در بررسی خاک حوضه امامزاده ابراهیم از نقشه قابلیت و استعداد اراضی مقیاس ۲۵۰۰۰۰ :۱استان گیلان استفاده شده است.
در بررسی پوشش گیاهی حوضه از نقشه کاربری واراضی مقیاس ۱۰۰۰۰۰ :۱شیت بندر انزلی و منجیل استفاده شده است.
همچنین در این تحقیق از داده های اسنادی چون آمار اطلاعات سازمان هواشناسی و سازمان آب و همچنین برخی از کتب مربوط به مبانی نظری حوضه های آبریز پرداخته شده است.
۳-۲ روش کار
روش بررسی در این تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده، همچنین در این روش از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و روش های میدانی (مشاهده ای و مصاحبه ای) بهره گیری نموده و جهت تحلیل آمارهای لازم از روش های تجربی استفاده گردیده است. در این تحقیق جهت ارزیابی توان کاربری ژئوتوریسم درحاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) از نرم افزارGis و روش کرجینگ استفاده شده است.
۳-۲-۱ روش کرجینگ
روش کریجینگ برای داده هایی که پراکنش نا منظم دارند. بکار می رود و روشی محلی، احتمالی، رسا، خطی، ناریب و با واریانس کمینه در یک نقطه به شمار می آید.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

میان یابی کریجینگ با شرط احراز صلاحیتهای اولیه و لازم می تواند بهترین میانگین موزون از یک پهنه را ارائه نماید. در این روش برای هریک از ایستگاههای درون و بیرون یک پهنه برحسب فاصله و موقعیت آن وزن آماری مشخصی در نظر گرفته می شود به گونه ای که واریانس تخمین کمینه شود (Isaaks and srinivasta ,1989. 125 )
در روش کریجینگ فرض بر این است که تغییرات مکانی پدیده هایی مانند بارش در یک گستره از توزیع تصادفی برخوردار بوده حاوی سه مولفه ی همبستگی مکانی، روند و خطا ی تصادفی است. وجود یا فقدان و نیز نوع هریک از یک از این مو. لفه ها منجر به تکوین انواع روش های کریجینگ شده است. مولفه و نیمه پراش نگار مربوط ضرایب وزنی پیمونگاه جهت تخمین ارزش نقطه ی مجهول به دست می آید (,۱۹۸۵, ۳۷۰ Tobiosand salos، )
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها ویافته های تحقیق
۴-۱ موقعیت
حوضه آبریز امام زاده ابراهیم جزء حوضه های جنوبغرب استان گیلان می باشد که در شهرستان شفت واقع شده است. از نظر موقعیت ریاضی در محدوده طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۱۵ دقیقه و ۳۱ ثانیه تا ۴۹ درجه و ۲۶ دقیقه و ۴۶ ثانیه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۵۷ دقیقه و ۵۰ ثانیه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و ۳۵ ثانیه شمالی واقع شده است.
این حوضه یکی از شاخه های مهم رودخانه پسیخان می باشد. که در غرب آن رودخانه سیاه مزگی و در شرق آن رودخانه امامزاده ابراهیم قرار دارد. این حوضه ازکوههای کرم خانی، اسلار، کله چانی، خرکش از ارتفاع ۱۸۰۰ متری سرچشمه گرفته و با جهت جنوبغربی، شمال شرقی از روستای چوبرگذشته و با نام چوبر و در محله نهزم و صیقل کومه با پیوستن به رودخانه سیاهمزگی رودخانه پسیخان را تشکیل می دهند.
مساحت حوضه ی فوق ۱۵/۱۶۸کیلومتر مربع و طول آبراهه اصلی آن تا مصب ۵/۳۰ کیلومتر و محیط آن ۶۳ کیلومتر می­باشد.
۴-۲ توپوگرافی
یکی از راههایی که می توان به شرایط حوضه از نظر ارتفاعی پرداخت استفاده از نقشه های توپوگرافی می‎باشد. شکل توپوگرافی می تواند در نوع فرسایش و جریان سیلابی رود موثر می باشد. زیرا نوع فرسایش در رودهایی که از زمین های هموار عبور می نمایند با قسمت هایی که دارای اختلاف ارتفاع و شیب زیاد می باشند فرق می­ کند و نیز کشاورزی و سکونتگاه ها در جایی شکل می گیرند که شرایط توپوگرافی به آنها امکان بهره برداری از منابع را بدهد، منطقه مورد مطالعه از نظر توپوگرافی به سه قسمت جلگه ای و دشتی با ارتفاع کمتر از ۱۰۰ متر، ناحیه پایکوهی با ارتفاع ۵۰۰-۱۰۰ متر وناحیه کوهستانی جنگلی با ارتفاع ۵۰۰- تا ۲۴۰۳ تقسیم می شود.
