در طول چند هزار سال گذشته ابعاد سوء استفاده از حیوانات آنچنان وسیع شده است که امروز به هر گوشه​ای از زندگی انسان​ها نگاه کنیم مستقیم یا غیر مستقیم به نمونه​های بارزی از زیر پا گذاشتن حقوق طبیعی حیوانات می​رسیم در زمانی که در هر ثانیه ۱۶۸۰ حیوان بعد از یک زندگی نکبت​ بار در کشتارگاه​های دنیا کشته می​شوند یا در راه کشتارگاه جان می​بازند یا بر اثر شرایط بسیار ناهنجار دامداری​​ها می​میرند .
همانطور که در فصل های قبلی هم بیان گردید در حقیقت ، وقتی از حقوق حیوانات صحبت می​کنیم ، صحبت از ” دادن ” به معنای ” اعطا کردن ” نیست بلکه صحبت از ” پس دادن ” است و آن هم نه ” پس دادن کامل ” . ما حتی اگر بخواهیم نمی​توانیم تمام حقوقی را که در طول چند هزار سال از حیوانات گرفته​ایم به آنها پس دهیم ، ما نمی​توانیم رنج و شکنجه و وحشتی را که سالیانه بر میلیاردها حیوان تحمیل کرده​ایم جبران کنیم ، ما نمی​توانیم زندگی و جان از دست رفتگان را برگردانیم ، ما حتی نمی​توانیم حیوانات به اصطلاح ” پرورشی ” یا ” خانگی ” که قابلیت خود را برای زندگی در طبیعت از دست داده​اند به طبیعت برگردانیم . . .
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

گفتار دوم : محدوده مجاز انجام آزمایشات پزشکی
برابر قوانین حمایتی از حیوانات ^[۷۵] در ایالات متحده ی آمریکا در باب آزمایشات موارد ذیر به چشم می خورد :

1. 1. محل زندگی هر حیوان مورد استفاده یا مور نظر جهت استفاده در یک آزمایش ، می بایست مورد نظر قرار بگیرد و برای هر حیوان محل مناسبی تدارک دیده شود .

1. 1. تا قبل از آزمایشات می بایست محیط زندگی آنها هر روز مورد بازبینی قرار بگیرد و نیازهای حیوان تا حد استاندارد زندگی ، یعنی بهره از فضای کافی و دسترسی به آب و غذا ، مورد تامین قرار بگیرد .

1. 1. مسئولین آزمایشگاه ها موظفند تدابیر و روش های لازم را برای مقابله بر هر تخلفی مورد لحاظ قرار داده و از رنج حیوانات در باب ازمایشات بکاهند .

با این همه آنچه در عمل بروز می کند در برخی موارد خلاف این مقررات و قوانین می باشد لذا باید گفت که در بخش نظارتی این قوانین دچار خلل هستند و این در خصوص کشورهایی چون ایران که در بخش قانونی هم دچار نواقص و کمبود های جدی هستند ، ملموس تر خواهد بود .
بند اول : تاریخچه آزمایش روی حیوانات 
انجام آزمایش روی حیوانات زنده و انسان ها دارای دیرینه تاریخی می باشد . حدود ۲۰۰۰ سال پیش روی برده ها و مجرم ها آزمایش انجام می دادند . در عصر حاضر هم با وجود مشکلات آموزشی و اخلاقی و با وجود روش های پیشرفته و انسانی هنوز هم بطور گسترده در کلاسهای عملی بسیاری از رشته ها از حیوانات زنده برای آموزش و آزمایش استفاده می شود. سالیانه دهها و شاید صدها میلیون حیوان مهره دار و ۵ برابر این تعداد حیوان بی مهره برای تشریح و آزمایش کشته می شوند .
پیمان نامه هلسینکی که به دنبال افشای جنایات هولناک آلمانها در آزمایش بر روی انسان، در سال ۱۹۶۴ میلادی به تصویب رسیده هرگونه آزمایش بر روی گونه بشر را بدون انجام آزمایشات اولیه بر روی حیوانات ، در بعد بین‏المللی ممنوع اعلام کرده است .
