-گرایش به اندیشه همه یا هیچ
-ارزیابی سخت گیرانه از خود و دیگران
-نیاز شدید به موفقیت
-پرهیز از انتقاد دیگران و دوری جستن از آشکار شدن عیب ها و نقص ها
-فراگیر نمودن معیارهای شخصی غیرواقعی در سراسر حوزه های رفتاری
-چشم داشت های زیاد از خود و از دیگران
-احساس ستیزه و خواری نسبت به خود و دیگران به علت برآورده نشدن انتظارات و توقعات
-فراگیر نمودن افراطی شکست ها
-چشم داشت احترام از دیگران،در همه حال،به علت منصف،درستکار و وظیفه شناس دانشتن خود
-ناتوان بودن از درخواست کمک از دیگران،حتی نزدیک ترین دوستان
-وانمود کردن به استقلال فکری و عاطفی
-اشتباه را گناه نابخشودنی پنداشتن و مضطربانه انتظار عواقب شوم آن را کشیدن
(به نقل از مهرابی زاده هنرمند و وردی،۱۳۸۲).
به دلیل نوع نگاه و نگرش مطلق نگر،افراد کمال گرا اهداف جزئی برای خودشان انتخاب نمی کنند و اهداف و معیارهای آنان فوق استانداردهای موجود است و ممکن است در چرخه باطلی گرفتار شوند که عمرشان را به هدر دهد.آن ها معمولا هدف هایی را در زندگی خود انتخاب می کنند که دور از دسترس و غیرممکن است و هنگامی که به آن هدف ها نمی رسند با وجود اینکه شاید به اهداف جزئی تر رسیده باشند،باز تلاش و کوشش زیادتری برای رسیدن به آن انجام می دهند اما دچار شکست و ناکامی می شوند(چون هدف در دسترس نیست).به تدریج به علت سرخوردگی های مکرر و زیاد،توان و روحیه شان تحلیل می رود،شروع به سرزنش خود می کنند،اعتماد به نفسشان آسیب می بیند و دچار اضطراب،افسردگی و غصه می شوند.فرد کمال گرا،بعد از این مرحله،هدف های تعیین شده قبلی را رها می کند و هدف های کمال طلبانه و دور از دسترس جدیدی را انتخاب می کند و به خود نهیب می زند که باید بیشتر از قبل تلاش کنم.این طرز تفکر،چرخه باطل تکرار شونده ای را به وجود می اورد که تمام زندگی او را تحت تاثیر قرار می دهد.پس از یک یا چند بار گردش این چرخه،بر شدت اضطراب،افسردگی و ناامیدی فرد افزوده می شود تا حدی که دست از تلاش بر می دارد،اما دست از آرزوهایش بر نمی دارد و حاضر نیست در هدف های خود تجدید نظر کند (افشار و همکاران،۱۳۸۶).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۲-۲-۳-۲- ابعاد کمال گرایی
کمال گرایی لزوما به عنوان یک فاکتور منفی شناخته نشده است، بلکه به عنوان فاکتوری که می تواند عملکرد مثبت و مفیدی نیز داشته باشد،مطرح است.هماچک[۹۱](۱۹۷۸) اولین فردی بود که بین انواع کمال گرایی تمایز قائل شد.او معتقد بود دو نوع کمال گرایی وجود دارد: ۱-کمال گرایی سازگارانه یا بهنجار ۲-کمال گرایی ناسازگارانه یا نابهنجار.
۲-۲-۳-۲-۱-کمال گرایی سازگارانه (بهنجار) و ناسازگارانه (نابهنجار)
انس و همکاران(۲۰۰۲) کمال گرایی سازگارانه را مجموعه ای از اهداف والا و استانداردهای شخصی و تلاش برای موفقیت تعریف می کنند و معتقدند فرد کمال گرای بهنجار محدودیت های شخصی را به رسمیت می شناسد.
پارکر و میلز[۹۲](۱۹۹۶) نیز کمال گراهای سازگار را به عنوان افرادی با استانداردهای والا،علاقه مند به موفقیت، وظیفه شناسی یا سطوح بالای مسئولیت توصیف کرده است.
