیادین ماهیت ارتباطات، نقش تعیینکنندهای در تغییر و شکلدهی فرهنگها و هویت ملی شهروندان ایفا میکنند.
۲-۲۹-سوابق مربوط: (بیان مختصر سابقه پژوهش های انجام شده پیرامون موضوع و نتایج تحصیل شده در داخل و خارج و نظرات علمی موجود در رابطه با مسئله)