روش های آزمایش های تجربی در قرن ۱۷ توسط گالیله و بیکن کشف شدند . تا قبل از قرن ۱۷ کالبد شکافی حیوان زنده بطور محدود انجام می گرفت . قرن ۱۷ شروع پیشرفتهای علمی در زمینه طب و فیزیک و شیمی بود . بیکن اصرار زیادی روی استفاده از حیوان زنده در تحقیقات داشت . در آن زمان در انگلیس و فرانسه این کار بسیار مرسوم شد . آنها اعتقاد داشتند که حیوان درد را درک نمی کند ؛ دکارت ، فیلسوف فرانسوی ، حیوانات را به ماشینی تشبیه کرد که فریاد آنها چیزی بیش از صدای تیک تیک ساعت معنا نداشت .
در قرن ۱۹ با انقلاب صنعتی که رخ داد انجام آزمایشها شدت گرفت . محققان بطور تمام وقت در آزمایشگاه های مخصوص حیوانات به کار گرفته شدند . دو فیزیولوژیست فرانسوی به نامهای ماگندی و کلود برنارد روش های جدید علمی با بهره گرفتن از حیوان را ابداع و متداول کردند .
در همین زمان بود که جنبشهای ضد کالبد شکافی موجود زنده در انگلستان بطور رسمی شکل گرفت . اکثر آزمایشهای ماگندا قبل از سال ۱۸۴۶ انجام می شد که هنوز داروی بی حسی کشف نشده بود . او هیچ احتیاط و محدودیتی در ایجاد درد در حیوان در نظر نمی گرفت . اغلب آزمایشها در انظار عموم تکرار می شد . هدف آزمایشهای او بررسی کار سیستم عصبی و جذب سموم از بافتهای بدن بود . در یکی از نمایشها که در لندن انجام می داد آنقدر حیوان را دچار زجر و درد و شکنجه کرد که صدای خشم و اعتراض مردم در آمد . این اتفاق منجر شد به اینکه مجلس انگلیس به فکر ایجاد قوانینی برای کنترل آزمایش روی حیوان افتاد که البته ۵۰ سال بعد این قانون تصویب شد .
نه تنها مردم بلکه دانشمندانی مانند چارلز بل اناتومیست انگلیسی نیز با کارهای ماگندا مخالفت کردند . در سال ۱۸۳۹ در London medical Gazette بحث اخلاقی کردن آزمایشها و نظریه نوین روش های جایگزین مطرح شد . در سال ۱۸۹۰ پزشکی انگلیسی بنام Alfred perry از دانشکده دامپزشکی نزدیک پاریس دیدن کرد و گزارشی در The lancet به این قرار نوشت :
دانشجویان مهارتهای جراحی را روی اسبهایی که به هوش بودند انجام می دادند . اسبها و قاطر های از کار افتاده را هر هفته از ۹ صبح با جراحی های کوچکتر از ناحیه گردن و پا و دم شروع کرده تا اواسط روز به جراحی های جدی تر مانند قطع اعصاب و Firing and lithotomy سوزاندن با آهن داغ و برداشتن سنگ می رسیدند . کلاس تا ۵ عصر ادامه داشت و در آخر اگر حیوان از درد و خونریزی نمرده بود او را به داخل حیاط کشیده و از بین می بردند .
اولین کتاب مربوط به آزمایشگاه های فیزیولوژی بنام Hand book for the physiologists در ۱۸۷۳ به چاپ رسید که حاکی از استفاده وسیعی از حیوانات در آزمایشها بود که با اعتراض شدید مردم روبرو شد .
کمتر نوع حیوانی وجود دارد که در آزمایشات استفاده نشود . موشهای شهری و موشهای صحرایی جمعا ۸۰ درصد حیوانات آزمایشی را تشکیل میدهند . دلیل استفادۀ بیشتر از جوندگان این است که آنها کوچک و ارزان هستند و پرورش آنها آسان است . علاوه بر این ، دورۀ بارداری در این حیوانات کوتاهتر از سایر حیوانات است و محققان با صرف کمترین زمان میتوانند عوارض یک مادۀ شیمیایی یا درمان یا دارو را بر نسلهای بعد نیز مطالعه کنند .
در کنار موشها ، گربه ها ، سگها ، خرگوشها ، خوکچه های هندی ، میمونها ، پرندگانی مثل سهره یا فنچ ، بلدرچین و مرغ ، همسترهای طلایی ، بزها ، گوسفندها ، اسبها ، گاوها ، ماهیها و انواع دیگر حیوانات مانند خفاشها و سمندرها مورد استفاده قرار میگیرند .