در کمال گرایی سازگارانه یا بهنجار، اشخاص از کارهای سخت و طاقت فرسا لذت می برند و زمانی که احساس می کنند در انجام کارها آزادند، می کوشند تا به بهترین صورت عمل کنند.موفقیت در انجام کارها گونه ای احساس خشنودی و رضایت به همراه می آورد (میسیلدین[۹۳]،۱۹۶۳؛به نقل از مهرابی زاده هنرمند و وردی،۱۳۸۲).
کمال گرایی مثبت بیشتر انطباقی در نظر گرفته می شود زیرا کوشش مثبت و فعالانه برای دستیابی به اهداف را تشویق می کند و افراد در این نوع کمال گرایی می توانند کمال گرایی شان را تنظیم کنند.کمال گرایی بهنجار به همین دلیل با پیشرفت بالا و عاطفه مثبت رابطه دارد (فلت و هویت،۲۰۰۲؛به نقل از رم[۹۴]،۲۰۰۵).
فراست و همکاران(۱۹۹۳) و دانکلی(۲۰۰۰) اشاره می کنند که تمایز بین تلاش برای استانداردهای والا و ارزیابی انتقادانه، تمایز اصلی بین کمال گرایی سازگارانه و ناسازگارانه است.
این نوع کمال گرایی زمانی رخ می دهد که افراد برای معیارهای بسیار افراطی و غیر واقع گرایانه تلاش می کنند و عملکردشان را بسیار مورد نقادی و ارزیابی قرار می دهند.این افراد با ترس از شکست برانگیخته می شوند و زمانی که کوچکترین اشتباهی رخ می دهد،نمی توانند احساس رضایت کنند.آنان همچنین عدم اطمینان و اضطراب در خصوص شایستگی شان تجربه می کنند و این برخلاف کمال گرایان بهنجار است که می توانند اندکی اشتباه در کارشان را پذیرفته و آن را همچنان موفقیت به حساب آورند(هماچک،۱۹۷۸).
از نظر فراست و همکاران(۱۹۹۳)،کمال گرایی ناسازگارانه را دارای چهار مؤلفه است:
نگرانی در مورد اشتباهات (گرایش به نگاه منفی در مورد اشتباهات و تفسیر آن ها به عنوان شکست)؛
شک و تردید در مورد اقدامات (تا حدی که افراد در مورد توانایی ها و کیفیت عملکردشان شک و تردید دارند)؛
انتظارات والدین (باور به اینکه والدین فرد اهداف بسیار بالایی برای فرد تنظیم می کنند)؛
انتقاد والدین (این دیدگاه که والدین فرد بسیار نقاد هستند)(موزر[۹۵] و همکاران،۲۰۱۲).
۲-۲-۳-۲-۲-کمال گرایی فعال و منفعل
ادکینز و پارکر[۹۶] (۱۹۹۶) بین کمال گرایی فعال و منفعل تمیز قائل شدند و عنوان کردند کمال گرایی منفعل در افسردگی نقش دارد، اما کمال گرایی فعال با افسردگی رابطه ای ندارد و با آسیب پذیری، تا حدی همبستگی منفی نشان می دهد.از نظر این محققان، کمال گرایی منفعل بیشتر نشانگر افرادی است که به طور افراطی از اشتباه کردن می ترسند، کسانی که اغلب تصمیم های خود را پیش بینی می کنند و غالبا در انجام کارها اهمال کاری می کنند و در مجموع کمال گرایی، برایشان مانع عمل است. در مقایسه، کمال گرایی فعال، مشخصه افرادی است که به نظر نمی رسد مستعد و پذیرای افکار مربوط به خودکشی باشند و افرادی هستند که تلاش های کمال گرایانه نه تنها برایشان فلج کننده نیست بلکه انگیزه بخش نیز هست (به نقل از خسروی و علیزاده صحرایی،۱۳۸۸).
۲-۲-۳-۲-۳- کمال گرایی سالم و ناسالم
استامف و پارکر[۹۷] (۲۰۰۰) تحلیل ساختاری سلسله مراتبی از کمال گرایی و رابطه آن با سایر ویژگی های شخصیتی انجام دادند. نتایج نشان داد که کمال گرایی می تواند به خوبی به عنوان دو بعد مستقل شناخته شود که الگوهای متفاوتی از همبستگی را با سایر متغیر های شخصیتی نشان می دهند.