- قسمت جلگه ای و دشتی:
این ناحیه در قسمت شمال و شمال شرق حوضه و در خروجی حوضه واقع شده است. شیب متوسط یا شیب کلی رودخانه اصلی (شیب ناخالص)در این بازه ۳۳/۰ درصد می باشد. که دارای پروفیل طولی هموار می باشد. نوع رودخانه در این بازه ماندری می باشد. شیب متوسط این ناحیه از حوضه ۱/۱ درصد می باشد. این قسمت از حوضه که از ارتفاع کمتر از ۱۰۰ متر را شامل می شود دارای ویژگیهای متفاوتی با دو بخش دیگر طبیعی می باشد. از ویژگیهای عمده این ناحیه شرایط آب و هوایی مناسب، شیب بسیارکم، تراکم زیاد جمعیت، توسعه اراضی زراعی، رسوبگذاری زیاد رودخانه و خاک مناسب و مرغوب می باشد. لذا با توجه به شرایط فوق زمینه های زراعت مهیا گردیده و اغلب در آن برنجکاری صورت می گیرد مساحت این واحد ۲۲/۲۰ کیلومتر مربع و در حدود ۰۳/۱۲ درصد از مساحت حوضه می باشد.
- قسمت ناحیه پایکوهی :
این قسمت از حوضه که از ارتفاع ۵۰۰-۱۰۰ متر را شامل می شود در قسمت میانی حوضه و در بخش جنوبی ناحیه جلگه ای قرار گرفته است. شیب کلی رودخانه در این بازه ۳/۴ درصد می باشد. که دارای پروفیل طولی ناهموار و آثار تنداب می باشد. نوع رودخانه در این بازه مستقیم می باشد. شیب متوسط این قسمت از حوضه ۶۱/۴ درصد می باشد. از ویژگیهای این ناحیه دامنه های کم شیب، ارتفاعات و مخروط افکنه رودخانه ای و دره های کم عمق و دارای نسبتا زیاد و شیب بین ۴ تا ۲۰ درصد می باشد. فواصل دسترسی این روستاها نسبتا طولانی تر از ناحیه اول بوده و کشیدگی آنها در امتداد رودخانه اصلی می باشد. این ناحیه پوشش جنگلی داشته که متناسب با تصرف انسان در ان باغداری و دامداری صورت می گیرد. زراعت برنج نیز در حاشیه رودخانه اصلی انجام می گیرد. نظام توپوگرافیگ در این بخش حداکثر شکل پذیری را از سیستم فرسایش رودخانه بخود گرفته است. مساحت این ناحیه ۱۵/۷۵ کیلومتر مربع بوده و۷/۴۴ درصد از مساحت حوضه را به خود اختصاص داده است.
- قسمت کوهستانی:
این ناحیه در قسمت کوهستانی و در بالا دست ناحیه کوهپایه ای و در قسمت جنوب و جنوب غرب حوضه قرار داشته. شیب متوسط رودخانه در این بازه ۷/۳۰ درصد می باشد. که دارای پروفیل طولی بسیار ناهموار با آثار تند آب فراوان می باشد. نوع رودخانه در این بازه مستقیم می باشد. شیب متوسط این قسمت از حوضه ۳۱/۲۲ درصد می باشد. این قسمت از حوضه که مساحت زیادی از حوضه را نیز به خود اختصاص داده است و عمدتاً دارای پوشش جنگلی متراکم بوده از ارتفاع ۲۴۰۳-۵۰۰ متر را شامل شده و از نظر جمعیتی بسیار کم جمعیت بوده و سکونتگاه های روستایی بصورت پراکنده و عمدتاً در داخل دره ها بوده و از مهمترین فعالیت این روستانشینان دامداری و مشاغلی در ارتباط با چوب و جنگل و در موارد خیلی کم باغداری و مرکبات می باشد. مهمترین سکونتگاه در این ناحیه امامزاده ابراهیم بوده که از نقاط پرجمعیت و توریستی ناحیه در دوره گرم سال یعنی بهار و تابستان محسوب می شوند (نقشه توپوگرافی، ۱۳۸۳).