معمولا شرکتهای داروسازی و دانشگاهها حیوانات مورد نیاز خود را خود پرورش می دهند. سایر شرکتها و مراکز ، مانند تولید کنندگان مواد شیمیایی ، لوازم آرایشی- بهداشتی و غیره حیوانات مورد نیاز خود را از پرورش دهندگان حیوانات آزمایشگاهی خریداری میکنند . در واقع ، میتوان هزاران حیوان را در کاتالوگهای این پرورش دهندگان جستجو کرد و مانند لباس یا کفش سفارش داد . مراکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی حتی اقدام به فروش حیوانات از پیش جراحی شده مانند موشهایی با عصبها یا شریانهای قطع شده ، حیواناتی که در بدن آنها دستگاه های اندازه گیری کار گذاشته شده است ، حیوانات بدون طحال یا کلیه و … میکنند .
به عنوان نمونه ، در کاتالوگهای آزمایشگاه جکسون میتوان هزاران موش سفارش داد که با بهره گرفتن از تغییرات ژنتیکی به چاقی ، سرطان یا دیابت مبتلا شده اند .
بزرگ ترین پرورش دهندگان حیوانات آزمایشگاهی ” آزمایشگاههای چارلز ریور” و ” هارلان وینکلمن ” هستند که در کشورهای زیادی شعبه دارند . چارلز ریور ، موش ، خوکچه هندی ، همستر ، خرگوش و ماهی و هارلان وینکلمن سگ ، موش ، خوکچه هندی و همستر پرورش میدهد .
بیشترمیمون ها از کشورهایی مثل اندونزی و فیلیپین وارد میشوند . برخی از این حیوانات برای آزمایشات پرورش داده میشوند و برخی دیگر در جنگلها شکار میشوند . بسیاری از این حیوانات در همان مرحلۀ پرورش یا شکار یا انتقال بر اثر استرس یا بیماریها یا شرایط بسیار ناهنجار زندگی میمیرند .^[۷۶]
بند دوم : کمیته های اخلاقی حقوق حیوانات
امروزه اکثر کشور ها فاقد قانونی درمورد استفاده از حیوان زنده در آزمایشگاه هستند . در کشور هایی که استفاده از حیوان زنده باید تحت نظر کمیته مخصوصی انجام گیرد حیوانات غیر پستاندار و موشهایی که برای آزمایش پرورش داده می شوند شامل این قانون نمی شوند .
با اینکه بودجۀ آزمایشات معمولا از مالیاتی که شهروندان پرداخت میکنند ، تامین میشود کسی جز کارکنان آزمایشگاهها اجازۀ بازدید از آزمایشگاهها را ندارد . به همین دلیل ، طرفداران حقوق حیوانات معمولا مجبورند به عنوان کارمند یا کارگر وارد آزمایشگاهها شده و وضعیت آنها را به صورت مخفیانه فیلمبرداری کنند . گاهی نیز خود کارکنان دست به کار شده ، مخفیانه از حیوانات و آزمایشات عکسبرداری یا فیلمبرداری میکنند و آنها را در اختیار سازمانهای دفاع از حقوق حیوانات قرار میدهند . آنچه از این عکسها و فیلمها بر میآید گواهی بر این ادعاست که حتی در بهترین آزمایشگاههای دنیا زندگی حیوانات یک مرگ تدریجی و رنج آور است . این حیوانات در جعبه ها یا قفسهای کوچک بتونی یا فلزی زیر نور مصنوعی نگهداری میشوند بی آنکه بتوانند ذرهای از نیازهای طبیعی خود مانند حرکت کردن ، بازی ، دسترسی به هوای آزاد و نور ، همزیستی با همنوعان و .. را تجربه کنند . آنها هر لحظه منتظر انجام یک آزمایش دردناک دیگر یا مرگ خود هستند . ^[۷۷]
برای حمایت از حقوق حیوانات مورد استفاده در علوم پزشکی ، کمیته های اخلاقی از بیش از صد سال قبل در برخی کشورها تأسیس شدند ؛ وظیفه این کمیته ها را می توان در چند سطر خلاصه نمود :
۱- نظارت بر نوع تحقیقات انجام شده و ارزیابی تناسب میزان آسیب وارده به جانداران و منافع کسب شده از تحقیق ؛ و در  نتیجه جلوگیری از انجام تحقیقات بیهوده و تکراری که فاقد اهمیت حیاتی برای موجودات زنده دیگر هستند .