در حالی که ابعاد ناسالم کمال گرایی با کمبود عزت نفس، روان رنجوری و آسیب شناسی های کلی مرتبط بود، بعد سالم و کارآمد کمال گرایی با بردباری، نظم و وجدان در ارتباط بود. بر مبنای این نتایج استامف و پارکر نتیجه گرفتند که تمایلات کمال گرایانه سالم - ناسالم دو قطب مقابل یک پیوستار نیستند بلکه بیشتر دو بعد مختلف و متعامد[۹۸] هستند و هر کدام ممکن است دو قطب داشته باشد که عبارتند از کمال گرایی سالم بالا در مقابل پایین و کمال گرایی ناسالم بالا در مقابل پایین.
۲-۲-۳-۲-۴- ابعاد سه گانه کمال گرایی
هویت و فلت(۱۹۹۱)کمال گرایی را به عنوان سازه ای چند بعدی در نظر گرفته اند که شامل ابعاد کمال گرایی خویشتن مدار[۹۹](وضع استانداردهای بالا و غیرواقع بینانه برای خود)،کمال گرایی جامعه مدار[۱۰۰](باور فرد مبنی بر اینکه دیگران از فرد،انتظار کامل بودن دارند و او باید انتظارات آنان را برآورده سازد) و کمال گرایی دیگر مدار[۱۰۱](داشتن استانداردهای بالا و غیرواقع بینانه در مورد دیگران) است.
کمال گرایی خویشتن مدار:
یک مولفه انگیزشی است که شامل کوشش های فرد برای دست یابی به خویشتن کامل می باشد. در این بعد، افراد دارای انگیزه قوی برای کمال، معیارهای بالای غیر واقعی، کوشش اجباری و دارای تفکر همه یا هیچ در رابطه با نتایج به شکل موفقیت های تام و یا شکست های تام می باشند. این افراد دارای حد بسیار بالای خود تحمیلی بوده و به افراط موشکاف و انتقادگر هستند به گونه ای که می توانند عیب ها و اشتباهات خود را در جنبه های مختلف زندگی بپذیرند.
کمال گرایی جامعه مدار:
این بعد از ابعاد میان فردی دیگران ساخته شده است. عقیده ای است که دیگران انتظارات اغراق آمیز و غیر واقعی را بر شخص اعمال می کنند که هرچند برآوردن آن ها دشوار است ولی شخص باید به این استانداردها دست یابد تا مورد تأیید و پذیرش دیگران قرار گیرد. چون این معیارهای افراطی از طرف دیگران به عنوان معیارهای تحمیل شده بیرونی تجربه می شوند، این احساس در فرد به وجود می آید که کنترل نشدنی است و به احساس شکست، اضطراب، خشم درماندگی و نا امیدی می انجامند و به تفکرات خود کشی و افسردگی مربوط می شوند.
کمال گرایی دیگر مدار:
بعد مهم دیگر کمال گرایی دربردارنده عقاید و انتظارات درباره شایستگی های دیگران است. کمال گرایی دیگر مدار یک بعد میان فردی است، که دربرگیرنده گرایش به داشتن معیارهای کمال گرایانه برای اشخاص است که برای فرد اهمیت بسیار دارند. از آنجایی که کمال گرایی دیگر مدار با بی اعتمادی و احساس دشمنی نسبت به دیگران همراه است، این بعد کمال گرایی ممکن است به روابط میان شخصی دشوار بینجامد.
۲-۲-۳-۲-۵- ابعاد شش گانه کمال گرایی
فراست و همکاران (۱۹۹۰) شش بعد را که گمان می رود در کل کمال گرایی سهم داشته باشند نام می برند. این ابعاد عبارتند از:
نگرانی درباره اشتباهها (CM)[102]: نسبت به اشتباه واکنش منفی نشان دادن و مساوی پنداشتن اشتباه با شکست.
تردید درباره اعمال (DA)[103]: تردید در مورد کیفیت اعمال خود.
استانداردهای شخصی (PS) [۱۰۴]: وضع استانداردهای بسیار بالایی که به آسانی قابل دستیابی نیستند و ارزیابی این استانداردها به همراه نقد خود.
انتظارات والدین (PE) [۱۰۵]: ادراک اینکه والدین شخص انتظارات بالایی دارند.