شکل ۴-۱ نقشه توپوگرافی حوضه آبریز امام زاده ابراهیم شفت
۴-۳ خاک
این گزارش به استناد از نقشه مطالعات ارزیابی منابع و استعداد اراضی سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مقیاس۱:۲۵۰۰۰۰ استان گیلان تهیه شده از موسسه تحقیقات آب و خاک سال ۱۳۷۰ تهیه گردیده است از نظر خاک حوضه ی امامزاده ابراهیم را به پنج واحد زیر تقسیم بندی می کنند.
۳-۱: این واحد از خاک بر اساس تقسیم فاتُو شامل کوههای جنگلی کم ارتفاع از سلسله جبال البرز با قلل مدور متشکل از ماسه سنگ و شیل و آهک و عمدتاً توف و سنگهای آذرین و دگرگونی بوده که در شیب ۲۵ تا ۸۰ درصد و در ارتفاع حداکثر ۸۰۰ متر دارای خاکهای اسیدی نیمه عمیق تا عمیق یکنواخت با بافت سنگین می باشند این واحد از خاک در مساحت بسیار کمی از شمال شرق و شرق حوضه ی امامزاده ابراهیم قرار دارد. این واحد اراضی با شیب کوهها مشخص شده و پایکوههای حاشیه دشت و کوه خونی آب، درکه دشت، زربینه و حاجی علی و قلعه گل در این محدوده قرار گرفته است.
۵-۱: این واحد اراضی که در جنوب و جنوب غرب حوضه مساحت بسیار زیادی را پوشش می دهد شامل کوههای جنگلی مرتفع از سلسله جبال البرز با قلل تیز متشکل از سنگهای آهکی- شیل و توف و سنگهای آذرین و دگرگونی با شیب ۵۰ تا بیش از ۱۰۰ درصد که در ارتفاع ۳۰۰ تا ۲۵۰۰ متر از سطح دریا دارای خاکهای کم عمق تا نیمه عمیق یکنواخت با بافت سنگین را پوشش می دهند. این قسمت از حوضه مشتمل از ارتفاعات حوضه بوده و کوههای کرم خانی، درودخانه، سیاه که، امامزاده ابراهیم را در برمی گیرد.
۲-۲: این واحد اراضی که کمترین مساحت حوضه ی امامزاده ابراهیم را به خود اختصاص داده است در شمال و شمال شرق حوضه قراردارد شامل تپه های کم ارتفاع تا نسبتاً مرتفع با قلل مدور متشکل از سنگهای آهکی- شیل با شیب ۲۵ تا ۳۰ درصد و در ارتفاع بالای ۷۰۰-۱۰۰ متر، دارای خاکهای کم عمق سنگریزه دار با بافت متوسط تا سنگین می باشد. این واحد از اراضی که با تیپ کوهها مشخص می گردد حوالی چوبتراشان، گنجار، محرمان و بیجارسر را در بر می گیرد.
۱-۵-۴: این واحد اراضی که درشمال حوضه قرار دارد و مساحت بسیارکمی از حوضه را پوشش می دهد شامل قسمت های بالائی دشتهای رسوبی رودخانه های کوچک موجود در منطقه با شیب ملایم و پستی و بلندی کم که دارای خاکهای اسیدی عمیق با بافت متوسط تا سنگین می باشد. مهمترین مناطقی که در نوع خاک وجود دارد عبارتند از چوبر، قلعه کل، ماشاالله کل، کاظم آباد و تاتی محله می باشد. (وزارت کشاورزی، ۱۳۷۰).

شکل ۴-۲ نقشه اراضی و خاک حوضه آبریز امامزاده ابراهیم
۴-۴ پوشش گیاهی و کاربری اراضی
پوشش گیاهی در هر ناحیه متاثر از سه عامل اقلیم، توپوگرافی و خاک می باشد. از نظر توپوگرافی منطقه مورد مطالعه از سه واحد اکولوژیک جلگه و دشت، کوهپایه و کوهستان تشکیل شده است. که در این سه واحد نقش خاک و اقلیم با توجه به حرکت آبهای جاری و سیستمهای فرسایشی، سیمای اکولوژیک خاصی را از نظر پوشش گیاهی بوجود آورده است.