۲- اطمینان از به کارگیری روش های انسانی در تحقیق ؛ بدین معنی که موجودات مورد تحقیق کمترین درد ، رنج و استرس را متحمل شده و تا آنجا که ممکن است کشته نشوند .
۳- نظارت بر نوع و تعداد حیوانات مورد تحقیق . در اینجا کمیته با نظر مدیریتی خود ، کمترین تعداد حیوانات ممکن و پایین ترین رده های حیات ( از نظر تکامل سیستم عصبی)^[۷۸] را برای هر تحقیق ارزیابی و انتخاب می کند .
۴- متوقف نمودن تحقیقات بدون مجوز
۵- کمک به دانشمندان در جهت یافتن راه های انسانی تر برای انجام تحقیقات خود
۶- حمایت مالی و فکری و مدیریت کلان بر تحقیقات مربوطه به یافتن روش های جایگزین نسبت به حیوانات .
در ایران با وجود تلاش های صورت گرفته توسط فعالان این بخش ، هنوز کمیته ای رسمی در این خصوص اجازه ی فعالیت پیدا نکرده است و با اینکه منشوری نیز در باب حمایت از حیوانات و تاسیس کمیته ی اخلاقی نوشته شد و تقدیم مجلس شورای اسلامی گردید و لکن به دلایل نا مشخصی این جریان روند قانونی خود را طی نکرد و به صورت مسکوت شده ای در میان سایر لوایح و طرح ها باقی گذاشته شد .
این در حالی است که در ایالات متحده ی آمریکا با وجود آنکه مبانی محکم و آماده ای نظیر آنچه در فقه اسلام در خصوص حفظ و نگهداری از حیوانات موجود است ، وجود نداشته است ولی از سال ها پیش در زمینه ی تشکیل کمیته ها و NGO ها تلاش صورت پذیرفته و امروزه یکی از ارکان حمایت از حیوانات را در تمام مراحل ، از قانونگذاری تا اجرا ، این موسسات بر عهده دارند برای نمونه باید گفت آنچه که از داخل آزمایشگاه ها یا کشتارگاه ها و یا محل های نگه داری حیوانات فاش می گردد و النهایه سبب منظم شدن امور و تعقیب کیفری متخلفین می شود ، توسط این گروه ها و نظارت و پیگیری آنها صورت می پذیرد .
به طور مثال برای حمایت از حیوانات « انجمن های مدافع حقوق حیوانات لایحه ای را پیشنهاد کرده اند که در صورت قانونی شدن آن خرید و فروش هرگونه حیوان خانگی از سگ و گربه گرفته تا ماهی آکواریمی ، ممنوع می شود . » ^[۷۹]

بند سوم : شکنجه شدن حیوانات آزمایشگاهی
در طی آزمایش و تشریح حیوان دچار رنج و صدمات و شکنجه زیادی می شوند . گاهی حیوان از بیهوشی خارج شده و از درد فریاد میکشد . بی حس کردن آنها نیز دلیلی بر بی درد بودن کامل نمی باشد . بسیاری از حیوانات قبل یا در حین انجام آزمایش می میرند .
برای مشاهده مراحل مختلف گوارش در بدن خرگوش مقدار زیادی غذا به خوردش می دهند . سپس بدنش را برش برش میکنند . برای مشاهده انواع سوء تغذیه ها موشها را تا سر حد مرگ گرسنگی و تشنگی می دهند . برای ایجاد مرگ مغزی در قورباغه یک شی تیز را از قاعده سر به داخل مغز فرو کرده و تکان می دهند . یا یک تیغه قیچی را داخل دهانش برده و در حالی که زنده و به هوش است سر قورباغه را قیچی می کنند . موشها را از طریق شکستن گردن آنها می کشند . برای کشتن قورباغه آن را داخل محلول آب و الکل می اندازند . ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می کشد تا حیوان به این طریق بمیرد . بعضی از حیوانات را با ۲Co خفه می کنند . بعضی را با کوبیدن چیزی به سرشان می کشند . حیوانات خونسرد را با فریز کردن میکشند . انواع میکربهای مختلف را بداخل شکم حیوان تزریق می کنند . از حیوان حامله برای مطالعات سم شناسی و تاثیر مواد روی مرگ یا ایجاد نقص روی جنین استفاده می کنند . همستر را با الکترود جوشکاری میسوزانند تا ترمیم سوختگی را بررسی کنند . بعضی از آزمایشها نیاز به بررسی حیوان بعد از به هوش آمدن دارد . یعنی حیوان باید با درد و رنج به هوش بیاید .