پوشش گیاهی و بخصوص جنگلها و مزارع زیر کشت نیز مانند جنس طبقات زمین، سرعت جریان سطحی میزان تبخیر و تعرق و ظرفیت نگهداری حوضه را تحت تاثیر قرار می دهند روی این اصل بهتر است که درصد مساحت آن بخشی از حوضه که پوشیده از جنگل و پوشش گیاهی است محاسبه شود لذا با توجه موارد فوق حوضه ی امامزاده ابراهیم به طبقات زیر تقسیم می گردد.
- مناطق شهری:
مناطق شهری و اراضی بدون پوشش گیاهی که اغلب در شمال و شمال غرب حوضه بوده و مساحت آن ۰۵۱/۲کیلومتر مربع می­باشد.
- اراضی کشاورزی:
این اراضی عمدتاً در ارتفاعات پایین حوضه و در حاشیه بستر رودخانه تا جایی که وضعیت توپوگرافی (از نظر شیب) اجازه داده، اراضی جنگلی به شالیزار و اراضی کشاورزی تبدیل شده است و به کشت برنج و غیره اختصاص دارد و مساحت آن ۳۱/۱۲ کیلومتر مربع می باشد.
- اراضی جنگلی:
این اراضی در حوضه امامزاده ابراهیم بیشترین سطح را به خود اختصاص داده است و متاسفانه روند تخریب در تمامی آنها بخوبی مشخص می باشد. هرچه این اراضی در نقاط مرتفع تر و پر شیب تر و دورتر از روستاها و مناطق مسکونی واقع شده باشند کمتر در معرض تخریب قرار گرفته اند و بالعکس به همین دلیل اراضی جنگلی حاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم در مناطق پست تر پوشش نیمه متراکم با میزان تاج پوشش ۷۰-۴۰ درصد را دارا می باشند و در مناطق مرتفع تر و با شیب بالا با تراکم پوشش جنگلی افزوده شده و پوشش متراکم با میزان تاج پوشش ۷۰ درصد به بالا را تشکیل داده اند. در واقع اراضی جنگلی متراکم وسیع ترین اراضی حوضه را شامل می گردند. و پراکنش جغرافیایی آنها در مرکز و جنوب حوضه می باشد. گونه های غالب جنگلی آن عبارتند از انجیلی، خرمندی، لیلکی، راش، ممرز، افرا، توسکا، بلوط و غیره می باشد.
جنگلهای نیمه متراکم: این جنگلها که عمدتاً بطرف غرب حوضه گسترش دارد عموماً مناطقی است که برخی سکونتگاه های انسانی در آن وجود دارد و بتدریج جنگلها را از بین برده و باغات را گسترش می دهد مساحت این محدوده ۵/۱۴۳کیلومتر مربع می باشد.
- اراضی مخلوط زراعت و باغ :
این اراضی شامل عرصه های برنج، توتستان و مرکبات بوده و پراکنش جغرافیایی آن در شمال حوضه می‎باشد و دارای مساحتی به مقدار ۷/۸ کیلومتر مربع بوده می باشد
- اراضی زراعی با محدودیت کم :
این اراضی که در جنوب حوضه قرار داشته عمتا مراتع موجود در حوضه را تشکیل می دهد و مساحت این واحد از اراضی ۴/۴ کیلومتر مربع می باشد.
اراضی زراعت آبی بدون محدودیت :
این اراضی در حاشیه رودخانه اصلی حوضه و در حوالی خروجی حوضه بصورت مناطق نقطه ای و خطی مساحتی از حوضه را پوشانده و دارای مساحت ۵/۹ کیلومتر مربع می باشد. (وزارت کشاورزی، ۱۳۷۲).

شکل ۴-۳ نقشه کاربری و پوشش اراضی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم
۴-۵ زمین شناسی
حوضه رودخانه امامزاده ابراهیم به لحاظ زمین شناسی دارای شرایط متنوعی است. در این حوضه قدیمی‎ترین سنگهای موجود در ایران که متعلق به دوران پرکامبرین می باشد. تا نهشته های عهد حاضر تشکیل شده اند. سنگهای مربوط به دوره پرکامبرین در بالادست و منتهی الیه جزء قدیمی ترین سازندها و رسوبات آبرفتی رودخانه ای (کواترنر) در قسمت پایین دست جزء جدیدترین آنها می باشد. در این منطقه سازندهای فوق از قدیم به جدید به شرح زیر می باشد.