برای نگهداری موشها و سایر جوندگان کوچک از روش انبارداری قطعات استفاده میشود . این حیوانات ، در جعبه های کوچک پلاستیکی که به صورت کشویی باز و بسته و روی هم چیده میشوند ، نگهداری میشوند . این روش ، ” استانداردسازی” نامیده میشود . بیشتر این حیوانات نیز به تدریج دچار اختلالات روانی و آسیبهای مغزی شدید میشوند .
میمون ها ، سگها و گربه ها معمولا در قفسهای تکی و بدون هیچ امکان سرگرمی نگهداری میشوند . این بیتحرکی و عدم توجه به نیازهای اجتماعی حیوانات منجر به نوعی اختلال روانی به نام حرکات استریوتایپی میشود . در این حالت ، حیوان مرتب سر خود را بالا و پایین میبرد ، در جا میزند و سر خود را به میله ها و دیواره های قفس میکوبد^[۸۰].
در مدارس آمریکا سالیانه یک میلیون آزمایش تحت عنوان Science fair انجام میشود که طی آنها دانش اموزان ضایعات شدیدی در مهره داران ایجاد میکنند و با بی حسی ناقص و بدون بی حسی ؛ حتی  گاهی بدون سرپرستی مربی در ساعتهای بعد از مدرسه در اطاق خواب خانه ، گاراژ یا زیر زمین . حیوانات زنده را سر کلاس با شوخی و خنده و مسخره بازی تشریح می کنند و سلولهای سرطانی ، نیکوتین ، آنتی بیوتیک ، یا آمفتامین با دوز بالا به داخل بدن آنها تزریق میکنند . برای جراحی مغز میمون جوایزی نیز به دانش آموز اهدا می شده است . نه تنها دانش آموزان بلکه معلم ها نیز گاهی خارج از استاندارد عمل میکنند .
برای مومیایی کردن و نگهداری نمونه های تشریح شده از فرمالین استفاده می کنند . غلظت بالای فرمالین اگر به داخل چشم بپاشد مشکلات دایمی بینایی ایجاد می کند و استنشاق طولانی مدت آن باعث مشکلات تنفسی می شود . فرمالدیید احتمالا سرطانزا می باشد . هنگامی که بوی آن به مشام برسد نشانه آن است که غلظت آن از حد قابل قبول بالاتر است .
اگر کسی با حیوانات ارتباط مستقیم داشته باشد، به خوبی میداند که حتی تزریق یک آمپول ساده برای یک خرگوش، موش یا سگ میتواند تا چه حد اضطرابآمیز باشد. در واقع، ناآگاهی حیوان از اینکه چه بلایی بر سرش خواهد آمد، آنچنان شدید است که میتواند باعث تغییرات اساسی در وضعیت جسمی حیوان شود. این در حالی است که بیشتر آزمایشات بیش از حد تصور ما دردآور هستند. علاوه بر این، تزریق یک آمپول به یک حیوان آزمایشگاهی با تزریق آمپول به یک انسان یک تفاوت بسیار عمدۀ دیگر هم دارد: در مورد انسانها تزریق یک آمپول برای تسکین درد یا بهبود بیماری است در حالی که تزریق یک آمپول به یک حیوان آزمایشگاهی برای انتقال یک نوع بیماری یا مادۀ سمّی یا سلولهای سرطانی به حیوان انجام میشود و در واقع، شروع رنج و بیماری است^[۸۱] .
مسلما عملهای جراحی زیر با بی حسی یا بیهوشی انجام میشوند ولی نکته اینجاست که پس از انجام عمل جراحی این حیوانات باید تا مدتها درد و رنج ناشی از تغییر انجام شده را تحمل کنند. برای نمونه :